Αρχαία Κόρινθος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Κορινθία
Περιοχή της αρχαίας Ελλάδας
Ο ναός του Απόλλωνα στην αρχαία Κόρινθο
Τοποθεσία:	Πελοπόννησος
Μεγαλύτερη πόλη:	Αρχαία Κόρινθος
Διάλεκτος:	Δωρική
Περίοδος ακμής:	7ος αιώνας π.Χ.
Χάρτης της αρχαίας Κορινθίας και Αργολίδας

Η αρχαία Κόρινθος ήταν σημαντική πόλη-κράτος της αρχαίας Ελλάδας. Έλεγχε μία περιοχή που αντιστοιχούσε στα ανατολικά του σημερινού νομού Κορινθίας και στα βορειοανατολικά του νομού Αργολίδας. Συνόρευε με τη Σικυώνα στα δυτικά, με τους Μεγαρείς στα ανατολικά, με τους Αργείους στα νοτιοδυτικά και με τους Επιδαύριουςστα νότια. Η αρχαία Κόρινθος έλεγχε την νευραλγική θέση του Ισθμού και αποτελούσε το σημαντικότερο εμπορικό κόμβο του αρχαίου κόσμου, μέχρι να απειληθεί από την Αθήνα. Η Κόρινθος θεωρούταν η πλουσιότερη πόλη του αρχαίου κόσμου.

Πίνακας περιεχομένων   [Απόκρυψη]  1 Ιστορία 1.1 Αρχαϊκή περίοδος 1.2 Κλασσική περίοδος 1.3 Τα επόμενα χρόνια 1.4 Η Ρωμαϊκή περίοδος 2 Αρχαιολογική έρευνα 3 Πόλεις της αρχαίας Κορινθίας 4 Αποικίες των Κορινθίων 5 Δείτε επίσης 6 Παραπομπές 7 Πηγές 8 Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

Ιστορία [Επεξεργασία]

Η αρχαία Κόρινθος κατοικήθηκε από τα νεολιθικά χρόνια (5000-3000 π.Χ.). Η λατρεία του Μελικάρτου στον Ισθμό της Κορίνθου έχει προφανή σχέση με τη λατρεία του φοινικικού Μελκάρθ. Το όνομά του, που διασώθηκε αναπλάθοντάς το στα ελληνικά αποδεικνύει την εγκατάσταση Φοινίκων στην Κόρινθο.^[1] Κατά την εποχή του χαλκού αναφέρεται σε πολυάριθμους αρχαίους μύθους, όπως στο μύθο τουΣίσυφου, στο μύθο του Βελλερεφόντη, στο μύθο του Ιάσονα και τηςΜήδειας κ.α. Ο Όμηρος στον κατάλογο των Νεών αναφέρει την Κόρινθο να συμμετέχει στην Τρωική εκστρατεία κάτω από την ηγεσία του Αγαμέμνονα βασιλιά των Μυκηνών^[2]. Μετά την κάθοδο των Δωριέων εγκαταστάθηκαν στην Κόρινθο Δωριείς εκτοπίζοντας τους παλαιότερους πληθυσμούς, κυρίως ιωνικής καταγωγής ανατολικότερα. Με την εγκατάσταση των Δωριέων καθιερώθηκε και το πολίτευμα της αριστοκρατίας στην Κόρινθο, όπου κυβερνούσε πλέον μία αριστοκρατική τάξη Δωριέων, οι Βακχιάδες.

Αρχαϊκή περίοδος [Επεξεργασία]

Ο Περίανδρος

Στα μέσα του 7ου αιώνα π.Χ. καταλύθηκε το πολίτευμα της αριστοκρατίας και εγκαθιδρύθηκε Τυραννία με πρώτο Τύραννο τον Κύψελο. Τον Κύψελο τον διαδέχτηκε οΠερίανδρος που χαρακτηρίστηκε ένας από τους επτά σοφούς της Αρχαϊκής περιόδου. Τον Περίανδρο τον διαδέχτηκε ο ανηψιός του Ψαμμήτιχος, ο οποίος δολοφονήθηκε τρία χρόνια αργότερα και επανήλθε το καθεστώς της αριστοκρατίας.

