 |
Εἰσαγωγὴ εἰς τὴν φιλοσοφίαν τοῦ Ζῳδιακοῦ καὶ τὴν ἀστρολογικὴν σημασίαν τῶν ἀστερισμῶν
Ἄστρον ὀνομάζεται μία ὁμάς ἀστέρων εἰδωλοποιηθήσα κατὰ θέσιν καὶ εἶδος αὐτῶν,συμφώνως πρὸς τὸν ὁρισμὸν ποὺ δίδει ὁ Γεμῖνος Ῥόδιος (Εἰσαγωγή εἰς τὰ Φαινόμενα), δηλαδή αὐτὸ ποὺ σήμερα ἀποκαλοῦμε ἀστερισμόν. Πῶς ὅμως ἐφθάσαμε εἰς τὴν εἰδωλοποίησιν αὐτῶν τῶν διαφόρων καὶ πολυαρίθμων ἀστέρων, ποὺ ἐφαίνοντο 'τυχαίως' διατεταγμένοι; Ἡ διαδικασία ἦταν μακρόχρονη καὶ χάνεται εἰς τὰ βάθη τοῦ χρόνου. Κάποιοι ἦταν ἀντιληπτοὶ ἀπὸ τὴν προϊστορικὴν ἐποχήν, ὅπως ὁ ἀστερισμὸς τοῦ Ὠρίωνος. Ἄλλοι εἶναι πιὸ πρόσφατοι καὶ ἐκ τῶν ἐλαχίστων ἀρχαίων ἀναφορῶν γνωρίζουμε ὅτι κάποιοι ἐσχηματίσθησαν ὑπὸ γνωστῶν ἀστρονόμων/ἀστρολόγων, ὅπως ὁ τῆς μικρᾶς Ἄρκτου ὑπὸ τοῦ Θαλοῦ Μιλησίου καὶ οἱ τοῦ Κριοῦ καὶ Τοξότου ὑπὸ τοῦ Κλεοστράτου Τενεδίου. Δὲν εἶναι κἂν σαφὲς τὶ ἐθεωρεῖτο σχηματισμός, ἐὰν λ.χ. ἐπρόκειτο διὰ νέα εἰδωλοποίησιν ἢ διὰ μεταβολὴν παλαιοτέρας.
Θὰ ἦταν ἐξαιρετικῶς δύσκολον νὰ προσδιορισθῇ κάποιος γενικότερος συλλογισμός ἐπὶ τῆς εἰδωλοποιήσεως δεδομένου ὅτι δὲν ἔχουν διασωθεῖ στοιχεῖα ποὺ θὰ μᾶς ἐπέτρεπαν νὰ δοῦμε τὴν καθολικὴν εἰκόνα τῆς ὁμαδοποιήσεως, σχηματισμοῦ καὶ ὀνομασίας τῶν 88 γνωστῶν ἀστερισμῶν τοῦ καταλόγου τοῦ Ἱππάρχου. Ἐὰν ἀντιθέτως ἑστιάσουμε τὴν προσοχήν μας εἰς τοὺς ἀστερισμούς τοῦ Ζῳδιακοῦ μόνον, ὁ συλλογισμός τῆς εἰδωλοποιήσεως δύναται νὰ ἐντοπισθῇ. Ἡ ἐπιλογή τῶν ζῳδιακῶν ἀστερισμῶν δὲν εἶναι τυχαία. Εἶναι οἱ μόνοι ἀπὸ τοὺς 88 ἀστερισμούς, ποὺ ἀποτελοῦν διάκριτην ὁμάδα καὶ μάλιστα εἶναι συνδεδεμένοι διὰ τέτοιων ἰσχυρῶν δεσμῶν, ὥστε ἡ ὁμὰς ὄχι μόνον διατηρήθη ἀλλὰ καὶ δὲν ἐπιδέχθη καμμία ἀλλαγὴ τῆς συνθέσεώς της ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα ἕως τὴν σήμερον.
