Οδυσσέας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Οδυσσέας καθώς τυφλώνει τον Πολύφημο. Ελληνικό γλυπτό του 2ου αιώνα π.χ.

Ο Οδυσσέας, μυθικός βασιλιάς της Ιθάκης,είναι ο βασικός ήρωας στο επικό ποίημα του Ομήρου, Οδύσσεια, και επίσης διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στο άλλο έπος του Ομήρου, την Ιλιάδα. Είναι ευρέως γνωστός για την πονηριά και εφευρετικότητά του, διάσημος και για τα δέκα χρόνια που του πήρε η επιστροφή στο σπίτι του, μετά τον Τρωικό Πόλεμο όπως αλληγορικά του απέδωσε ο Όμηρος. Ήταν γιος του Λαέρτη και της Αντίκλειας, σύζυγος της Πηνελόπης και πατέρας του Τηλεμάχου.

Το γενεαλογικό δέντρο του Οδυσσέα, ενός από τους καλύτερους υπαρχηγούς του Αγαμέμνονα και ήρωα που διακρίθηκε όσο λίγοι στην Ιλιάδα, παραμένει σκοτεινό και δυσνόητο. Ο πατέρας (ή πατριός) του Λαέρτη είναι ο Αρκέσιος, γιος του Κέφαλου (γνωστού ιδρυτή τηςΚεφαλλονιάς), και εγγονός του Αιόλου. Στην τραγωδία «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη ο μυθικός Σίσυφος αναφέρεται ως ο πατέρας του, ενώ πιστεύεται ότι απέκτησε και ένα γιο με την Κίρκη, τον Τηλέγονο.

Η Ιθάκη ήταν ένα από τα πολλά νησιά που περιλαμβάνονταν στο βασίλειο του Οδυσσέα, μεταξύ των Ιόνιων νήσων της Αρχαίας Ελλάδας. Το βασίλειό του φαίνεται πως είχε και ένα μικρό προπύργιο στην ηπειρωτική Ελλάδα, κοντά στον ποταμό Αχελώο. Τα ακριβή στοιχεία και όρια του βασιλείου δεν είναι γνωστά, καθώς οι πληροφορίες που παρέχει ο Όμηρος είναι ασαφείς.

Πίνακας περιεχομένων   [Απόκρυψη]  1 Ετυμολογία 2 Πριν από τον Τρωικό Πόλεμο 2.1 Νεανικά χρόνια 2.2 Ελένη και Πηνελόπη 2.3 Επιστράτευση 3 Κατά τη διάρκεια του πολέμου 4 Το ταξίδι της επιστροφής 5 Πηγή έμπνευσης 6 Δείτε επίσης 7 Βιβλιογραφία 8 Εξωτερικές συνδέσεις

Ετυμολογία [Επεξεργασία]

Το όνομά «Οδυσσέας» έχει αρκετές εκδοχές: Ολυσσεύς, Ουλιξεύς, Ουλίξης, στα Λατινικά είναι γνωστός ως Ulysses ενώ στη Ρωμαϊκή μυθολογία έχει το όνομα Ulixes.

Το όνομα «Οδυσσεύς», που προέρχεται από το ρήμα «ὀδύσσομαι» (οργίζομαι, μισώ κάποιον) και σημαίνει εξοργισμένος, αλλά και ο μισούμενος από τους θεούς, αυτός που έδωσε αφορμές δυσαρέσκειας, πιστεύεται ότι του το έδωσε ο παππούς του (από την πλευρά της μητέρας του), ο Αυτόλυκος. Αυτή η εκδοχή στηρίζεται στο γεγονός ότι ο Οδυσσέας μισεί τους Θεούς και οι Θεοί μισούν τον Οδυσσέα.

Σύμφωνα με τον Όμηρο το όνομα σημαίνει «γιος της πέτρας», αλλά πιο πιθανό είναι να συγγενεύει ετυμολογικά με την λέξη «οδηγός». Μπορεί επίσης να προέρχεται από το ρήμα «ὀδυνάω» που σημαίνει «προκαλώ πόνο» με την έννοια «αυτός που προκαλεί και αισθάνεται πόνο». Ο Οδυσσέας εξάλλου αισθάνεται έναν διαρκή πόνο πνευματικό ή/και σωματικό - προκαλεί δηλαδή πόνο σε κάποιον άλλο και παράλληλα κάποιος άλλος σ΄αυτόν.

Στον Οδυσσέα αποδίδεται μερικές φορές και το πατρωνυμικό ουσιαστικό Λαερτιάδης, δηλαδή «γιος του Λαέρτη».

Πριν από τον Τρωικό Πόλεμο [Επεξεργασία]

Νεανικά χρόνια [Επεξεργασία]

Λίγα είναι γνωστά για τα παιδικά και εφηβικά χρόνια του Οδυσσέα. Από τις λιγοστές αναφορές στην Οδύσσεια μαθαίνουμε για το κυνήγι του κάπρου στο σπίτι του Αυτόλυκου, στονΠαρνασσό. Σε αυτό το κυνήγι ο Οδυσσέας τραυματίστηκε και απέκτησε μια ουλή πάνω από το γόνατο (σημάδι που ήταν αρκετό για να τον αναγνωρίσει η υπηρέτρια του,Ευρύκλεια, όταν επέστρεψε στην Ιθάκη). Σε άλλο σημείο μαθαίνουμε για το ταξίδι του στη Μεσσήνη (?) και την γνωριμία του με τον Ίφιτο, γιο του Ευρυκλέα, που του χάρισε το βαρύ τόξο με το οποίο φόνευσε αργότερα τους μνηστήρες.

Ελένη και Πηνελόπη [Επεξεργασία]

Ο Οδυσσέας ήταν ένας από τους υποψήφιους μνηστήρες της Ελένης, κόρης του Τυνδάρεω. Ο Τυνδάρεως όμως, φοβούμενος ότι θα προσβάλει τους ισχυρούς και διάσημους μνηστήρες που είχαν συγκεντρωθεί, καθυστερούσε την διαδικασία επιλογής. Τότε ο Οδυσσέας, που είχε υποσχεθεί να λύσει το πρόβλημα, πρότεινε όλοι οι μνηστήρες να ορκιστούν ότι θα υποστηρίζουν και θα βοηθάνε όποιον διάλεγε η Ελένη για σύζυγό της. Οι μνηστήρες, μεταξύ των οποίων και ο Οδυσσέας, πήραν τον όρκο και έτσι η Ελένη διάλεξε τον Μενέλαο, τον πιο ισχυρό από αυτούς.

Δύο εκδοχές υπάρχουν για το γάμο του Οδυσσέα με την Πηνελόπη. Η πρώτη εκδοχή, που περιγράφει και ο Όμηρος, θέλει τον Οδυσσέα να νικά τους αντίζηλούς του σε αγώνα δρόμου που είχε προκηρύξει ο Ικάριος, πατέρας της Πηνελόπης. Σύμφωνα με την δεύτερη εκδοχή, ο Οδυσσέας για την βοήθεια που προσέφερε στον Τυνδάρεω στο γάμο της Ελένης, πήρε ως αντάλλαγμα την κόρη του αδερφού του, Ικαρίου.

Επιστράτευση [Επεξεργασία]

Όταν η Ελένη απήχθη από τον Πάρη της Τροίας (γεγονός που προκάλεσε τον Τρωικό πόλεμο), οι μνηστήρες κλήθηκαν να τιμήσουν τον όρκο τους και να βοηθήσουν τον Μενέλαο να πάρει πίσω την Ελένη. Σύμφωνα με τον Όμηρο, ο Οδυσσέας γνώριζε από χρησμό ότι θα επέστρεφε μετά από 20 χρόνια και γι' αυτό δεν ήθελε να συμμετάσχει στην εκστρατεία. Για να απαλλαγεί από την επιστράτευση παρίστανε τον τρελό, η απάτη του όμως έγινε αντιληπτή και αποκαλύφθηκε από τον Παλαμήδη και έκτοτε ο Οδυσσέας αφιερώθηκε στην επιτυχία της εκστρατείας. Κατ' άλλους, ο αδερφός του Μενέλαου, Αγαμέμνων, επισκέφτηκε τον Οδυσσέα στην Ιθάκη και έπειτα από μεγάλο κόπο τον έπεισε να συμμετάσχει στην Τρωική εκστρατεία.

Με τον Οδυσσέα πλέον μέλος του εκστρατευτικού σώματος, ο Αγαμέμνων στράφηκε προς τον Αχιλλέα (που δεν ήταν μνηστήρας της Ελένης), επειδή είχε ειπωθεί ότι η Τροία δεν θα έπεφτε χωρίς αυτόν. Ο Οδυσσέας στάλθηκε στη Σκύρο, στην Αυλή του Λυκομήδη, για να εξασφαλίσει την συμμετοχή του Αχιλλέα. Η μητέρα όμως του Αχιλλέα, η Θεά Θέτις, τον συμβούλευσε να ντυθεί με γυναικεία ρούχα και να κρυφτεί ανάμεσα στις γυναίκες της αυλής, ώστε να μην υποχρεωθεί να συμμετάσχει στον πόλεμο. Η Θέτις οδηγήθηκε σε αυτήν την πράξη από την προφητεία που έλεγε ότι ο γιος της είτε θα ζούσε μια μακρά και ανιαρή ζωή είτε θα πέθαινε νέος επιτυγχάνοντας αιώνια δόξα, και φοβόταν τις συνέπειες αν έφευγε για την Τρωική εκστρατεία. Ο Οδυσσέας αδυνατώντας να εντοπίσει τον Αχιλλέα ζήτησε, πριν επιστρέψει, να του επιτραπεί να κάνει δώρα στις γυναίκες της αυλής. Έβγαλε κάποια χρυσαφικά καθώς επίσης και ένα σπαθί, ένα κοντάρι και μια ασπίδα. Όλες οι γυναίκες ενδιαφέρθηκαν για τα κοσμήματα εκτός από μια, της οποίας το ενδιαφέρον τράβηξε ο στρατιωτικός εξοπλισμός. Ο Οδυσσέας υποψιάστηκε την απάτη και σήμανε μια πολεμική σάλπιγγα, με το άκουσμα της οποίας η «γυναίκα» ενστικτωδώς άρπαξε τα όπλα. «Αυτή» τελικά αποδείχθηκε πως ήταν ο Αχιλλέας και έτσι ο Οδυσσέας με την πονηριά του κατάφερε να τον ανακαλύψει. Τότε η Θέτις επέτρεψε στον Αχιλλέα να πολεμήσει, αφού πρώτα του έδωσε την πανοπλία του πατέρα του, του Πηλέα, που είχε σφυρηλατηθεί από τον ίδιο τον Θεό Ήφαιστο, για να τον προστατεύει στη μάχη.

Λίγο πριν ξεκινήσει ουσιαστικά ο πόλεμος, ο Οδυσσέας μαζί με τον Μενέλαο σχημάτισαν μια διπλωματική αποστολή με σκοπό να φέρουν πίσω την Ελένη ειρηνικά. Και ενώ τα επιχειρήματα του Μενέλαου ήταν συναισθηματικά και μη πειστικά, ο Οδυσσέας παραλίγο να πείσει την τρωική γερουσία να επιστρέψουν την Ελένη, αλλά τελικά απέτυχε.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου [Επεξεργασία]

Κύριο λήμμα: Ιλιάδα

Ο Οδυσσέας ήταν από τους βασικούς Αχαιούς ήρωες στον Τρωικό Πόλεμο. Οι άλλοι ήταν ο «θεϊκός» Αχιλλέας, ο «αρχοντικός» Αγαμέμνων, ο Μενέλαος, ο σοφός Νέστωρ, ο Αίας ο Τελαμώνιος και ο Διομήδης.

Στην Ιλιάδα ο Οδυσσέας παρουσιάζεται από τον όμηρο ως ένας ανδρείος πολεμιστής, συνετός βασιλιάς και πολυμήχανος αρχηγός. Η άποψή του πάνω σε πολλά θέματα υιοθετείται από τους άλλους αρχηγούς καθώς όλοι τον σέβονταν. Εξάλλου η τριάδα Νέστωρ, Οδυσσέας και Ιδομενέας αναγνωρίζονταν ως οι πιο αξιόπιστοι σύμβουλοι. Κατά την διάρκεια του πολέμου ο Οδυσσέας αναδεικνύεται σε συμφιλιωτική και ενωτική δύναμη μεταξύ των Ελλήνων. Προσπαθεί να συμφιλιώσει τον Αχιλλέα με τον Αγαμέμνονα, μετά την διαμάχη για τηνΒρισηίδα, και μεταπείθει τον Αγαμέμνονα όταν απογοητευμένος από τις στρατιωτικές ήττες σκέφτεται να εγκαταλείψει την Τροία. Καταφέρνει ακόμη να συγκρατήσει τον μαινόμενο Αχιλλέα όταν μετά τον θάνατο του Πατρόκλου θέλει να επιτεθεί στους Τρώες άμεσα και απροετοίμαστα.