Κλασσική περίοδος [Επεξεργασία]

Στους Περσικούς πολέμους οι Κορίνθιοι ήταν από τις ηγετικές δυνάμεις της ελληνικής συμμαχίας εναντίον των Περσών. Συμμετείχαν στη μάχη της Σαλαμίνας με 40 πλοία, καθώς και στη μάχη των Πλαταιών με 5.000 οπλίτες^[3]. Τα επόμενα χρόνια η Κόρινθος ανέπτυξε έντονο εμπορικό ανταγωνισμό με την Αθήνα που οδήγησε στο ξέσπασμα τουΠελοποννησιακού πολέμου. Η Κόρινθος συγκρότησε συμμαχία με τη Σπάρτη και άλλες χώρες της αρχαίας Ελλάδας, εναντίον της Αθήνας, προσφέροντας στη συμμαχία τον ισχυρό της στόλο, το μοναδικό στην αρχαία Ελλάδα που μπορούσε να αντιμετωπίσει τον Αθηναϊκό.

Μετά το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου, στην Κόρινθο ξέσπασε εμφύλιος μεταξύ ολιγαρχικών και δημοκρατικών. Η επικράτηση των δημοκρατικών έστρεψε την Κόρινθο σε συμμαχία με την Αθήνα, καθώς και με τη Θήβα. Η νέα συμμαχία συγκρούστηκε με τη Σπάρτη και ο πόλεμος αυτός έγινε γνωστός ως Κορινθιακός πόλεμος. Ο πόλεμος αυτός τελείωσε το 386 π.Χ. με την Ανταλκίδειο ειρήνη.

Τα επόμενα χρόνια [Επεξεργασία]

Το 365 π.Χ. κατέλαβε την εξουσία ο στρατηγός Τιμολέων. Ο Τιμολέων διοργάνωσε διαδοχικές εκστρατείες στη Σικέλιαγια να βοηθήσει τις Κορινθιακές αποικίες της περιοχής και σημαντικές εμπορικές βάσεις απέναντι στην απειλή τωνΚαρχηδονίων^[4]. Το 336 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος συγκρότησε στην Κόρινθο τη συμμαχία των ελληνικών πόλεων εναντίον των Περσών. Τα επόμενα χρόνια η δύναμη της Κορίνθου περιορίστηκε και σταδιακά επισκιάστηκε από τη νεοσύστατη Αχαϊκή Συμπολιτεία. Το 146 π.Χ. συμμάχησε με την Αχαϊκή συμπολιτεία σε μία τελευταία προσπάθεια των Ελλήνων να αντιμετωπίσουν το Ρωμαίο στρατηγό Λεύκιο Μόμμιο που βάδιζε προς την Πελοπόννησο. Οι Έλληνες ηττήθηκαν στον Ισθμό και ακολούθησε καταστροφή της Κορίνθου.

Η Ρωμαϊκή περίοδος [Επεξεργασία]

Η πόλη επανοικίζεται το 44 π.Χ., αναπτύσσεται και πάλι και το 51-52 μ.Χ. δέχεται την επίσκεψη του Απόστολου Παύλου. Το κέντρο της οργανώνεται νότια του ναού του Απόλλωνα και περιλαμβάνει καταστήματα, μικρούς ναούς, κρήνες, λουτρό και άλλα δημόσια κτήρια. Το 267 μ.Χ., με την εισβολή των Ερούλων, αρχίζει η παρακμή της πόλης, η οποία ωστόσο επιζεί, παρά τις επανειλημμένες καταστροφές και εισβολές, μέχρι την απελευθέρωσή της από τους Οθωμανούςτο 1822.