Εἶναι στοιχεῖον ἀξιοπρόσεκτον ὅτι παρ' Ἕλλησι ὁ Ζυγὸς δὲν ἐθεωρεῖτο διάκριτος ἀστερισμὸς ἀλλὰ μέρος τοῦ Σκορπιοῦ καὶ λεγόταν Χηλαί (δαγκάναι) ἕως καὶ τὴν ἀλεξανδρινὴν ἐποχήν, ὅπου διὰ πρώτην φορὰν ἀναφέρεται ὡς Ζυγὸς ὑπὸ τοῦ Ὑψικλέους. Ἀργότερα, ὁ Ὑγῖνος τὸν συσχετίζει μὲ τὸν ζυγὸν τῆς Παρθένου Ἀστραίας, ποὺ ἤδη τὴν ἐποχὴν ἐκείνην ταυτιζόταν μὲ τὴν Νέμεσιν - τὴν ὁποίαν ὁ Ἡσίοδος, πρὸ αἰώνων, εἶχε συσχετίσει μὲ τὸν ἀστερισμὸν τῆς Παρθένου. Ἐδῶ ἀναγνωρίζουμε τὸν Ζυγὸν ὡς ἐκ τῶν κυρίων συμβόλων τοῦ Ἅδου, τοῦ ἀϊδίου κόσμου τῶν νεκρῶν, ποὺ δὲν εἶναι ἔκδηλος καὶ φανερὸς ἀλλὰ ἄδηλος καὶ ἀφανής. Οἱ ἀστερισμοί τοῦ Ζῳδιακοῦ λοιπὸν ἦσαν ἔνδεκα καὶ εἶς ἐξ αὐτῶν διπλός. Ὁμοίως περὶ Ἔνδεκα μερῶν τοῦ Οὐρανοῦ γράφει ὁ Πλάτων, ἀναλύοντας τὴν θεολογικὴν αὐτὴν ἀρχὴν εἰς τὸν διάλογον Φαῖδρος - ἀρχὴ ποὺ σχετίζεται καὶ μὲ τὴν ἔννοιαν τοῦ Δωδεκαθέου. Ὁ Ζῳδιακὸς λοιπὸν δὲν κατέληξε τυχαίως εἰς τὴν εἰδωλοποίησιν ἔνδεκα ἀστερισμῶν, μὲ ἕναν διπλόν, ἀλλὰ βάσει ἑνὸς οὐρανίου σχεδίου. Μίας φιλοσοφικό-θεολογικῆς ἀντιλήψεως ποὺ συναντοῦμε εἰς τὴν Ἑλληνικὴν θρησκευτικὴν κοσμοθέασιν. Ἡ ἀρχὴ καταστερισμοῦ τοῦ Ζῳδιακοῦ λοιπὸν δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὴν θεολογικὴν ἀρχήν τῶν ἕνδεκα μερῶν τοῦ Οὐρανοῦ καὶ ἀναλύεται ἐκτενῶς εἰς τὸ ἄρθρον Ὁ Ζῳδιακός.