Η γενναιότητα και η πολεμική του ικανότητα εξυμνούνται πολλές φορές από τον Όμηρο στην Ιλιάδα, πιο πολύ όμως στις νυχτερινές του εκστρατείες. Με τον Διομήδη κατάφεραν να εισχωρήσουν στην Τροία και να κλέψουν το παλλάδιο, ενώ σε άλλο χρονικό σημείο πήγαν στο στρατόπεδο των Θρακών, σκότωσαν πολλούς από αυτούς στον ύπνο τους και έκλεψαν τα άλογα του βασιλιά τους. Κατά τους νεκρικούς αγώνες προς τιμή του Πάτροκλου κατάφερε με την βοήθεια της Αθηνάς να νικήσει στον αγώνα δρόμου. Στη συνέχεια νίκησε τον Αίαντα τον Τελαμώνιο (στους νεκρικούς αγώνες προς τιμή του Αχιλλέα) κερδίζοντας την πανοπλία του νεκρού Αχιλλέα και προκαλώντας την αυτοκτονία του Αίαντα με το σπαθί που του είχε χαρίσει ο Έκτορας.

Η πιο καταλυτική συνεισφορά του Οδυσσέα στο Τρωικό Πόλεμο όμως ήταν έμπνευση του Δούρειου Ίππου. Το ξύλινο αυτό κατασκεύασμα, δείγμα στρατηγικής ευφυίας, κατασκευάστηκε από τον Eπειό σύμφωνα με τις οδηγίες του Οδυσσέα. Όταν ολοκληρώθηκε, ο Οδυσσέας οδήγησε στο εσωτερικό του Ίππου δεκάδες Αχαιούς και περίμεναν καρτερικά τους «θριαμβευτές» Τρώες. Οι Τρώες, αφού πίστεψαν ότι οι Αχαιοί εγκατέλειψαν της ακτές της Τροίας και τους άφησαν ως δώρο τον Δούρειο Ίππο, τον οδήγησαν στο εσωτερικό της πόλης και άρχισαν ξέφρενα γλέντια. Με το πέσιμο της νύχτας όμως, οι κρυμμένοι στο εσωτερικό του Ίππου Αχαιοί, εξόρμησαν και κατάφεραν να καταλάβουν την απροστάτευτη πόλη σχετικά εύκολα. Αυτό σήμανε και το τέλος του Τρωικού Πολέμου.

Το ταξίδι της επιστροφής [Επεξεργασία]

Κύριο λήμμα: Οδύσσεια

Ο Οδυσσέας καθώς προσφέρει κρασί στον Πολύφημο.

Όταν η πόλη της Τροίας κυριεύθηκε από τους Αχαιούς, μετά από δεκάχρονο πόλεμο, πολλοί από τους νικητές προέβησαν σε ακρότητες. Σκότωσαν πολλούς αμάχους, γυναίκες και παιδιά, αλλά και αιχμάλωτους στρατιώτες. Σκότωσαν ακόμη και αυτούς που ζητούσαν άσυλο μέσα στους ιερούς ναούς των Θεών. Οι λιγοστοί επιζώντες, γυναίκες επί το πλείστον, μεταφέρθηκαν στα καράβια για να χρησιμοποιηθούν ως σκλάβες μετά την επιστροφή στην πατρίδα του καθενός. Στο τέλος της Ιλιάδας αναφέρεται η ολοκληρωτική λεηλασία, καταστροφή και ισοπέδωση της πόλης, δεν άφησαν όρθιους ούτε τους ιερούς ναούς των θεών.

Μετά την λήξη του πολέμου, ο Οδυσσέας, όπως όλοι, πήρε το δρόμο της επιστροφής για την Ιθάκη. Για τις προσβολές κατά των Θεών όμως που διέπραξε στην Τροία (ύβρις) επήλθε η τιμωρία του (νέμεσις), δεκάχρονη περιπλάνηση πριν φτάσει στην Ιθάκη. Αρχικά, για τον Οδυσσέα, οι Θεοί δεν είχαν αποφασίσει για μια τόσο μεγάλη τιμωρία αλλά όταν ο Οδυσσέας τύφλωσε τον Πολύφημο, εξόργισε τον Ποσειδώνα, ο οποίος ορκίστηκε να μην τον αφήσει ποτέ να επιστρέψει στην Ιθάκη. Όλες οι περιπέτειες και περιπλανήσεις περιγράφονται λεπτομερώς από τον Όμηρο στην Οδύσσεια.

Ξεκινώντας από την Τροία ο Οδυσσέας είχε στην διάθεσή του 12 καράβια, μέσα στα οποία επέβαιναν οι Ιθακήσιοι συμπολεμιστές του. Οι περιπλανήσεις τους αρχίζουν με την πλεύση και την μάχη στην χώρα των Κικόνων, την περιπέτεια στη χώρα των Λωτοφάγων και στην συνέχεια στη χώρα των Κυκλώπων, όπου παγιδεύτηκαν στη σπηλιά του Πολύφημου και ο Οδυσσέας τον τύφλωσε, επισύροντας το μένος του Ποσειδώνα. Έπειτα έφτασαν στο νησί του Αιόλου, όπου ο ομώνυμος Θεός του παρέδωσε έναν ασκό που περιείχε όλους τους ανέμους εκτός από τους ευνοϊκούς, για να επιστρέψει αμέσως στην Ιθάκη. Πλησιάζοντας όμως στην Ιθάκη, οι σύντροφοι του Οδυσσέα ανοίγουν τον ασκό, προκαλώντας καταιγίδα που καταστρέφει 11 καράβια και παρασέρνει αυτό του Οδυσσέα μέχρι το νησί των Λαιστρυγόνων. Από εκεί πάνε στο νησί της Κίρκης, μια μάγισσα που μεταμόρφωσε πολλούς από το πλήρωμα σε ζώα. Ένα χρόνο αργότερα, και αφού έχει κατέβει στον Άδη για να συναντήσει τον Τειρεσία, φεύγοντας από το νησί της Κίρκης, περνάνε από το στενό των Σειρήνων, το στενό της Σκύλας και της Χάρυβδης και φτάνουν αποδεκατισμένοι στον νησί του Θεού Ήλιου.

Στο νησί του Ήλιου, οι εναπομείναντες σύντροφοί του βρίσκουν το θάνατο και αυτός παρασυρόμενος από τα κύματα φτάνει μόνος του στο νησί της Καλυψούς. Με την Καλυψώ μένει για 7 χρόνια πριν αποχωρίσει με μια σχεδία και, μετά την τρικυμία που προκαλεί ο Ποσειδώνας, καταλήγει στο νησί των Φαιάκων. Εκεί περιμαζεύεται από την Ναυσικά και βρίσκει καταφύγιο στην Αυλή του βασιλιά Αλκίνοου, όπου τελικά αποκαλύπτει την πραγματική του ταυτότητα και συγκινεί όλους με την αφήγηση των περιπλανήσεων του (σημείο όπου ξεκινάει η Οδύσσεια). Με την βοήθεια του Αλκίνοου και έπειτα από νέα τρικυμία ο Οδυσσέας καταφέρνει τελικά, μετά από 10 χρόνια, να φτάσει στην Ιθάκη.

Στην επιστροφή αναγκάζεται αρχικά να κρυφθεί (αφού ήταν μόνος του) πριν τελικά εξοντώσει με τη βοήθεια του Τηλέμαχου και του Εύμαιου τους 40 μνηστήρες, δηλαδή αριστοκρατικούς γόνους του βασιλείου του, που θεωρώντας πως είναι νεκρός πολιορκούσαν επί 10 χρόνια την πιστή βασίλισσα Πηνελόπη, με κύριο σκοπό να καταλάβει κάποιος από αυτούς τον άδειο (όπως πίστευαν) θρόνο του Οδυσσέα.

Τελικά εξόντωσε και τις βασιλικές παλλακίδες που τον πρόδωσαν όλο αυτό το διάστημα.

Πηγή έμπνευσης [Επεξεργασία]

Οδυσσέας και Ναυσικά.

Κατά καιρούς, πολλοί συγγραφείς εμπνεύστηκαν από την ιστορία του Οδυσσέα και την τροποποίησαν λιγότερο ή περισσότερο. Οι κλασικοί Έλληνες συγγραφείς που ασχολήθηκαν με τον Οδυσσέα (Ευριπίδης, Πίνδαρος και Σοφοκλής) τον σέβονταν για την πονηριά και την εξυπνάδα του και τον παρουσίαζαν ως ένα τίμιο πολεμιστή και βασιλιά. Οι Ρωμαίοι συγγραφείς ήταν διχασμένοι, καθώς κάποιοι τον κατέκριναν (Βιργίλιος, Στάτιος) και κάποιοι τον τιμούσαν (Οράτιος,Οβίδιος). Ακόμη πιο μεταγενέστεροι συγγραφείς που ασχολήθηκαν μαζί του είναι οι Καλντερόν, Δάντης, Τζοβάνι Πάσκολι,Τένισον, Νίκος Καζαντζάκης και Τζέιμς Τζόις.

Κατά κανόνα, στα μετά-ομηρικά έπη ο Οδυσσέας παρουσιάζεται ως ένας δολοπλόκος χαρακτήρας που δεν έχει αρετές και ηθικούς φραγμούς. Στο έργο «Κύπρια έπη» αναφέρεται ότι παρίστανε τον τρελό, οργώνοντας και σπέρνοντας τα χωράφια του με αλάτι αντί για σπόρους, με σκοπό να μη λάβει μέρος στην εκστρατεία. Όταν μάλιστα ο Παλαμήδης αποκάλυψε την αλήθεια αναγκάζοντάς τον να εκστρατεύσει, ο Οδυσσέας τον σκότωσε με την βοήθεια του Διομήδη. Στη «Μικρή Ιλιάδα» πάλι, ο Οδυσσέας προσπαθεί χωρίς αποτέλεσμα να δολοφονήσει τον Διομήδη για να οικειοποιηθεί τη δόξα από την κλοπή του παλλαδίου, ενώ αργότερα σκοτώνει και τον μικρό γιο του Έκτορα, Αστυάνακτα. Λέγεται ακόμη ότι ο Οδυσσέας ήταν αυτός που σχεδίασε τον ερχομό της Ιφιγένειας, με το πρόσχημα ότι θα παντρευτεί τον Αχιλλέα, για να θυσιαστεί επειδή δεν είχαν ούριο άνεμο.

Δείτε επίσης [Επεξεργασία]

• Ο αστεροειδής 5254 Οδυσσεύς (5254 Ulysses), που ανακαλύφθηκε το 1986 και ανήκει στην Τρωική Ομάδα, πήρε το όνομά του από τον μυθικό βασιλιά της Ιθάκης.

Βιβλιογραφία [Επεξεργασία]

• Αγγλόγλωσση Βικιπαίδεια
• Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ
• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα
• Ελληνική Μυθολογία (Εκδοτική Αθηνών 1986)

ΤΟ ΤΑΞΕΙΔΙ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ

Τὰ μυστικὰ ὅπλα τῶν Δελφῶν!

Σήμερα θὰ κάνω κάτι ποὺ κάνω συχνά.
Θὰ μᾶς ταξειδέψω στὴν ἱστορία.
Σὲ μίαν ἱστορία ὅμως ποὺ ἀγνοοῦμε…
Ποὺ κανεῖς δὲν τὴν ἤξερε γιὰ νὰ μᾶς τὴν μάθῃ μὲ τὴν σειρά του.
Μία ἱστορία, ποὺ ὅταν κάποιος «σοβαρὸς» ἐπιστήμων τὴν μελετᾶ, ἀποφαίνεται πὼς εἶναι παραμύθια τῆς Χαλιμᾶς…
Κι ὅμως…
Τὰ πράγματα δὲν εἶναι ἔτσι.
Ἀπλῶς  ἐμεῖς ἀκόμη δὲν ἔχουμε καταφέρει νὰ βροῦμε τὰ «κλειδιὰ» πρὸ κειμένου νὰ ξεκλειδώσουμε τὴν γνώσιν.
Ἡ γνώσις εἶναι ἐκεῖ..
Καὶ ἡ πληροφορία ἐπίσης..
Καὶ ἡ ἱστορία μας καταγεγραμμένη σὲ κάθε μας πέτρα, σὲ κάθε μας ἐρείπιο, στὸν ἴδιον τὸν γενετικό μας κώδικα…
Ἐμεῖς πρέπει νὰ πάρουμε τὴν ἀπόφασιν καὶ νὰ πᾶμε νὰ τὴν ἀνακαλύψουμε. 
Φιλονόη.  