Αρχαιολογική έρευνα [Επεξεργασία]

Περιορισμένη σε έκταση και αποτελέσματα έρευνα έγινε κατά τα έτη 1892 και 1906 από τον Α. Σκιά με δαπάνες της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Συστηματικές ανασκαφές στην περιοχή που συνεχίζονται έως σήμερα, άρχισαν το 1896 από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, που έφεραν στο φως την αγορά, ναούς, κρήνες, καταστήματα, στοές, λουτρά. Επίσης, ερευνήθηκαν ο Ακροκόρινθος, προϊστορικοί οικισμοί, το Θέατρο, το Ωδείο, το Ασκληπιείο, νεκροταφεία, η συνοικία των κεραμέων και άλλα κτήρια.

Πόλεις της αρχαίας Κορινθίας [Επεξεργασία]

Ο Ακροκόρινθος πίσω από τον ναό του Απόλλωνα

Η αρχαία Κόρινθος ήταν χτισμένη στους πρόποδες του Ακροκορίνθου, του βραχώδους λόφου που βρίσκεται νοτιοδυτικά της σύγχρονης πόλης. Η Κόρινθος διέθετε δύο επίνεια, το Λέχαιο στα βόρεια της αρχαίας πόλης, στις ακτές του Κορινθιακού κόλπου και τις Κεχριές στα ανατολικά της αρχαίας πόλης, στις ακτές του Σαρωνικού. Στην νότια πλευρά του Ισθμού, στο σημείο περίπου που ξεκινούσε η δίολκος ήταν χτισμένη η παραλιακή πόλη Σχοινούντας. Πολύ κοντά στο Σχοινούντα βρισκόταν ο σημαντικός λατρευτικός χώρος των Ισθμίων. Τα Ίσθμια ήταν λατρευτικός χώρος αφιερωμένος στον Ποσειδώνα και προς τιμήν του διεξάγονταν κάθε δύο χρόνια αθλητικοί αγώνες. Στη βόρεια πλευρά του Ισθμού βρίσκονταν οι Θέρμες, κοντά στο σημερινό Λουτράκι, γνωστές από την αρχαιότητα για τις ιαματικές πηγές τους. Βορειότερα από τις Θέρμες βρισκόταν ο σημαντικός λατρευτικός χώρος του Ηραίου, χτισμένος στη θέση του ομώνυμου ακρωτηρίου. Στη θέση της σημερινής Περαχώρας βρισκόταν η πόλη Πείρεον. Άλλες αρχαίες Κορινθιακές πόλεις ήταν η Κρομμυώνα, χτισμένη στις νότιες πλαγιές των Γερανείων, κοντά στις ακτές τουΣαρωνικού (στην περιοχή που βρίσκονται σήμερα οι Άγιοι Θεόδωροι), η Οινοη στις βόρειες πλαγιές των Γερανείων, κοντά στις ακτές του Κορινθιακού κόλπου, οι Ασές στα βορειοδυτικά της Κορίνθου κοντά στο σημερινό χωριό Βραχάτι, ηΜαυσός, νοτιοδυτικά της Κορίνθου στην διαδρομή Κορίνθου-Νεμέας. Στα νότια της αρχαίας Κορίνθου βρίσκονταν ηΣολυγεία και η Τενέα. Η Σολυγεία ήταν χτισμένη στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται το χωριό Σοφικό ενώ η Τενέα στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται το χωριό Χιλιομόδι^[5].