Συμφώνως πρὸς τὴν θεώρησιν αὐτήν, αἱ κατερχόμεναι ψυχαί προέρχονται ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἀπὸ τὰ ἀντίστοιχα μέρη τοῦ Οὐρανοῦ καὶ φέρουν ἐντός των τὰ ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά - ἢ πιὸ σωστά, Ψυχικοὺς Λόγους - τοῦ ἐφορεύοντος Θεοῦ (π.χ. ψυχαί προερχόμεναι ἐκ τοῦ μέρους τοῦ Ἑρμοῦ φέρουν ἑρμαϊκὰ χαρακτηριστικὰ ὅπως ἐμπόρου, λογίου, ἐκ τοῦ μέρους τοῦ Ἄρεως πολεμικὰ χαρακτηριστικὰ καὶ αὐξημένην αἴσθησιν δικαίου, ἐκ τοῦ μέρους τῆς Ἥρας βασιλικὰ χαρακτηριστικά, ἡρωικὴν ἰδιοσυγκρασίαν κ.ο.κ.). Ἐδῶ βασίζεται μία ἐκ τῶν θεμελιωδῶν ἀστρολογικῶν ἀρχῶν, ὅτι ἡ θέσις τοῦ Ἡλίου ἐν γενεθλίῳ ὡροσκοπίῳ σημειοδοτεῖ μίαν βασικὴν ὁμάδα ἀνθρώπων, ἕναν βασικὸν τύπον ψυχικῆς κλίσεως. Μάλιστα, τὸ ζῴδιον τοῦ Ἡλίου τοῦ ὡροσκοπίου συλλήψεως ἀφορᾷ τὴν ποιότητα τῆς ψυχῆς ἐνῶ τοῦ γενεθλίου τὴν ποιότητα τοῦ βίου.
Σχετικὸς μὲ αὐτὰ εἶναι καὶ ὁ πλατωνικὸς μῦθος τοῦ Ἠρός, ἀπὸ τὰ τελευταῖα κεφάλαια τῆς Πολιτείας, ὅπου ὁ Ζῳδιακός καὶ οἱ πλανῆτες συμμετέχουν εἰς τὴν κοσμικὴν λειτουργίαν τῶν Μοιρῶν καὶ τῆς καθόδου τῶν ψυχῶν ποὺ διάλεξαν βίον, καὶ ποὺ κατέρχονται μετὰ συγκεκριμένων ἀστρικῶν διατάξεων. Ὑπὸ αὐτὴν τὴν ὀπτικὴν ὁ ὑπολογισμός τῶν πραγματικῶν πλανητικῶν θέσεων ἐπὶ τοῦ Ζῳδιακοῦ ἀποκτᾷ ἀκόμη μεγαλυτέραν σημασίαν. Ὁ θεμελιώδης αὐτὸς συσχετισμός τῆς θεολογίας περὶ τῶν Ἔνδεκα μερῶν τοῦ Οὐρανοῦ μὲ τὴν ἀρχὴν καταστερισμοῦ τῶν Ζῳδιακῶν ἀστερισμῶν, ἀποτελεῖ καὶ ἕναν ἐκ τῶν ἀκρογωνιαίων λίθων τῆς φιλοσοφίας τῆς Ἑλληνικῆς Ἀστρολογίας, ποὺ διδάσκεται εἰς τὸ Ἀστρολογικόν.
Αἱ ἀστρικαὶ ἰδιότηται τῶν Ζῳδιακῶν Ἀστερισμῶν δὲν θὰ πρέπει νὰ συγχέονται μὲ τὰς ἐποχιακὰς ἰδιότητας. Κατὰ τὴν ἕλληνιστικὴν περίοδον, ὅπου ἡ ἀστρολογία ἐγνώρισε μεγάλην πρόοδον, συνέβαινε τότε αἱ τροπαί νὰ συμπίπτουν μὲ τὰς πρώτας μοίρας τῶν ζῳδιακῶν δωδεκατημορίων. Αἱ διορθώσεις τοῦ Ἱππάρχου λόγῳ μεταπτώσεως, ποὺ ὁ Πτολεμαῖος ὑποστήριξε ἐνθέρμως, δὲν ἀκολουθήθησαν γενικῶς εἰς τὴν ἀστρολογικὴν πρακτικὴν τῆς ἑλληνιστικῆς ἐποχῆς. Ἐν τούτοις, ἡ ἡμερολογιακὴ μεταρρύθμισις τοῦ Σωσιγένους συνέβαλλε σταδιακῶς εἰς τὴν σημειοδότησιν τῶν ἡλιακῶν μηνῶν διὰ τῶν ἀντιστοίχων ἀστερισμῶν. Συν τῷ χρόνῳ, πολλαὶ ἰδιότηται ἐποχιακαὶ, κλιματολογικαί-μετεωρολογικαί, ἀκόμα καὶ θρησκευτικαί, ἑκάστου μηνός, συνδυάσθησαν μέ τὰς ἀντίστοιχας ζῳδιακάς-ἀστρικάς. Διαπιστώνεται πρὸς τὰ τέλη τῆς ἑλληνιστικῆς περιόδου, ὅτι ἡ ἀστρολογικὴ ἑρμηνεία ἑκάστου δωδεκατημορίου περιελάμβανε ἀμφοτέρας τὰς ἐποχιακὰς καὶ τὰς ζῳδιακάς ἰδιότητας, κάτι ποὺ εἶναι ἰδιαιτέρως ἐμφανὲς εἰς τὴν Ἀποτελεσματικὴν τοῦ Ἡφαιστίωνος Θηβαίου.