Τα Μυστικά Όπλα των Δελφών

 Από τον χρυσούν αιώνα του Περικλέους, μέχρι τους Ρωμαίους, τους Γότθους, τους Σταυροφόρους, τους Οθωμανούς και τον Χίτλερ, επεκτατικοί πόλεμοι και τυραννικά καθεστώτα προκάλεσαν βάναυσες γενοκτονίες και ανεπανόρθωτες πολιτιστικές καταστροφές.
Ο αφανισμός και η αρπαγή των αρχαιοελληνικών συγγραμμάτων, η ισοπέδωση των μνημείων και των ιερών, η καταστροφή ανεπανάληπτων έργων τέχνης και η πυρπόληση όλων σχεδόν των βιβλιοθηκών, αποτέλεσαν την μεγαλύτερη πολιτισμική τραγωδία της ανθρώπινης ιστορίας.
Η ελληνική διάνοια προσέφερε στην ανθρωπότητα τα μέγιστα, τις επιστήμες, τις τέχνες, την ποίηση, την ελευθερία της έκφρασης και την διαύγεια του πνεύματος, όλα προσανατολισμένα προς τον Δημιουργό θεό των πάντων, την Τριαδική υπόσταση του οποίου μόνον οι Έλληνες μπορούσαν να συλλάβουν πριν την Έλευση Του στην γη.
Τα επιτεύγματα του πνεύματος του κορυφαίου πολιτισμού που άνθισε στους αιώνες, λεηλατήθηκαν, κλάπηκαν και ποδοπατήθηκαν αναρίθμητες φορές μέσα στην μακραίωνη ιστορική διαδρομή του. 
Οι λεηλασίες και οι βαρβαρότητες, ξεκίνησαν με την κατακτητική εκστρατεία των Περσών. Ο Ξέρξης κατά την εισβολή του στην Ελλάδα, κατέστρεψε όσα ιερά συνάντησε στο πέρασμα του. ενώ το 480 π.Χ., κατευθύνθηκε προς το μαντείο των Δελφών, με σκοπό να το συλήσει. 
Οι κάτοικοι των Δελφών, βλέποντας τους Πέρσες να πλησιάζουν, ρώτησαν στο μαντείο τον Απόλλωνος, αν θα έπρεπε να κρύψουν ή να μεταφέρουν τα ιερά αντικείμενα του ναού.
Ο θεός δεν άφησε να τα μετακινήσουν τους είπε ότι ήταν ικανός να προστατεύσει ότι τον ανήκει…. Όταν οι βάρβαροι έφθασαν κοντά, βλέποντας από την θέση τους το ιερό, ο προφήτης που λεγόταν Ακήρατος βλέπει να μετακινούνται έμπροσθεν τον ναού όπλα ιερά που εξήλθαν από το άδυτον αυτά δεν επιτρεπόταν να τα αγγίζει κανείς.
Τρέχει να αναφέρει το σημείον εις τους κατοίκους που είχαν μείνει. Και οι βάρβαροι όμως, όταν έφθασαν τρέχοντας εις το ιερόν της Αθηνάς Προνοίας, είδαν σημεία μεγαλύτερα από το πρώτο.
Βέβαια είναι μεγάλο θαύμα να φανερωθούν από μόνα τους αυτόματα πολεμικά όπλα, έμπροσθεν τον ναού. Τα δεύτερα όμως (σημεία) που ακολούθησαν, αξίζει να τα θαυμάσεις περισσότερο απ’ όλα τα φαινόμενα.
Όταν οι βάρβαροι έφθασαν βιαστικοί εις τον ναόν της Αθηνάς Προνοίας, πέφτουν επάνω τους κεραυνοί από τον ουρανό, δυο κορυφές από τον Παρνασσό κόβονται και κατρακυλούν επάνω τους με πολύ πάταγο και καταπλακώνουν πολλούς απ’ αυτούς…. Όσοι εσώθησαν κατευθύνθησαν εις την Βοιωτίαν.
Αυτοί οι βάρβαροι που επέστρεψαν, όπως μου είπαν, εκτός απ’ αυτά είδαν και άλλα θεία σημεία.
Δυο οπλίτες με ανάστημα μεγαλύτερο από άνθρωπο τους ακολουθούσαν σκοτώνοντας και διώκοντας τους. Οι κάτοικοι λένε ότι αυτοί οι δυο είναι οι ντόπιοι ήρωες Φύλακος και Αυτόνοος.
(Ηρόδοτος, Ιστορίαι, 8,36) 
Ανάλογη τύχη με τους Πέρσες είχαν και οι Γαλάτες οι οποίοι επίσης προσπάθησαν να συλήσουν το μαντείο των Δελφών, το 279 π.Χ. 
Μόλις λοιπόν συνεπλάκησαν, αμέσως κεραυνοί κατευθύνονταν εναντίων των Γαλατών και πέτρες που αποκόπηκαν από τον Παρνασσό, και άνδρες οπλισμένοι πρόξενοι, τρόμου ορθώθηκαν εναντίον των βαρβάρων.
Απ’ αυτούς λέγεται ότι άλλοι μεν ήλθαν από τους Υπερβόρειους. Ο Υπέροχος και ο Αμάδοκος και τρίτος, ο Πυρρός του Αχιλλέως.
(Παυσανίας, Αττικά, 4,4) 
Μετά τις επιδρομές των Περσών και των Γαλατών, ακολουθούν τέσσερις αιώνες άγριας λεηλασίας, από τους Ρωμαίους. Ο λαός της κατασφάχτηκε και όσα έργα τέχνης διασώθηκαν μεταφέρθηκαν στην Ρώμη.
Ἡράκλειτος ὁ Σκοτεινός.http://filonoi.gr/ta-mystika-opla-ton-delfon/

Ο Βαρυτικός δρόμος στο Κράσ

Είπαμε όμως, τη Μεγάλη Ιστορία, στο σύνολο της, δε θα τη μάθουμε ποτέ.

---

 

Θυμάστε τον «βαρυτικό» δρόμο της Πεντέλης; Λοιπόν, ξεχάστε τον...

"Ωχ, παιδιά κόλλησαν τα φρένα".

Ο οδηγός σταμάτησε το αυτοκίνητο, έσβησε τη μηχανή, τράβηξε χειρόφρενο και βγήκε έξω για να επιβεβαιώσει την ορθότητα του ισχυρισμού του. Ο δρόμος προς το οροπέδιο Λασιθίου ήταν ανηφορικός και γεμάτος κλειστές στροφές, με αποτέλεσμα το παλιό και βαρύ (αλλά ένδοξο) αυτοκίνητο να είχε αρχίσει να κουράζεται. Το τελευταίο πράγμα που έλειπε από την κεφάτη παρέα ήταν να πάθει βλάβη το αυτοκίνητο τους εκεί πάνω. Στα τελευταία μέτρα που είχαν διανύσει, ο οδηγός είχε αφήσει το αυτοκίνητο να ρολάρει -όπως του άρεσε να κάνει πάντα- στη μικρή κατηφορίτσα που διαγράφονταν μπροστά τους. Το αυτοκίνητο, όμως, είχε επιβραδύνει και σχεδόν σταματήσει λίγο αφότου είχε αφήσει το γκάζι.

Τώρα βρισκόταν γονατιστός πλάι στη μια μπροστινή ρόδα του αυτοκινήτου προσπαθώντας να ελέγξει τη λειτουργία των δισκόφρενων, ενώ κάποιος από την παρέα πάταγε και άφηνε δοκιμαστικά το πεντάλ του φρένου. Μπα, τα φρένα φαίνονταν να λειτουργούν μια χαρά. Μπορεί και να είχε κάνει λάθος.

Ο οδηγός ξαναμπήκε στο αυτοκίνητο, έβαλε μπροστά τη μηχανή και έλυσε το χειρόφρενο κάνοντας έναν τελευταίο έλεγχο πριν βάλει ταχύτητα και ξαναξεκινήσει. Το μεγάλο αυτοκίνητο, με περισσή χάρη, στην αρχή αργά και μετά επιταχύνοντας όλο και περισσότερο, άρχισε να κυλά προς τα πίσω, στον ανήφορο...

Το οροπέδιο Λασιθίου περικλείεται από ψηλά, απόκρημνα, πανάρχαια βουνά.

Ανεβαίνοντας κανείς το δρόμο που ξεκινά από τη βόρεια ακτή της Κρήτης, λίγα χιλιόμετρα πριν το οροπέδιο, συναντά μια διακλάδωση, το αριστερό τμήμα της οποίας σχηματίζεται από έναν μικρό δρομάκο ο οποίος οδηγεί στο χωριό "Κράσι" - σε αντίθεση με τον κυρίως δρόμο, ο οποίος συνεχίζει δεξιά και περνά ξυστά έξω απ' το χωριό.

Ακολουθώντας κανείς το στενό αυτό δρόμο, και λίγα μέτρα μετά τη διακλάδωση, φτάνει σε μια σειρά από ανηφοριές και κατηφοριές. Εδώ είναι που γίνονται αισθητές οι βαρυτικές διαταραχές (το νερό που χύσαμε στο δρόμο και που επέδειξε ανάλογη με το αυτοκίνητο συμπεριφορά αποδεικνύει ότι δεν πρόκειται για μαγνητικό φαινόμενο). Στο σημείο αυτό πρέπει να τονίσουμε ότι η πιθανότητα οφθαλμαπάτης θα πρέπει μάλλον να αποκλειστεί. Οι φωτογραφίες δεν μπορούν να μεταδώσουν ικανοποιητικά την αίσθηση της κλίσης του δρόμου (και πάλι, δεν αφήνουν πολλές αμφιβολίες). Όσοι, πάντως, ρωτήθηκαν -και ήταν αρκετοί- για το τι κλίση είχε ο δρόμος μπροστά τους απάντησαν άμεσα και με απόλυτη σιγουριά. Είναι μακράν το πιο έντονο φαινόμενο του είδους απ' όσα έχουμε συναντήσει, κατά πολύ εντονότερο εκείνου της Πεντέλης.

Το τμήμα του δρόμου όπου το φαινόμενο εκδηλώνεται πιο έντονα (και όπου συνέβη το προαναφερθέν περιστατικό) απεικονίζεται στην παρακάτω φωτογραφία.

 

Στο τμήμα αυτό το αυτοκίνητο κινείται -επιταχύνοντας μάλιστα αφύσικα γρήγορα- από το σημείο (Α) προς το σημείο (Β). Ανάλογη είναι η κίνηση (από τον κόκκινο δείκτη προς το σημείο απ' όπου τραβήχτηκε η φωτογραφία) και στα παρακάτω εικονιζόμενα τμήματα.

 

Επαναλαμβάνουμε, πάντως, ότι οι φωτογραφίες, από τη φύση τους και λόγω του ότι ο θεατής δεν μπορεί να γνωρίζει την κάθετη κλίση της φωτογραφικής μηχανής κατά τη στιγμή της φωτογράφησης, δεν προσφέρουν ικανοποιητική και πλήρη άποψη των υψομετρικών εναλλαγών της περιοχής.

Για όποιον θελήσει να επισκεφθεί την περιοχή και να αποκτήσει προσωπική εμπειρία, ο παρακάτω χάρτης είναι απαραίτητος.

Η περιοχή που σημειώνεται με κυανό χρώμα είναι αυτή στην οποία αναφερόμαστε, ενώ το τμήμα του δρόμου που έχει χρωματιστεί με ροζ χρώμα αντιστοιχεί στο κομμάτι όπου παρατηρούνται οι βαρυτικές διαταραχές.

Όπως συνήθως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, τα «παράξενα» δεν περιορίζονται σε ένα μόνο σημείο αλλά αφορούν ολόκληρη την περιοχή.

Το χωριό "Κράσι" απέχει λίγες μόνο εκατοντάδες μέτρα από τα σημεία εκδήλωσης των βαρυτικών φαινομένων. Είναι ένα πολύ όμορφο, αρχαίο, ορεινό χωριό (http://www.interkriti.org/visits/malia/2krassi.htm), με πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία. Η «ατραξιόν» του χωριού είναι ο πλάτανος της κεντρικής πλατείας. Με διάμετρο κορμού που ξεπερνάει τα 8 μέτρα στη βάση του και ηλικία πολλών-πολλών αιώνων (μερικοί υποστηρίζουν ότι η ηλικία του δέντρου ανέρχεται σε 2000 χρόνια!), είναι το γηραιότερο δέντρο που έχουμε συναντήσει.

Το πιο περίεργο όμως χαρακτηριστικό του δεν είναι ούτε το μέγεθος ούτε η ηλικία του. Αυτό που κάνει το δέντρο αυτό ξεχωριστό είναι ότι σε κάποιο στάδιο της ανάπτυξης του, προκειμένου να στηρίξει μερικούς από τους τεράστιους και βάρους πολλών τόνων κλώνους του, ο ζωντανός αυτός οργανισμός κατέφυγε σε στρατηγικά τοποθετημένους στηρικτικούς «βραχίονες».

Πρόκειται στην ουσία για κλαδιά δίχως τελικό τμήμα, που φυτρώνουν και από τα δύο τους άκρα. Δεν έχουμε ξανασυναντήσει κάτι ανάλογο, και αποτελεί παράδοξο το ότι οι περισσότεροι επισκέπτες δε φαίνεται να προσέχουν το γεγονός. Αλλά, πώς τελικά τα κατάφερε ο γέρο πλάτανος; Αισθάνθηκε το αυξημένο βάρος των κλάδων του και ένοιωσε τον κίνδυνο; Οι βραχίονες φύτρωσαν και αναπτύχθηκαν παράλληλα και από τα δύο τους άκρα, ενωνόμενοι στο ενδιάμεσο, ή ξεκίνησαν σαν απλά κλαδιά, που προεκτάθηκαν και ενώθηκαν στην άκρη τους με το προς στήριξη τμήμα; Ό,τι κι αν συνέβη, όπως κι αν έγιναν τα πράγματα, η διαδικασία αυτή απαιτεί την ανάπτυξη κάποιου βαθμού αυτοσυνείδησης από την πλευρά του δέντρου, δεν αρκεί ο απλός τροπισμός.

Επιγραφή, τοποθετημένη μπροστά από την πηγή του χωριού.