Αποικίες των Κορινθίων [Επεξεργασία]

Ναός στην αρχαία Απολλωνία

Οι Κορίνθιοι ως σημαντική εμπορική δύναμη είχαν δημιουργήσει ένα δίκτυο αποικιών κυρίως στη δύση που τους βοηθούσαν να ελέγχουν το εμπόριο στις περιοχές αυτές. Στα νησιά του Ιονίου είχαν αποικίσει την Λευκάδα και την Κέρκυρα, ενώ στις ηπειρωτικές ακτές του Ιονίου είχαν ιδρύσει τις αποικίες Άκτιο καιΑμβρακία^[6] Βορειότερα στην Αδριατική ίδρυσαν τις αποικίες Επίδαμνος καιΑπολλωνία. Και οι δύο βρίσκονταν στα παράλια της σημερινής Αλβανίας. Η Επίδαμνος κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο μετατράπηκε σε πολύ σημαντικό Ρωμαϊκό λιμάνι και μετονομάστηκε από τους Ρωμαίους σε Δυρράχιο. Στη Σικελία οι Κορίνθιοι ίδρυσαν τις Συρακούσες, οι οποίες μετέπειτα εξελίχθηκαν στην ισχυρότερη πόλη του νησιού. Οι σχέσεις Κορίνθου - Συρακουσών παρέμεναν καλές και συχνά οι Κορίνθιοι πρόσφεραν βοήθεια στους Συρακούσιους, όταν απειλούνταν από εξωτερικούς εχθρούς. Με αυτές τις αποικίες η Κόρινθος κυριαρχούσε στο εμπόριο της δυτικής Μεσογείου. Στην ανατολική πλευρά της Ελλάδας οι Κορίνθιοι δεν ίδρυσαν πολλές αποικίες. Η σημαντικότερη αποικία τους εκεί ήταν η Ποτίδαια. Η Ποτίδαια χτίστηκε στη Χαλκιδική σε ιδιαίτερα στρατηγική θέση, πάνω στο στενό ισθμό στην αρχή της χερσονήσου της Κασσάνδρας. Μετά τους Περσικούς πολέμους η Ποτίδαια πέρασε στον έλεγχο των Αθηναίων. Η αντιπαράθεση Κορινθίων - Αθηναίων για τον έλεγχο της Ποτίδαιας αποτέλεσε μία από τις βασικές αφορμές για το ξέσπασμα του Πελοποννησιακού πολέμου^[7].

Δείτε επίσης [Επεξεργασία]

• Κόρινθος

Παραπομπές [Επεξεργασία]

1. ↑ Λάμπρου, σελ. 36
2. ↑ Βικιθήκη, Όμήρου Ιλιάδα, Ραψωδία Β, 570.Οἳ δὲ Μυκήνας εἶχον ἐϋκτίμενον πτολίεθρον ἀφνειόν τε Κόρινθον ἐϋκτιμένας τε Κλεωνάς, Ὀρνειάς τ' ἐνέμοντο Ἀραιθυρέην τ' ἐρατεινὴν καὶ Σικυῶν', ὅθ' ἄρ' Ἄδρηστος πρῶτ' ἐμβασίλευεν, οἵ θ' Ὑπερησίην τε καὶ αἰπεινὴν Γονόεσσαν Πελλήνην τ' εἶχον ἠδ' Αἴγιον ἀμφενέμοντο
3. ↑ Βικιθήκη Ηροδότου Ιστορία, βιβλίο/Θ.
4. ↑ Πλουτάρχου, Βίοι Παράλληλοι - Τιμολέων
5. ↑ Ελλάδος περιήγησις/Κορινθιακά
6. ↑ Υπουργείο πολιτισμού, η αρχαία Αμβρακία
7. ↑ Βικιθήκη, Θουκυδίδης Βιβλίο Α

Πηγές [Επεξεργασία]

• Σπυρίδων Λάμπρος, Ιστορικά μελετήματα, Εν Αθήναις, Εκ του τυπογραφείου «ο Παλαμήδης», 1884

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι [Επεξεργασία]

• Δήμος Κορίνθου, αρχαία Κόρινθος
• Ιστορία της Κορίνθου και μυθολογία
• ΤΕΙ Πειραία, Κόρινθος
•  Ελλάδος περιήγησις... Κόρινθος (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Ε.Ρ.Τ.)