Εἰς τὴν Ἑλληνικὴν Ἀστρολογίαν πρῶτα διακρίνουμε τὰς ἀρχικὰς ζῳδιακὰς ἰδιότητας ἀπὸ τὰς ἐποχιακᾶς, περὶ τῶν ὁποίων δεῖτε τὸ ἄρθρον Ὁ Ἐνιαύσιος Κύκλος. Κατόπιν ἐπανασυνδυάζουμε τὰς ἐποχιακὰς μὲ τὸ ἀντίστοιχον ζῴδιον σήμερον, ποὺ εἶναι διάφορον τοῦ παλαιοῦ λόγῳ τῆς μεταπτώσεως τῶν ἰσημεριῶν. Ὁ καθορισμὸς τῶν ὁρίων τῶν ζῳδίων γίνεται βάσει τοῦ μετρικοῦ συστήματος τῶν Δωδεκατημορίων.
Τὰ ζῳδιακὰ Ἄστρα σχετίζονται πρωτίστως μὲ τὴν ποιότητα τῶν κατερχομένων Ψυχῶν, αἱ ὁποῖαι πηγάζουν ἐκ τῶν μερῶν τοῦ Οὐρανοῦ, τῶν ἐφορευόμενων ἀπὸ τοὺς ἀνάλογους Θεοὺς. Συνεπῶς ὁ Κριός λ.χ. δὲν εἶναι "παρορμητικός", οὔτε "ἠγετικός", μήτε "κάνει τὴν ἀρχήν ὅπως ἡ ἄνοιξις..." (καὶ βεβαίως δὲν ταυτίζεται μὲ τὴν ἐπιδρασιν τοῦ πλανήτου Ἅρεως οὔτε μὲ τὴν ἑρμηνείαν τοῦ 1ου Τόπου), ἀλλ' ἀντιθέτως ἀποτελεῖ τὴν ἐλλόγιμην ἔκφρασιν τῶν Ἰδεῶν τῆς Θεᾶς Ἀθηνᾶς ἀενάως καὶ εἰς ὅλας τὰς ζῳδιακὰς ἐποχάς, ἀνεξαρτήτως τῆς ἑκάστοτε χρονικῆς περιόδου ὅπου γίνεται ἡ ἐτήσια ἡλιακὴ διέλευσις ἀπὸ αὐτὸν (π.χ. μπορεῖ νὰ συμβῇ τὸ θέρος ἢ τὸ φθινόπωρον, ἀναλόγως τὴν ζῳδιακὴν ἐποχήν). Ὁμοῖως διὰ τὰ ὑπόλοιπα Ἄστρα (Ταῦρος - Ἀφροδίτη, Δίδυμοι - Ἀπόλλων, Καρκίνος - Ἕρμῆς...).
Αἱ ἀκόλουθαι ἰστοσελίδαι περιέχουν:
Τhttp://www.astrologicon.orgΑ ΖΩΔΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Ο ΖΩΔΙΑΚΟΣ |