 

Δεν είναι όμως μόνο το "Κράσι", όλη η γύρω περιοχή κρύβει εκπλήξεις, αλλά και ιστορία.

 

Σε μικρή απόσταση από το χωριό διασώζονται τα ερείπια της αρχαίας πόλης "Λύκτου" (έχει παραφραστεί και σε "Λύττος"), και λίγο πιο πάνω, στη θέση "Καρφί", υπάρχουν ακόμα τα υπολείμματα αρχαίας Μινωικής βίγλας, ενώ ίχνη πανάρχαιων οικισμών υπάρχουν διάσπαρτα σε όλα τα γύρω μέρη.

 

Το νερό, που επί αμέτρητους αιώνες κυλούσε υπογείως από τις κορυφές των βουνών του οροπεδίου προς τους πρόποδες, έχει δημιουργήσει αμέτρητα υπόγεια τούνελ και σπηλαιώματα. Ευρέως γνωστά είναι το σπήλαιο "Τράπεζα", το σπήλαιο "Αγία Φωτεινή", καθώς και το "Δικταίο 'Ανδρο", όπου, σύμφωνα με μια από τις διάφορες εκδοχές της μυθολογίας, γεννήθηκε ο Δίας. Υπάρχουν όμως ακόμη πολλές δεκάδες, μικρές και μεγάλες, άγνωστες σπηλιές.

 

Αποτελεί, τέλος, κοινό μυστικό μεταξύ των ντόπιων πως παγανιστικές - μαγικο-θρησκευτικές τελετές πραγματοποιούνται στην περιοχή με πολύ μεγαλύτερη συχνότητα απ' ό,τι στην υπόλοιπη Κρήτη, ενώ ο νυκτερινός ταξιδιώτης συχνά μπορεί να διακρίνει τη λάμψη της φλόγας μέσα σε απόμακρες κι απρόσιτες χαράδρες.

 

---

 

Η οφθαλμαπάτη, ο χωροβάτης και ο ανοικτομάτης

Το έχουμε δει να συμβαίνει πολλές φορές. Μόλις κάποιος σε μια παρέα κάνει λόγο για βαρυτικές διαταραχές και αναφερθεί σε κάποιο «βαρυτικό» δρόμο (συνήθως αυτόν της Πεντέλης), κάποιος άλλος, ο ανοιχτομάτης της παρέας, σπεύδει να τον αποστομώσει λέγοντας του ότι σίγουρα θα πρόκειται για οφθαλμαπάτη. Οι ακόμη πιο ανοιχτομάτηδες συχνά αναφέρονται και σε μετρήσεις με χωροβάτες που έχουν κατά καιρούς γίνει και που (φυσικά) δεν έχουν καταγράψει την παραμικρή βαρυτική ανωμαλία.

Για τους χωροβάτες και την ακαταλληλότητα τους σε περιπτώσεις διαταραχών του βαρυτικού πεδίου έχουμε ξαναγράψει στην ενότητα της Πεντέλης. Τα όργανα αυτά μετρούν γωνίες κλίσης χρησιμοποιώντας τη βαρύτητα για να επιπεδωθούν. Σε συνθήκες διαταραχής του βαρυτικού πεδίου, οι όποιες μετρήσεις θα είναι λανθασμένες και θα εμπεριέχουν το σφάλμα της βαρυτικής ανωμαλίας. Είναι σαν να προσπαθεί κάποιος να μετρήσει τη θερμοκρασία ενός χώρου με ένα όργανο του οποίου η αρχή λειτουργίας προϋποθέτει τη χρήση του υπό συνθήκες ορισμένης και σταθερής θερμοκρασίας.

Τα όργανα που αναλύουν τα βαρυτικά χαρακτηριστικά μιας περιοχής ονομάζονται "Βαρυτόμετρα". Είναι όργανα ιδιαίτερα πολύπλοκα στη χρήση αλλά και στην ανάλυση των αποτελεσμάτων τους, και τα πιο ακριβή απ' αυτά κοστίζουν αρκετά εκατομμύρια ευρώ. Αν σας ενδιαφέρει να πάρετε μια γεύση σχετικά, μπορείτε να ξεκινήσετε από 'δω: http://www.gravityservices.com/.

Ας αφήσουμε, όμως, τους χωροβάτες και ας σταθούμε λίγο στην απατηλή οφθαλμαπάτη.

Όσον αφορά το ενδεχόμενο λανθασμένης εκτίμησης κλίσης, το φαινόμενο της οφθαλμαπάτης γεννάται σε περιπτώσεις όπου το μάτι (και για την ακρίβεια ο εγκέφαλος), στην προσπάθεια του να εκτιμήσει την υψομετρική διαφορά μεταξύ δύο σημείων, μπερδεύεται από κάποια χαρακτηριστικά του τοπίου, συνήθως από κάποιες ευθείες που αντιστοιχούν σε κορυφογραμμές ή κεκλιμένα επίπεδα. Το φαινόμενο αυτό γίνεται αντιληπτό στην παρακάτω εικόνα.

Οι διαγώνιες γραμμές είναι παράλληλες.

Το χαρακτηριστικό σ' αυτές τις περιπτώσεις είναι ότι ο παρατηρητής μπερδεύεται μόνο όταν κοιτάζει το υπό εξέταση τμήμα υπό συγκεκριμένες οπτικές γωνίες, οι οποίες εμπεριέχουν τις παραπλανητικές ευθείες, ενώ η οφθαλμαπάτη εξαφανίζεται όταν κοιτάζει υπό γωνίες όπου οι ευθείες αυτές δεν είναι ορατές. Αν η αρχική εκτίμηση δεν αλλάζει απ' όποια γωνία κι αν εξεταστεί μια περιοχή, τότε η πιθανότητα οφθαλμαπάτης είναι πολύ μικρή. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο.

Ας ξαναδούμε μια από τις προηγούμενες φωτογραφίες:

Με δεδομένο ότι το αυτοκίνητο παραμένει ακίνητο στο σημείο (Α) και αρχίζει να κυλά όταν βρεθεί στο σημείο (Β) μέχρι το σημείο (Γ), ας υποθέσουμε ότι δεν πρόκειται για βαρυτική ανωμαλία αλλά για οφθαλμαπάτη, και ότι το διάστημα ΓΒ, ενώ μοιάζει με κατηφόρα, είναι στην πραγματικότητα ανωφερικό. Δηλαδή:

Μία ανηφόρα (το ΓΒ)	λόγω της οφθαλμαπάτης, υφίσταται μια περιστροφή στα μάτια μας	ώστε να μοιάζει με κατηφόρα

 

Ωραία. Ας δούμε τώρα και το τμήμα του δρόμου που αντιστοιχεί στο σημείο (Α), όπου εφόσον το αυτοκίνητο παραμένει ακίνητο και δεν υπάρχει βαρυτική ανωμαλία, είναι ένα ίσιωμα. Τότε:

Ένα μικρό ίσιωμα (αντίστοιχα με το σημείο (Α))	θα έπρεπε να υφίσταται την ίδια περιστροφή λόγω της οφθαλμαπάτης	και να μοιάζει με ακόμα πιο απότομη κατηφόρα

Πράγμα που καταφανώς δε συμβαίνει, και συνεπώς η υπόθεση της οφθαλμαπάτης δεν ευσταθεί.

Εκτός πια κι αν έχουμε να κάνουμε με μια πολυμορφική οφθαλμαπάτη, αυξομειούμενης έντασης και πολλαπλών κατευθύνσεων, που πάσχει από διχασμένη προσωπικότητα. Κάτι τέτοιο θα ήταν πιο ενδιαφέρον κι από δέκα βαρυτικές διαταραχές μαζί, οι οποίες στο κάτω-κάτω δεν είναι και τόσο σπάνιες.
  http://www.iranon.gr/ELLADA/ELLADATEXT.htm

Υπόγεια Αθήνα: Στοές σήραγγες μυστικά ποτάμια - Μύθοι και αλήθειες για την πιο κρυφή πλευρά της πόλης

Κατάδυση στον υπόγειο κόσμο της Αθήνας σημαίνει κατάδυση στη σκοτεινή της πλευρά, στο υποσυνείδητό της. Σημαίνει κατάδυση στους φόβους, στις ανασφάλειες και τις αμφιβολίες της, στην άβυσσο των δοξασιών, των θρύλων και των δεισιδαιμονιών, στην άβυσσο του αρχέγονου τρόμου, ενός τρόμου που καλύφθηκε στο πέρασμα του χρόνου με τόνους μπετόν, πέτρας και χώματος, λωρίδες ασφάλτου και θόρυβο.
Η νεομυθολογία της υπόγειας Αθήνας. Μάλλον δεν χρειάζεται να είναι κανείς «ειδικός» στα θέματα του μυστηρίου για να την γνωρίζει. Ο καθένας πλέον το έχει ακούσει. Άλλωστε είναι ένα ζήτημα που κατάφερε να γίνει πρωτοσέλιδο ακόμη και σε εφημερίδες. Το υπέδαφος της πρωτεύουσας είναι γεμάτο από υπόγειες στοές. Αυτές συνδέονται μεταξύ τους και συνδέουν τις πιο απομακρυσμένες περιοχές της πόλης, ενώ ποιος ξέρει και τι μπορεί να συμβαίνει τα βράδια σε ορισμένες από αυτές. Η ιστορία έχει ως εξής.
Ξεκινάς το ταξίδι σου από κάποια από τις «γνωστές εισόδους» του κέντρου της πόλης. Από τα υπόγεια της Βουλής στο Σύνταγμα, την εκκλησία της Αγίας Δυνάμεως δίπλα στο Υπουργείο Παιδείας στην οδό Μητροπόλεως, την Ρώσικη Εκκλησία στην οδό Φιλελλήνων ή το κτίριο της οδού Ακαδημίας 58a με τον θρυλικό και απομακρυσμένο πλέον υπέρθυρο δράκο.
Από εκεί συνεχίζεις το δρόμο και ανάλογα με την πορεία που θα ακολουθήσεις μπορείς να βγεις στους Αγίους Ισιδώρους στον λόφο του Λυκαβηττού, ή στις υπόγειες στοές κάτω από την Ακρόπολη όπου υπάρχει άλλωστε και ο «πραγματικός» μυστικός Παρθενώνας. Αν προχωρήσεις για ώρα μέσα στις σκοτεινές στοές μπορείς να φτάσεις ως το μοναστήρι της Καισαριανής στον Υμηττό, ή φυσικά στην σπηλιά «του Νταβέλη» στην Πεντέλη περνώντας και κάτω από το σπίτι της Δουκίσσης της Πλακεντίας.

Σύμφωνοι λοιπόν, όλοι φαίνεται πως έχουν ακούσει τις σχετικές ιστορίες, ή έστω τις πιο γνωστές απ' αυτές, όμως πόσοι στ' αλήθεια έχουν πράγματι προσπαθήσει έστω, να εισέλθουν σε κάποια από τις στοές για να εξετάσουν το θέμα; Πόσοι απ' αυτούς έχουν στη συνέχεια ακολουθήσει τις περίφημες αυτές διαδρομές και έχουν διαπιστώσει με τα μάτια τους την αλήθεια;
Δυστυχώς οι απαντήσεις, για όσους αγαπούν τα μυστήρια, είναι μάλλον απογοητευτικές. Ελάχιστοι έχουν επιχειρήσει να μπουν σε κάποια από τις εισόδους των στοών, ξεπερνώντας το φόβο τους για το σκοτάδι και το άγνωστο που αυτές συμβολίζουν, καθώς κανείς δεν γνωρίζει τι είναι πιθανόν να συναντήσει στον υπόγειο αυτό κόσμο. Αλλά και για αυτούς τους λίγους, τους περισσότερο παράτολμους, που κάποτε μπορεί να το επιχείρησαν, το τέλος δεν ήταν αυτό που είχαν ονειρευτεί.
Το υπόγειο ταξίδι συνήθως δεν προχωρά περισσότερο από μερικά μέτρα και οι στοές φαίνεται να μην οδηγούν πουθενά αλλού. Όταν, λοιπόν, οι περισσότερες είσοδοι της Υπόγειας Αθήνας έχουν ερμητικά σφραγιστεί και κανείς δεν μπαίνει στον κόπο να ανοίξει δύο - τρεις καινούργιες, αρκούμαστε στη Φαντασία μας για να εξερευνήσουμε στοές και λαγούμια.
Κυρίες, κύριοι, καλωσήρθατε στην «Κλειδωμένη Υπόγεια Αθήνα».
Ωραία ως εδώ. Οι σκεπτικιστές μπορούν να χαμογελάσουν και τρίβοντας τα χέρια από ικανοποίηση να πουν: «Αν δεν υπάρχουν χειροπιαστές αποδείξεις, τότε δεν υπάρχει κανένα ζήτημα. Φαίνεται πως πρόκειται απλά για ένα θέμα που ξεκίνησε από φήμες και συνεχίστηκε παίρνοντας διαστάσεις νεομυθολογίας».
Μια στιγμή όμως, είπαμε πως: «Μια αληθινή κατάσταση μπορεί να λάβει διαστάσεις νεομυθολογίας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι αληθινή η κατάσταση». Ακόμη κι αν δεν υπάρχουν (ή τουλάχιστον δεν τις γνωρίζουμε) ατράνταχτες αποδείξεις για την ύπαρξη στοών από ανθρώπους που έχουν περπατήσει σε αυτές ή από υπόγειους χάρτες που περιγράφουν με ακρίβεια τις διαδρομές, υπάρχουν, ωστόσο, στοιχεία που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε.
Για τον ερασιτέχνη κυνηγό μυστηρίων, κάθε συλλογισμός μπορεί να πυροδοτήσει διαδοχικές διανοητικές εκρήξεις. Μία ερώτηση, ένας συνειρμός μπορούν να αποτελέσουν το κλειδί. Όταν τα κλειδιά για την Υπόγεια Αθήνα έχουν χαθεί ή σαπίζουν σε σφηνωμένα συρτάρια, μόνο μέσο εξερεύνησης είναι οι υπάρχουσες πληροφορίες, η Φαντασία και διάθεση συλλογιστική. Μπορεί κάτι να μας ξέφυγε...

Ανοίγουμε τον χάρτη της Αθήνας και προσπαθούμε να παρατηρήσουμε. Γραμμές, σχέδια, τετραγωνάκια, χρώματα, γράμματα. Αγγίζουμε τον χάρτη, μα το μόνο που νιώθουμε είναι το χαρτί, μία επιφάνεια τίποτα περισσότερο. Κάτω από το χαρτί με τα σχεδιάκια δεν υπάρχει τίποτα, κανένα βάθος. Κάτι ξένο απλώνεται κάτω και πέρα από το χάρτη.
Ο Χάρτης δεν είναι η Αθήνα. Το μάτι μας πέφτει στην Ακρόπολη και το αφήνουμε να περιπλανηθεί στους δρόμους γύρω της, όπως το μάτι του δορυφόρου. Εστιάζουμε όπου μας κάνει εντύπωση, ψάχνουμε για άγνωστα μέρη, τοποθεσίες πάνω στον χάρτη που δεν έχουμε ξαναδεί ποτέ, παράξενα ονόματα, η φαντασία μας οργιάζει. Και τα ερωτήματά μας παραμένουν αναπάντητα. Αχαρτογράφητα. Ο χάρτης είναι ελλιπής. Απουσιάζουν τα υπόγειά του, θριαμβεύουν οι ταράτσες του.
Ο δορυφόρος ερωτοτροπεί με την επιφάνεια, με το πρόσωπο, δεν ενδιαφέρεται για τα μύχια. Το μόνο που μπορούμε, είναι λάθρα να υποθέτουμε και λάθρα να φανταζόμαστε. Η Υπόγεια Αθήνα κρύβει τα Μυστικά της. Χρειαζόμαστε άλλη όραση για να τα εξερευνήσουμε.
Ο ΝΤΑΒΕΛΗΣ, Ο ΤΡΕΛΟΣ ΚΑΙ Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ
Το νερό της βροχής αλλά και ανθρώπινα χέρια κατέσκαψαν τα βουνά γύρω από την Αθήνα. Λατομεία, ορυχεία, λατρευτικές σπηλιές χρωστούν στον άνθρωπο τη διαμόρφωσή τους. Ληστές, επαναστάτες, μοναχοί, βοσκοί, στρατός έχουν χρησιμοποιήσει κατά καιρούς τους πέτρινους όγκους που περικυκλώνουν την Αθήνα. Το πιο φημισμένο βουνό της Αθήνας στο πεδίο των παράξενων μελετών είναι η πολυσυζητημένη Πεντέλη.
Στην αρχαιότητα τροφοδοτούσε τους Αθηναίους με το περίφημο πεντελικό μάρμαρο από το οποίο είναι κατασκευασμένος και ο Παρθενώνας. Αιώνες μετά η σπηλιά των Αμώμων που βρίσκεται στο βουνό και κάποτε αποτελούσε λατρευτικό και ασκητικό χώρο, όπως μαρτυρούν και τα μικρά εκκλησάκια που στέκουν στην είσοδό της, συνδέεται με καθοριστικό τρόπο με τον φοβερό λήσταρχο Νταβέλη και έκτοτε γίνεται γνωστή με το όνομα «Σπηλιά του Νταβέλη».
Η λαϊκή φαντασία ήθελε τον Νταβέλη να μπαινοβγαίνει απαρατήρητος στην πόλη των Αθηνών χρησιμοποιώντας ένα εκτεταμένο δίκτυο στοών που με κομβικό σημείο την Πεντέλη οδηγούσε σε διάφορες περιοχές της Αθήνας, ενώ επέτρεπε και την διαφυγή σε μακρινά σημεία εκτός της πόλης. Μία από αυτές τις στοές μάλιστα υποτίθεται πως οδηγούσε στα υπόγεια της θερινής έπαυλης της Δούκισσας της Πλακεντίας στην Πεντέλη. Η αλληλεπίδραση φαντασίας και πραγματικότητας στο τρίπτυχο Πεντέλη- Νταβέλης- Δούκισσα της Πλακεντίας, με εξαιρετικά γόνιμο τρόπο μας έδωσε τον πιο συναρπαστικό σύγχρονο θρύλο των Αθηνών.
Το ενδιαφέρον για τα μυστήρια της Πεντέλης αναζωπυρώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του '70 και τις αρχές του '80, όταν ξεκίνησαν τα θρυλικά στρατιωτικά έργα που έλαβαν χώρα στην περιοχή της σπηλιάς με άκρα τότε μυστικότητα. Οι θεωρίες συνωμοσίας της εποχής μιλούσαν για δημιουργία υπογείων αποθηκών πυρηνικών και για επαφές με εξωγήινους.
Μια άλλη θεωρία ήθελε μεγάλες ποσότητες λατύπης από το βουνό να ταξιδεύει για ύποπτους λόγους στην Αμερική. Τα μυστηριώδη μέχρι και σήμερα έργα σταμάτησαν στις αρχές περίπου της δεκαετίας του '90, όταν η περιοχή εγκαταλείφθηκε μ' έναν μάλλον βιαστικό και ακατανόητο τρόπο. Τα ίχνη που άφησαν αυτά τα έργα στο χώρο είναι κάτι παραπάνω από εμφανή. Αινιγματικές και σχεδόν κωμικές δυο στοές στέκουν εκατέρωθεν της σπηλιάς των Αμώμων.
Μοιάζουν σαν ο στρατός να προσπαθούσε να προσεγγίσει την σπηλιά από ...τα πλάγια. Πολλές θεωρίες έχουν αναφερθεί για τη χρησιμότητα αλλά και την παραδοξότητα των ημιτελών, όπως φαίνεται, αυτών έργων. Το σίγουρο είναι ότι κάποτε υπήρξε ενδιαφέρον, ο στρατός προσπάθησε να ανοίξει σήραγγες. Να υποθέσουμε ότι το μετάνιωσε στην πορεία ή ότι ευοδώθηκαν άλλα έργα που εξυπηρετούσαν καλύτερα τα όποια συμφέροντα; Αχ, Πεντέλη! Με τόσο κόσμο μαζεμένο εκεί πάνω τα ραντάρ έπιαναν παράσιτα.
Η μόνη είσοδος στοάς που υπάρχει ανοικτή σήμερα εντός της σπηλιάς, δεν οδηγεί παρά μερικά μέτρα πιο βαθιά σε μια υπόγεια μικρή λίμνη. Μόνο υποθέσεις μπορούμε πλέον να κάνουμε για την πιθανή ύπαρξη και άλλων στοών πριν την έναρξη των έργων. Από το βουνό βέβαια δεν εξαλείφθηκαν τα παράξενα φαινόμενα, με υπόκωφους μηχανικούς θορύβους, θεάσεις αγνώστων όντων και παρεμβολές σε μηχανήματα να συνεχίζονται μέχρι και σήμερα.
Φαντάζει πάντως παράλογο ο Ελληνικός στρατός ή όποιες δυνάμεις εκμεταλλεύονταν με κάποιο τρόπο το πεντελικό όρος να έπαψαν ξαφνικά να ενδιαφέρονται για αυτό. Η Αθήνα χρειάζεται αεράμυνα, χρειάζεται καταφύγια και χρειάζεται υπόγειες βάσεις. Στοιχειώδης στρατηγική προετοιμασίας πολέμου. «Αν θέλεις ειρήνη, προετοίμαζε τα βουνά σου...» Η κοινή λογική προστάζει ότι αν οι ιθύνοντες, έπαψαν να ασχολούνται με την Πεντέλη, δεν είναι γιατί έχασαν το ενδιαφέρον τους, αλλά γιατί έστρεψαν την προσοχή τους αλλού.
Κάπου εδώ, ξεκίνησαν να ακούγονται ιστορίες για τον Υμηττό. Ο Υμηττός ή αλλιώς Τρελός (!) βρίθει από τρύπες και ανοίγματα με μαρτυρίες για ανθρώπους που χάθηκαν για πάντα στα βάθη του. Φημολογείται ότι οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις δεν είχαν παρά να εκμεταλλευτούν τις ήδη υπάρχουσες διόδους. Άλλες μαρτυρίες μιλούν για θεάσεις UFO, παράξενων φώτων ή ακόμη και πλασμάτων. Είναι γεγονός πάντως ότι απαγορεύεται η παραμονή στον Υμηττό μετά τη δύση του Ηλίου.

Ο Υμηττός θεωρείται θετικός πόλος σε ένα παράξενο κύκλωμα που περιζώνει την Αθήνα. Αντίθετα, αρνητικός πόλος θεωρείται η Πεντέλη και εξισορροπιστής ο χαρακτηριστικότερος λόφος των Αθηνών: Ο Λυκαβηττός. Στο κέντρο της Αθήνας, στέκει πράσινος ακόμα και φυλάει τα μυστικά του. Κλειδαμπαρωμένες είσοδοι προς το εσωτερικό του, εκκλησάκια κτισμένα πάνω στον βράχο και πάνω από στοές, ημιτελή έργα και άφαντες στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
Το 1885 ο ρομαντικός κλασικιστής αρχιτέκτονας Ερνέστος Τσίλερ ατενίζει τον Λυκαβηττό, επιθυμεί να τον ονομάσει «Αερικόν Θεραπευτήριον» και ονειρεύεται κήπους ένυδρους, καταρράχτες και κιονοστοιχίες με θέα την Ακρόπολη. Φαίνεται, γνωρίζει ότι ο Λυκαβηττός κρύβει υπόγεια ποτάμια, τα σχέδιά του όμως μένουν στα συρτάρια. Από το Λυκαβηττό βλέπεις τον λόφο του Στρέφη, θυμάσαι κάποιον που σου είπε ότι μεταξύ Λυκαβηττού και Στρέφη κάποτε ήταν δάσος με νεράιδες (στο παρελθόν δεν χτίζονταν σπίτια εκεί, αλλά όταν οι παραδόσεις ξεχάστηκαν και άρχισε να οικοδομείται, δημιουργήθηκε μια «νέα πόλη»,η σημερινή περιοχή Νεάπολη) και χαμογελώντας αποστρέφεις το βλέμμα σου.
Εξάλλου πάντα ο λόφος σε αποπροσανατόλιζε, ακριβώς όπως και οι αλλοπρόσαλλες κατασκευές στα πλευρά του, λες και ο χώρος ήταν κομβικό σημείο, σταυροδρόμι.
Από τα υπόγεια μυστήρια της Αττικής δεν θα μπορούσαν να λείπουν τα ορυχεία και τα μεταλλεία της. Στο Λαύριο, όπου οι Αθηναίοι διατηρούσαν στην αρχαιότητα μεταλλεία αργύρου, υπάρχουν ακόμα και σήμερα άνθρωποι που αναφέρουν παράξενες όσο και εξωφρενικές ιστορίες για τις στοές των ορυχείων. Ορυχεία και νταμάρια αποτέλεσαν για μεγάλο ή μικρό χρονικό διάστημα πολλοί από τους λόφους και τα βουνά της Αθήνας.
Η φύση των εργασιών προϋπέθετε διάνοιξη εισόδων και εξόδων στους ορεινούς όγκους. Πολλές φορές, ωστόσο, οι εργασίες διακόπτονταν απότομα και δίχως εμφανή δικαιολογία. Οι χάρτες των στοών των ορυχείων αποτελούν συλλεκτικά αντικείμενα μεταξύ των ερευνητών των υπόγειων στοών αλλά και των επίδοξων κυνηγών θησαυρών. Πολύτιμοι οδηγοί είναι και οι γνώστες των στοών που κάποτε δούλευαν εκεί.
Οι ιστορίες που διηγούνται αφορούν δαιδαλώδη δίκτυα, άγνωστα ακόμα και στους πιο έμπειρους, μυστηριώδη φώτα και φωνές, χαμένους συντρόφους, ξεχασμένα κοιτάσματα, συναισθήματα τρόμου και αποπροσανατολισμού. Οι άνθρωποι αυτοί κυριολεκτικά μετοίκησαν στην Υπόγεια Αθήνα και έζησαν εκεί ένα μεγάλο μέρος της ζωής τους. Στις διηγήσεις τους πάντα αναφέρουν τον φρικτό φόβο τους να αποκλειστούν στα έγκατα της Γης, όσο και την λυτρωτική ανακούφισή τους όταν αντίκριζαν τον Ήλιο μετά από ώρες σκοταδιού.

ΥΔΑΤΙΝΟΙ ΘΕΟΙ ΣΤΑ ΕΓΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ
Ένα άλλο άγνωστο κεφάλαιο της Υπόγειας Αθήνας είναι οι διάφοροι ποταμοί που την διέσχιζαν και πλέον ρέουν υπογείως. Πολλές φορές κατά τη διάρκεια ανασκαφών, ανεγέρσεων οικοδομών και των εργασιών του Μετρό οι εργάτες συνάντησαν κομμάτια των ποταμών αυτών που παλαιοί περιηγητές αλλά και κάτοικοι θυμούνται.
Η Αθήνα είχε ανέκαθεν πολλούς ποταμούς-χειμάρρους και ήταν πλούσια σε νερά, με το 80% των νερών να απορροφούνται από το έδαφος. Μελέτες (Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία 29/12/2002) έχουν αποδείξει ότι κάτω από την Αθήνα, σχεδόν σε κάθε δρόμο της, κρύβεται ένα μπαζωμένο ρέμα ή ένα υπόγειο ποτάμι που συνεχίζει να κυλά. Μόνο στο Λεκανοπέδιο της Αττικής έχουν μπαζωθεί και τσιμεντοποιηθεί περίπου 550 χιλιόμετρα ρέματα και χείμαρροι. Τα ποτάμια μπαζώθηκαν προκειμένου να πραγματοποιηθούν τα οικιστικά όνειρα των κατοίκων της ΑΘήνας αλλά σε πολλά σημεία τους συνεχίζουν να κατεβάζουν νερό και να αποτελούν απειλή όταν φουσκώνουν από τις νεροποντές.
Ο Ιλισός, το μεγαλύτερο ποτάμι που διέσχιζε την Αθήνα, ξεκινούσε από τον Υμηττό και σήμερα κυλάει εξ ολοκλήρου υπογείως. Συνεχίζει κάτω από τη Μιχαλακοπούλου, περνάει από την Βασ. Σοφίας μπροστά από το Παναθηναϊκό Στάδιο, συνεχίζει στην Καλλιρρόης, για να καταλήξει μετά την Καλλιθέα στη θάλασσα.
Οι Αθηναίοι θεωρούσαν τον Ιλισό ιερό και στις όχθες του διατηρούσαν βωμούς πολλών θεών. Η σπουδαιότητά του, ωστόσο διαφαίνεται περισσότερο από το γεγονός ότι εκεί τελούνταν τα Μικρά Μυστήρια τα οποία σχετίζονταν τόσο με τα Ελευσίνια Μυστήρια, όσο και με Διονυσιακές τελετουργίες. Από το ιερό ποτάμι το μόνο που απομένει τώρα εμφανές είναι η στεγνή και χορταριασμένη κοίτη του δίπλα στην οποία είναι χτισμένη η Αγία Φωτεινή του Ιλισού.
Στον Ιλισό χυνόταν ο Ηριδανός που ξεκινούσε από τον Λυκαβηττό και κατέβαινε από το Κολωνάκι. Κατά τη διάρκεια των εργασιών του Μετρό στην πλατεία Συντάγματος, ανακαλύφθηκε η αρχαία κοίτη του. Ο ποταμός συνεχίζει στις οδούς Μητροπόλεως και Ερμού, στην Αρχαία Αγορά και καταλήγει στον Κεραμεικό.
Την κοίτη του Ηριδανού συνάντησε το Μετρό και στο Μοναστηράκι, γεγονός που ανησύχησε ιδιαίτερα τους υπεύθυνους, καθώς το ποτάμι φούσκωσε κάποιες φορές επικίνδυνα κατά τη διάρκεια των εργασιών. Ακόμα και σήμερα, ο υπόγειος ποταμός κατεβάζει 20-30 κυβικά νερού την ώρα, ενώ τις βροχερές μέρες το νερό υπερδιπλασιάζεται και από τα νερά του πλημμυρίζει η Ποικίλη Στοά και η Αρχαία Αγορά.
Από το Λυκαβηττό ξεκινούσε και ο Βοϊδοπνίχτης που χωριζόταν, με ένα μέρος του να περνάει από την οδό Δημοκρίτου και στην οδό Ακαδημίας προς το Αρσάκειο. Από τα Τουρκοβούνια ξεκινούσε ο Κυκλόβορος, ένας από τους μεγαλύτερους χειμάρρους της Αθήνας, έφθανε στο Πεδίον του Άρεως και διαμέσου της οδού Μάρνη κατέληγε στην πλατεία Βάθης. Το Παγκράτι και τον Βύρωνα διέσχιζαν ο Αλασσώνας και το ρέμα «Πήδημα της Γριάς» αντίστοιχα.
Στο Φάληρο χύνονταν ο Βουρλοπόταμος (ή Ξηροτάγαρος) και το ρέμα της Πικροδάφνης. Το ρέμα του Ποδονίφτη κυλάει κάθετα τους δήμους Χαλανδρίου, Ψυχικού, Φιλοθέης και Ν. Ιωνίας, διασχίζει υπόγεια τη Λεωφόρο Κηφισίας καταλήγοντας στον Κηφισό. Οι σχετικές πανεπιστημιακές μελέτες συγκρίνουν την σημερινή τσιμεντούπολη με τις παλαιότερες διαμορφώσεις της όπου γεωργικές εκτάσεις, χωράφια και ποτάμια διέσχιζαν τη γη.
Η εικόνα των πανάρχαιων ποταμών που πότιζαν την Αθήνα και απορροφούσαν τα νερά της βροχής έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Λόγω των επιχωματώσεων και των αλλοπρόσαλλων οικιστικών σχεδίων τα υπόγεια ποτάμια φουσκώνουν και πλημμυρίζουν κάθε φορά που βρέχει λίγο παραπάνω, υπενθυμίζοντάς μας την μακραίωνη ύπαρξή τους που χλευάζει τις όποιες προσπάθειες εξαφάνισής τους. Στις υπόγειες πια διαδρομές τους τα ποτάμια συνεχίζουν τις πορείες τους μουρμουρίζοντας φευγαλέα μυστικά μηνύματα κάτω από τα πόδια μας...

«ΤΟ ΜΕΓΑ ΘΗΡΙΟ»
Ο Μητροπολιτικός Σιδηρόδρομος, το «Μέγα Θηρίο», μεταφέρει σήμερα τους δικούς του μυημένους στην Υπόγεια Αθήνα. Κατά τη διάρκεια των εργασιών που επίσημα ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 1992 αποκαλύφθηκε ένας άγνωστος κόσμος κάτω από την επιφάνεια. Πριν ξεκινήσουν οι εργασίες η εταιρία κατασκευής του Μετρό, χρηματοδότησε και υποστήριξε τεχνικά ανασκαφές έκτασης 69.000 τετραγωνικών μέτρων, τις εκτενέστερες που έγιναν ποτέ στην Αθήνα.
Το Υπουργείο Πολιτισμού σχεδίασε και επέβλεπε τις αρχαιολογικές έρευνες που ομολογουμένως ολοκληρώθηκαν σε αρκετά σύντομο χρονικό διάστημα. Ο Κεραμεικός, το Ολυμπιείο, το Σύνταγμα, η Ακαδημία και το Μοναστηράκι χαρακτηρίστηκαν Περιοχές Υψηλού Αρχαιολογικού Κινδύνου, ενώ σε κάθε σταθμό, οι ανασκαφές αλλά και αργότερα τα μηχανήματα εκσκαφής, αποκάλυπταν πληθώρα αναπάντεχων ευρημάτων από τη νεολιθική έως και τη σύγχρονη εποχή. Εκτεταμένα αποχετευτικά δίκτυα, υδραγωγεία, δημόσια λουτρά, νεκροταφεία, εργαστήρια, δρόμοι, τείχη και μία μυστηριώδης αίθουσα γεμάτη με λυχνίες ελαίου διακοσμημένες με ερωτικές σκηνές, περιλαμβάνονταν μεταξύ των πολύ σημαντικών ευρημάτων.
Μόνο στον Κεραμεικό, το σημαντικότερο αρχαίο νεκροταφείο της Αθήνας, βρέθηκαν περίπου 1200 τάφοι. Φρέατα αποκαλύφθηκαν στο Ζάππειο, στον Εθνικό Κήπο, στο Σύνταγμα, στην Οδό Αμερικής και σε άλλες τοποθεσίες που θα περνούσε το Μετρό. Στην οδό Σανταρόζα υπόγειες σήραγγες συνέδεαν φρέατα και δεξαμενές που αποτελούσαν τμήματα υδραυλικών συστημάτων (www.apodimos. gr). Αποχετευτικά συστήματα, Ρωμαϊκοί αγωγοί ομβρίων υδάτων και δίκτυα φρεάτων ήταν συνήθη ευρήματα σε μέρη όπως ο Σταθμός Λαρίσης, ο Ευαγγελισμός και η σήραγγα Παλαιολόγου.
Πολλά από τα εν λόγω υδρευτικά και αποχετευτικά δίκτυα χαρακτηρίζονται ως πυκνότατα και πολύπλοκα και οι ίδιες οι επίσημες πινακίδες που έχουν αναρτηθεί στους σταθμούς του Μετρό αποδεικνύουν την ύπαρξη πυκνών υπόγειων στοών, πηγαδιών και φρεάτων κατά την διάρκεια των εργασιών. Σύμφωνα με την επίσημη πινακίδα που έχει αναρτηθεί δίπλα από την γιγαντοαφίσα στον σταθμό του Μετρό στην Ακρόπολη σχετικά με το φρέαρ νο. 68, «τα συμβατικά μηχανήματα εκσκαφής συναντούσαν στην πορεία τους αρχαία ορύγματα-πηγάδια και δεξαμενές- το υλικό πλήρωσης των οποίων με τα πρώτα χτυπήματα εκχυνόταν στο δάπεδο της σήραγγας» (φωτογραφία από τα αρχεία της Α' ΕΠΚΑ).
Η γιγαντοαφίσα δεν δημιουργεί και τις καλύτερες σκέψεις για το τι απέγιναν τα χιλιάδες ευρήματα. Στις πινακίδες τονίζεται ιδιαίτερα έως ύποπτα η μικρή σημασία που είχαν τα περισσότερα ευρήματα, η χρήση των πηγαδιών και των φρεάτων αποκλειστικά σαν αποχετευτικών δικτύων και η διάσωση των περισσότερων αρχαιοτήτων σε αποθήκες. Ελάχιστο μέρος των ευρημάτων παρουσιάζεται στους σταθμούς και αφού δεν γνωρίζουμε που βρίσκονται τα ευρήματα, πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι για τους υπόγειους χώρους, τα νεκροταφεία και τις υπόγειες στοές που συνάντησαν τα μηχανήματα του Μετρό;
Για να αποφευχθούν τέτοιες συναντήσεις, οι σήραγγες διανοίχθησαν σε βάθος 20 μέτρων «πολύ χαμηλότερο από αυτό στο οποίο βρίσκονταν οι αρχαιότητες». Όπως αποδεικνύει η ζημιογόνα συνάντηση του Μετρό με το Αδριάνειο Υδραγωγείο σε βάθος 27 μέτρων στο σταθμό της Πανόρμου (Ελευθεροτυπία 12/07/2002) οι αρχαιότητες δεν περιορίζονταν στα είκοσι μέτρα κάτω από την επιφάνεια, αλλά εκτείνονταν πολύ βαθύτερα.
Γιατί έχει αποκλειστεί η ύπαρξη αρχαιοτήτων σε μεγαλύτερα βάθη; Αν οι υπεύθυνοι δεν γνώριζαν τις ακριβείς τοποθεσίες αρχαιολογικών ευρημάτων λίγα μέτρα κάτω από την επιφάνεια, πώς θα μπορούσαν να γνωρίζουν για πολύ πιο βαθιά; Ό,τι υπάρχει από εκεί και κάτω πέρασε στην ανυπαρξία από τη στιγμή που το πρώτο βαγόνι μπήκε σε λειτουργία. Προφανώς δεν θα επιτραπεί σε κανέναν αρχαιολόγο να αναζητήσει θησαυρούς κάτω από τις σήραγγες του Μετρό, αν θίγονται ιδιωτικά συμφέροντα.
Εκτός από το αρχαιολογικό ενδιαφέρον, τα αποχετευτικά δίκτυα και τις υπόγειες σήραγγες (γνωστές και άγνωστες), τα μηχανήματα του Μετρό συνάντησαν ένα έδαφος που δυσκόλευε αφάνταστα το έργο τους. Οι γεωλογικοί σχηματισμοί που αποτελούν το υπέδαφος της Αθήνας ονομάζονται «Αθηναϊκός Σχιστόλιθος», με τις δυνάμεις της φύσης να έχουν δημιουργήσει ένα πολυσύνθετο υπόβαθρο με κερματισμένα, πτυχωμένα και παραμορφωμένα στρώματα.
Η δε βραχoμάζα χαρακτηρίζεται αvoμoιoγεvής, αvισότρoπη και αποσαθρωμένη. «Ανοιχτές ασυνέχειες, καρστικά έγκοιλα σε ασβεστολιθικά πετρώματα και κατακερματισμένο υλικό σε συμπαγή πετρώματα» τονίζουν την ιδιαιτερότητα του «Αθηναϊκού Σχιστόλιθου» (www.ametro.gr) : Η Υπόγεια Αθήνα δείχνει να είναι σαθρή και διάτρητη.
Μάλιστα, οι διαφοροποιήσεις αυτές, από τους πιο σκληρούς ως τους πιο χαλαρούς γεωλογικούς σχηματισμούς, δεν συναντούνται σε άλλες πόλεις με Μετρό, όπως το Παρίσι, η Μαδρίτη και το Βερολίνο! Σαν αποτέλεσμα, οι γεωτρήσεις που έγιναν δεν ήταν καθόλου αξιόπιστες, αφού κάθε λίγα μέτρα η μορφολογία του εδάφους άλλαζε.
Τα υπερσύγχρονα μηχανήματα ΤΒΜ (Μετροπόντικες) αναγκάζονταν να αδρανοποιούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα και τη θέση τους έπαιρναν συμβατικές μέθοδοι προκειμένου να ολοκληρωθούν τα έργα. Ο ένας Μετροπόντικας ήταν καθηλωμένος για περίπου δύο χρόνια στην περιοχή της οδού Αγ. Κωνσταντίνου, ενώ ο άλλος έβρισκε ανυπέρβλητες δυσκολίες στις περιοχές της Ερμού και του Κεραμεικού και κάτω από τη Συγγρού συνάντησε ασταθή εδάφη, υπόγειες λίμνες και στοές.
Εξαιτίας του εδάφους αλλά και πιθανών λανθασμένων υπολογισμών σημειώθηκαν καθιζήσεις στην πλατεία Καραϊσκάκη, στην Αγίου Κωνσταντίνου, στην Ομόνοια, στην οδό Νίκης στο Σύνταγμα, στη λεωφόρο Βουλιαγμένης και στη Δουκίσσης Πλακεντίας. Θυμηθείτε το διάσημο πλέον περίπτερο στην Πανεπιστημίου 44, που η γη άνοιξε και το κατάπιε. Μόνο κάτω από το σημείο εκείνο βρέθηκαν δύο πηγάδια, μία υπόγεια στοά και ένας υπόγειος ποταμός!(Το Βήμα, 28/03/1999) Τσιμέντο ταχείας πήξεως κάλυψε το ανεπιθύμητο άνοιγμα, ενώ συνολικά 600.000 κ.μ. τσιμέντου χρησιμοποιήθηκαν για να γεμίσουν τις τρύπες που άφηναν πίσω τους οι Μετροπόντικες.
Μία και μόνο εικόνα, του περιπτέρου που σε ζωντανή σύνδεση κατέρρεε, ήταν αρκετή για να τρομάξει τους υπεργήινους και να προβληματίσει τους υπεύθυνους. Σοβαρά ερωτηματικά τέθηκαν την περίοδο εκείνη ακόμα και για τη συνέχεια των έργων του Μετρό αφού η μία δυσκολία διαδεχόταν την άλλη. Εκτός από το σαθρό έδαφος και τις αρχαιότητες, τα μηχανήματα δεν μπορούσαν να προχωρήσουν τις ήδη καθυστερημένες εργασίες επειδή έπεφταν πάνω σε δίκτυα κοινωφελών οργανισμών, παράνομους και επομένως άγνωστους αγωγούς, μπαζωμένα ρέματα και ποτάμια, παλιές γαλαρίες και υπόγειες στοές τις οποίες οι γεωλόγοι δεν γνώριζαν που ακριβώς βρίσκονται.
Τα έργα, ωστόσο, ολοκληρώθηκαν και εδώ και έξι περίπου χρόνια ο Μητροπολιτικός Σιδηρόδρομος των Αθηνών εξυπηρετεί εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες προσφέροντας τις πολύτιμες υπηρεσίες του. Ανησυχίες όμως εκφράζονται για την αντοχή του ήδη επιβαρημένου και αποδεδειγμένα πλέον κούφιου υπεδάφους. Παρόμοιοι προβληματισμοί αφορούν και τις μελλοντικές επεκτάσεις του Μετρό ιδίως προς περιοχές όπως το Περιστέρι που παλιότερα λειτουργούσαν λιγνιτωρυχεία.
Όσον αφορά τις μελλοντικές νέες γραμμές, στην «Κίτρινη», θα συνδέονται Μαρούσι, Άνω Λιόσια, Παγκράτι/ Καισαριανή, Κολωνάκι, Πανεπιστήμιο, Εξάρχεια, Δικαστήρια, Γαλάτσι, Άλσος Βεΐκου. Δεν έχουν ακουστεί λίγα για υπόγειες διαδρομές που περνούν κάτω από ορισμένα από τα παραπάνω μέρη. Γιατί δεν ξεκλειδώνονται άραγε οι ήδη υπάρχουσες υπόγειες στοές να εξυπηρετηθεί ο κόσμος;

ΥΠΟΧΘΟΝΙΕΣ ΤΕΛΕΤΕΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ
Ας πάμε και μια βόλτα ως την Ακρόπολη (την γνωστή, όχι την υπόγεια). Ένας μικρός περίπατος, στην πιο όμορφη ίσως περιοχή της πρωτεύουσας, τον πεζόδρομο των οδών Διονυσίου Αρεοπαγίτου και Αποστόλου Παύλου, αλλά και στο λόφο του Φιλοπάππου θα μας αποκαλύψει μια σειρά από σφραγισμένες με σιδερένιες πόρτες εισόδους σε μικρά σπήλαια ή «πηγάδια».
Το ίδιο θα διαπιστώσουμε αν συνεχίσουμε και προς την αρχαία Αγορά, τον Κεραμεικό ή τους στύλους του Ολυμπίου Διός (κάπου εκεί κοντά όπου ο Δευκαλίων είδε κάποτε τα τελευταία νερά του κατακλυσμού να υποχωρούν σε μια ρωγμή του εδάφους). Αλλά και στους πρόποδες του «ιερού βράχου» θα δούμε κλειστά σπήλαια, όπως του Πανός και του Απόλλωνος.

Ο ιερός βράχος της Ακρόπολης με τους αμέτρητους λατρευτικούς χώρους, τα σπήλαια που αφθονούν στα διαβρωμένα του πετρώματα και τις ιερές πηγές που ξεπηδούν από τα σπλάχνα του, τυλιγμένος στην άχλη του μύθου στέκεται αινιγματικά στο πέρασμα του χρόνου κεντρίζοντας το ενδιαφέρον των εξερευνητών με το πλήθος των θρύλων που μιλούν για θησαυρούς θαμμένους στο εσωτερικό του, αμύθητης αξίας αγάλματα και λαβυρινθώδεις στοές που φτάνουν μέχρι τη θάλασσα.
Υπάρχει μάλιστα και ένας θρύλος που τοποθετεί κάτω από το έδαφος της Ακρόπολης έναν Παρθενώνα μεγαλοπρεπέστερο από αυτόν που όλοι γνωρίζουμε. Ο Παυσανίας, περιγράφοντας την Ακρόπολη αναφέρει διάφορα ιερά σπήλαια, μυστηριώδη πηγάδια και ανοίγματα του εδάφους, καθώς και μυστικές τελετές που συνδέονταν με όλα αυτά.
Στη νότια πλευρά της Ακρόπολης, πάνω από το θέατρο του Διονύσου περιγράφει σπήλαιο πάνω στο οποίο βρισκόταν τοποθετημένος τρίποδας, ενώ στο εσωτερικό του έφερε παράσταση του Απόλλωνα και της Αρτέμιδος να σκοτώνουν τα παιδιά της Νιόβης. Το σπήλαιο σήμερα πέρα από κάποιους εναπομείναντες κίονες φιλοξενεί (φυσικά!) και ένα χριστιανικό εκκλησάκι. Περιγράφοντας τον ιερό χώρο του Ερεχθείου ο Παυσανίας αναφέρει στο εσωτερικό του παράξενου οικοδομήματος την ύπαρξη ενός πηγαδιού με θαλασσινό νερό.
Το αξιοπερίεργο σχετικά με αυτό το πηγάδι δεν είναι τόσο το γεγονός ότι διαθέτει θαλασσινό νερό, όσο το γεγονός ότι όταν φυσάει νοτιάς ακούγεται μέσα του ήχος κυμάτων! Υποτίθεται ότι το πηγάδι αυτό το δημιούργησε ο Ποσειδώνας με ένα χτύπημα της τρίαινάς του ως σημείο προς τους Αθηναίους κατά τη διάρκεια της φιλονεικίας του με την Αθηνά για την κυριαρχία της πόλης.
Άραγε υπάρχει κάποια υπόγεια διαδρομή που ενώνει το πηγάδι του Ερεχθείου με τη θάλασσα; Σήμερα πάντως το εσωτερικό του Ερεχθείου είναι απρόσιτο για το κοινό, και κανείς δεν μπορεί να είναι εκεί όταν φυσάει νοτιάς για να ακούσει τον φλοίσβο των κυμάτων που ταξιδεύει με τον άνεμο ως το βράχο της Ακρόπολης.
Δυτικά του Ερεχθείου σε συνέχεια με τον ναό της Αθηνάς βρίσκεται ναός της Πανδρόσου της μόνης κόρης του Κέκροπα που δεν παράκουσε την εντολή της θεάς να μην ανοιχθεί το καλάθι στο εσωτερικό του οποίου βρισκόταν το παράξενο οφιοειδές πλάσμα που ονομαζόταν Εριχθόνιος. Σχετική με αυτό το γεγονός - ίσως σε ανάμνησή του - ήταν μια μυστική τελετή την οποία περιγράφει ο Παυσανίας.
Γι' αυτή την τελετή προετοιμάζονταν δύο μικρές παρθένες - διαφορετικές κάθε φορά - οι οποίες κατοικούσαν για κάποιο χρονικό διάστημα κοντά στον ναό της Πολιάδος Αθηνάς και ονομάζονταν αρρηφόροι. Η τελετή διαδραματιζόταν κατά τη διάρκεια της νύχτας και είχε μυστηριακό χαρακτήρα.
Οι δύο αρρηφόροι τοποθετούσαν στα κεφάλια τους, κατά το πρότυπο των καρυάτιδων, καλάθια που τους έδινε η ιέρεια της Αθηνάς των οποίων το περιεχόμενο δεν γνώριζε ούτε η ιέρεια ούτε και οι ίδιες. Στη συνέχεια κατευθύνονταν προς τον περίβολο της Αφροδίτης των Κήπων ο οποίος βρισκόταν εκεί κοντά - στη βόρεια πλευρά της Ακρόπολης που είναι σήμερα κλειστή για το κοινό - και από εκεί κατέβαιναν μέσω ενός υπόγειου περάσματος στο εσωτερικό του βράχου.
Εκεί κάτω άφηναν τα αντικείμενα που μετέφεραν και έπαιρναν κάτι άλλο που έβρισκαν εκεί ήδη τοποθετημένο και έφερναν πίσω μαζί τους καλυμμένο. Ο Παυσανίας είτε δεν ήξερε είτε δεν ήθελε να αποκαλύψει τη φύση των μεταφερομένων αντικειμένων, καθώς και τη σκοπιμότητα αυτής της τελετής για την οποία απ' ό,τι φαίνεται ούτε και η ίδια η ιέρεια της Αθηνάς είχε επαρκή πληροφόρηση.
Αλλά τότε ποιος είχε γνώση της φύσης όλων αυτών των αντικειμένων που πηγαινοέρχονταν μέσω υπογείων περασμάτων, χωρίς κάποιο προφανή λόγο με τέτοια μυστικότητα και μέσα στη νύχτα; Προφανώς κάποιος ή κάποιοι που κατείχαν ιδιαίτερες γνώσεις σχετικές τόσο με τις χθόνιες λατρείες, οι οποίες είχαν συνήθως μυστηριακό χαρακτήρα, όσο και με την ιδιαίτερη σημασία της χρήσης σπηλαίων και υπογείων στοών σε τέτοιου είδους τελετουργίες.

Ο λόφος του Φιλοπάππου βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την Ακρόπολη προσφέροντας την ωραιότερη θέα προς τον Παρθενώνα. Εκεί δεσπόζουν καγκελόφρακτες οι υποτιθέμενες φυλακές του Σωκράτους που φημολογείται ότι συνδέονται με άλλο ένα τμήμα υπόγειων στοών.
Μεταξύ των διαφόρων φραγμένων «πηγαδιών» που αφθονούν στο λόφο υπάρχει ένα που «κραυγάζει» ότι κάτι δεν πάει καλά. Λίγα μόλις μέτρα από την Δ. Αρεοπαγίτου, αλλά πάνω στην πλαγιά, κάποιος έφερε από το σπίτι του ένα βράδυ ένα στρώμα και μια καρέκλα και τα τοποθέτησε στο «πηγάδι». Επειδή μάλιστα τον ενδιέφερε η διάταξη των απορριμμάτων του, κατάφερε με κάποιον τρόπο να τοποθετήσει από ύψος τεσσάρων περίπου μέτρων, την καρέκλα όρθια στο στρώμα! Πρέπει να ήταν κάποιος πολύ τακτικός για να μην την πετάξει απλά μέσα...
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΥΞΗ ΥΠΟ ΤΟ ΕΔΑΦΟΣ
Στην Αθήνα ιδιαίτερη σχέση με την φημολογούμενη ύπαρξη υπογείων στοών και σηράγγων που συνδέουν διάφορα σημεία της πόλης έχουν και αρκετοί χριστιανικοί ναοί. Ένα καλό παράδειγμα είναι ο ναός των Αγίων Ισιδώρων στον Λυκαβηττό στο εσωτερικό του οποίου υπάρχει ένα άνοιγμα που σύμφωνα με την αναρτημένη μέσα στον ναό επιγραφή αποτελούσε έξοδο διαφυγής των πιστών κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας.
Η ίδια επιγραφή αναφέρει ότι η υπόγεια διαδρομή έφτανε στο Γαλάτσι και από εκεί μέσω μιας άλλης οπής κατέληγε στην Πεντέλη. Η οπή όμως σήμερα δεν οδηγεί παρά μόνο λίγα μέτρα μακριά (βλ. άρθρο Άγιοι Ισίδωροι Λυκαβηττού, Η σφραγισμένη έξοδος, Μυστική Ελλάδα # 8, Μάρτιος 2005). Άραγε κάποιοι για λόγους που μόνο να φανταστούμε μπορούμε έκλεισαν την υπόγεια δίοδο ή απλά αυτή δεν υπήρξε ποτέ; Το ενδιαφέρον είναι ότι αν δεν υπήρξε, τότε η επιγραφή είναι η ατράνταχτη απόδειξη μιας εισβολής του φανταστικού στο πραγματικό! Η επιγραφή διασώζει έναν θρύλο αν όχι ένα γεγονός και στηρίζει την ύπαρξη αρχαίων υπογείων διαδρομών, έστω και στο επίπεδο του συλλογικού ασυνειδήτου.
Ένα ανάλογο παράδειγμα αποτελεί ο ναός της Αγίας Δυνάμεως στη γωνία των οδών Μητροπόλεως και Πεντέλης. Σύμφωνα με το ενημερωτικό φυλλάδιο που διανέμεται στο ναό, το εκκλησάκι που αποτελεί μετόχι της μονής Πεντέλης διαθέτει μία υπόγεια στοά που φτάνει ως το σκοπευτήριο Καισαριανής και χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας για τη μεταφορά πυρομαχικών. Τα πυρομαχικά αυτά κατασκευάζονταν από καλόγερους σε έναν υπόγειο χώρο του ναού που βρίσκεται σε βάθος 15 μέτρων κάτω από την Αγία Τράπεζα, από τον οποίο ξεκινούσε η στοά.
Όπως μας πληροφορεί το φυλλάδιο «τους τοίχους του υπόγειου χώρου κοσμούν παλιές τοιχογραφίες και σκαλισμένες παραστάσεις πουλιών, φύλλων αμπέλου και αγγέλων που κρατούν ρομφαίες», γεγονός που υποδεικνύει ότι κάποτε αποτελούσε τόπο λατρείας. Η ύπαρξη μάλιστα κάποιων κιόνων εκεί ανάγει την ύπαρξη λατρευτικού τόπου στην αρχαιότητα. Το ιερό του ναού είναι βεβαίως κλειστό και για άλλη μία φορά αδύνατο να διαπιστωθεί η αλήθεια ή όχι των όσων επίσημα αναφέρονται για τα υπόγεια της Αγίας Δυνάμεως.
Μία άλλη εκκλησία της περιοχής του κέντρου που αποτέλεσε σταθμό στην νεομυθολογία της υπόγειας Αθήνας είναι η γνωστή ρώσικη εκκλησία στην Φιλελλήνων, στην περιοχή που κάποτε ονομαζόταν «Μπουμπουνίστρα» λόγω των ανεξήγητων κρότων που ακούγονταν κατά καιρούς από το υπέδαφος.
Η Ρώσικη Εκκλησία γνωστή και ως εκκλησία της Παναγίας Λυκοδήμου διαθέτει μία κρύπτη αλλά η στοά που ξεκινά από αυτή δεν οδηγεί σε κάποιο δαιδαλώδες δίκτυο, αλλά αντίθετα σταματά σε ένα ρηχό αρχαίο πηγάδι (βλ. το πληρέστατο site www.iranon.gr ). Άλλοι χριστιανικοί ναοί που έχουν συνδεθεί με το θέμα της Υπόγειας Αθήνας είναι η Μονή Καισαριανής, η Μονή Αστερίου και η Ομορφοκκλησιά στο Γαλάτσι.
Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΔΡΑΚΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΥΠΟΓΕΙΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ
Από τα πιο μυστηριώδη «αόρατα» σημεία του κέντρου είναι η πόρτα στην Ακαδημίας 58 a που αποτελεί δεύτερη είσοδο του νεοκλασικού κτιρίου της οδού Μαυρομιχάλη 6. Δημιούργημα και οικία του μεγάλου και ιδιαίτερου αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ , το κτίριο παραμένει εντυπωσιακό και αποπνέει μυστήριο. Η παράδοξη αρχιτεκτονική και διακόσμηση μπορούν να εξάψουν την φαντασία του ερευνητή, με αποκορύφωμα ένα μικρό βυζαντινό μουσείο, μεταγενέστερη προσθήκη, που μοιάζει (;) με εκκλησάκι και καλύπτει όλη την εσωτερική αυλή. Περίτεχνα τέμπλα, κόγχες και η μεγαλοπρέπεια ενός άλλου αιώνα ιντριγκάρουν τη σκέψη.
Το γεγονός ότι ο Τσίλερ σύμφωνα με τα αρχεία της Μασονικής Στοάς της Ελλάδας (www.grandlodge.gr) υπήρξε Μασόνος μάλλον δεν είναι αρκετό για να υποστηρίξει και τα όσα περί μυστικών τελετών εντός του κτιρίου έχουν αναφερθεί κατά καιρούς. Ο μεταλλικός δράκος που στόλιζε την είσοδο από Ακαδημίας 58a αποκαθηλώθηκε πριν λίγα χρόνια, αφού έγιναν ανόητες και ύποπτες συνδέσεις με «σατανιστικές» τελετές στο χώρο του οικήματος.
Δυστυχώς δεν υπάρχουν ούτε και είσοδοι που οδηγούν στον «κάτω κόσμο» παρά μόνο σκάλες που οδηγούν στον πάνω όροφο. Κανένα στοιχείο δεν αποδεικνύει τη σύνδεση της οικίας με υπόγειες στοές. Η πρόσβαση στην Ακαδημίας 58a από το εσωτερικό του σπιτιού έχει κλείσει με δύο τσιμεντένια χωρίσματα και στους δύο ορόφους, καθιστώντας οποιαδήποτε έρευνα αδύνατη.
Το κτίριο των παλαιών ανακτόρων που στεγάζει σήμερα το ελληνικό κοινοβούλιο υπήρξε ανέκαθεν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία αναφοράς των θρύλων που μιλούν για δαιδαλώδη δίκτυα στοών που διατρέχουν το υπέδαφος της Αθήνας. Η Βουλή χτίστηκε την περίοδο 1836-1840 από Βαυαρούς αρχιτέκτονες σ' έναν ιδιόμορφο, υπερυψωμένο από τη μία πλευρά και σχεδόν επικλινή γεωγραφικό χώρο, ο οποίος πριν φιλοξενήσει το γνωστό σε όλους αυστηρό και επιβλητικό κτίριο είχε την ονομασία «Αναλαμπή»!
Ως κτίριο προορισμένο για βασιλείς και μάλιστα μιας χώρας που δεν είχε ακόμη σταθεροποιηθεί πολιτικά, είναι πολύ πιθανό να διέθετε υπόγειες διεξόδους που θα χρησιμοποιούνταν σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης. Εντυπωσιακό μάλιστα είναι το πολυεπίπεδο υπόγειο γκαράζ της Βουλής, η ύπαρξη του οποίου οδηγεί συνειρμικά στη φήμη που θέλει τα υπόγεια της Βουλής να συνδέονται με τα σπήλαια του απαγορευμένου μετά το σούρουπο Υμηττού δημιουργώντας μία μυστική έξοδο κινδύνου, διαθέσιμη στα μέλη του ελληνικού κοινοβουλίου.
Το 1842, άρχισε η κατασκευή και του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρετανία, που είναι το πρώτο κτίριο, εκτός των Ανακτόρων, που χτίστηκε στην πλατεία Συντάγματος. Για τις υπόγειες στοές της περιοχής έχουν επίσης ακουστεί πολλά. Τα Χριστούγεννα του 1944, μια ομάδα ανταρτών, εισερχόμενη από κάποια υπόγεια είσοδο της οδού Πειραιώς μετέφερε ένα τόνο δυναμίτιδας κάτω από το ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία, όπου γινόταν συνάντηση των συμμάχων (ανάμεσά τους και ο Γ. Τσόρτσιλ και ο Γ. Παπανδρέου). Η έκρηξη δεν έγινε, γιατί η ασφάλεια του ξενοδοχείου ειδοποιήθηκε και εντόπισε εγκαίρως τα εκρηκτικά. Το σχέδιο των υπογείων δικτύων υποτίθεται πως είχε διαρρεύσει από την πολεοδομία Αθηνών (βλ. άρθρο του Jonathan Bright «Υπόγειες Πολιτείες», strange 23).
Για την περίπτωση του Συντάγματος είναι προφανές πως δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη ή μη υπογείων στοών για λόγους «εθνικής ασφαλείας». Αν πράγματι υπάρχει, όπως λέγεται, υπόγεια διαδρομή προς τα σπήλαια του Υμηττού, που θα οδηγούσε εκεί την πολιτική εξουσία (την παλαιότερη ή την σημερινή) σε περίπτωση κινδύνου, σίγουρα είναι μια πληροφορία που δεν θα έπρεπε να γνωρίζει ο καθένας, τουλάχιστον όχι στις ακριβείς λεπτομέρειές της.
Τώρα, το που μπορεί να οδηγούν όλες αυτές οι υπόγειες στοές δεν είναι το μεγαλύτερο μυστήριο σχετικά με αυτές. Κατά καιρούς έχουν υπάρξει φήμες και για το τι μπορεί να συμβαίνει κάποια βράδια εκεί, όταν κανείς δεν μπορεί να το δει. Πόσο πιθανό είναι τελικά να υπάρχουν «μυστικές οργανώσεις» που δρουν στην Αθήνα και τελούν «παράξενες λειτουργίες» στα υπόγεια γύρω από το κέντρο της πόλης, ακόμα και κάτω από τη Βουλή, πράγμα που θα σήμαινε ότι σε αυτές λαμβάνουν μέρος και δημόσια πρόσωπα υπεράνω υποψίας;
Ήταν στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 όταν ο Γιώργος Μπαλάνος, ο οποίος έχει συμβάλει καθοριστικά και σε αυτό το ζήτημα, δημοσίευσε έναν (θρυλικό πλέον) πρόλογο λίγων σελίδων στις «Ιστορίες της Μυθολογίας Κθούλου» (εκδόσεις Ωρόρα). Εκεί, ως συνήθως, αφήνοντας πολλά δυσνόητα υπονοούμενα, μεταξύ άλλων, για τις υπόγειες στοές της Αθήνας και τις πιθανές συνδέσεις τους με τη δράση μυστικών αδελφοτήτων, δίνει εντελώς νέα και διαφορετική όψη στο όλο θέμα.
Φυσικά ήταν μερικά χρόνια νωρίτερα, όταν με το «Αίνιγμα της Πεντέλης» είχε κινήσει το ενδιαφέρον του κόσμου για το ζήτημα της σπηλιάς του Νταβέλη και της ευρύτερης περιοχής, που τελικά έφτασε, μέσα και από αρκετές παρεξηγήσεις, να αναφέρεται σε κάθε συζήτηση γύρω από την υπόγεια Αθήνα. Κάποια στιγμή στο παρελθόν ζητήθηκε και από κρατικές υπηρεσίες η βοήθειά του για να ερευνηθεί και να αντιμετωπιστεί ένας «υπόγειος κίνδυνος», όπως έχει ο ίδιος αποκαλύψει.
Το θέμα φαίνεται πως συνδέεται και με αυτό της «Σκιάς» και τελικά και με τα παράξενα καπάκια που φέρουν σύμβολα παραδοσιακά αποκρυφιστικά, όπως τα πεντάκτινα αστέρια σε όλες τις πιθανές εκδοχές τους και άλλα περίεργα σχήματα, και βρίσκονται διάσπαρτα στους δρόμους της Αθήνας αλλά και άλλων πόλεων (βλ. Κάτι που έρπει ...Σαν σκιά, Locus 7).
Μυστηριώδη καπάκια, τρύπια βουνά, εκκλησίες με μυστικές κρύπτες, υπόγεια ποτάμια, υποχθόνιες λατρείες, απόρρητες στρατιωτικές εγκαταστάσεις, απόκρυφες αδελφότητες με σκοτεινούς σκοπούς φτιάχνουν ένα περίπλοκο αλλά και συναρπαστικό μωσαϊκό που αποτελεί πρόκληση για κάθε επίδοξο εξερευνητή.
Η νεομυθολογία της υπόγειας Αθήνας είναι το ίδιο λαβυρινθώδης και γοητευτική με τις σήραγγες που υποτίθεται πως διατρέχουν την πόλη. Ίσως και περισσότερο
 http://www.apocalypsejohn.com/2013/01/ypogeia-athina-mythoi-alitheies.html