Μερικοί από τους ωραιότερους μύθους της ελληνικής μυθολογίας έχουν για πρωταγωνιστές μυθικές μορφές της Κρήτης. Ποιος δεν έχει ακούσει για το Μινώταυρο, το μίτο της Αριάδνης, το Δαίδαλο και τον Ίκαρο, την αρπαγή της Ευρώπης από το Δία, το χάλκινο γίγαντα Τάλω ; Διαβάστε το υπόλοιπο άρθρο για να μάθετε περισσότερα για τους κρητικούς μύθους και στη συνέχεια δοκιμάστε τις γνώσεις σας σε ένα αστείο who is who τεστ.
Η ανάγκη του να ερμηνεύσει τον κόσμο μέσα στον οποίο ζούσε αλλά και η επιθυμία του να ξεπεράσει τις αδυναμίες του, ενεργοποίησαν τη δημιουργική φαντασία του. Σε μια εποχή που η λογική ήταν ακόμα στα σπάργανα, τα δημιουργήματα της φαντασίας του απέκτησαν με την πάροδο του χρόνου το κύρος της υπέρτατης αλήθειας. Με υλικά τις καθημερινέςεμπειρίες του και τις μορφές που του ήταν οικείες, δηλαδή τις μορφές των ζώων και των ανθρώπων, έδωσε ερμηνεία σε καθετί το ακατανόητο και δημιούργησε πλάσματα που ενσάρκωναν τον πόθο του να εξηγήσει τα θαυμαστά φυσικά φαινόμενα, να παρηγορηθεί, να βρει δύναμη και κουράγιο για να παλέψει ενάντια στις άπειρες αντιξοότητες, και βέβαια να κυριαρχήσει σ’ αυτό τον κόσμο. Έτσι γεννήθηκε και σμιλεύτηκε αργά αργά με τον καιρό η μυθολογία.
Η μυθολογία, ως απόπειρα ερμηνείας του κόσμου, κινείται στην ίδια περιοχή με τη θρησκεία, γι’ αυτό και είναι διαμορφωμένη γύρω από τον πυρήνα των θρησκευτικών δοξασιών ενός λαού. Ο θρησκευτικός πυρήνας της κρητικής μυθολογίας είναι η λατρεία του Ήλιου και της Σελήνης και των άστρων που έφεραν μαζί τους από την Ανατολή οι πρώτοι αποικιστές της Κρήτης. Αυτό άλλωστε μαρτυρούν και τα ονόματα πολλών μυθικών ηρώων της Κρήτης, όπως ο βασιλιάς της Κρήτης Αστερίωνας, που πήρε ως σύζυγο του την Ευρώπη (=αυτή που έχει μεγάλο πρόσωπο), η μητέρα της Ευρώπης, η Τηλέφασσα (=αυτή που φέγγει από μακριά), η γυναίκα του Μίνωα η Πασιφάη (=αυτή που φέγγει σε όλους), οι κόρες του Μίνωα και της Πασιφάης Φαίδρα και Αριάδνη (=οι αστραφτερές, οι λαμπερές).
Από την άλλη μεριά, η μυθολογία ως έκφραση του ανθρώπινου πόθου για κυριαρχία έχει πάντα έναν ιστορικό πυρήνα ηρωικών γεγονότων. Η περηφάνια του λαού που τα κατόρθωσε και ο εντυπωσιασμός των γειτονικών λαών που τα παρατηρούσαν ήταν α αιτίες για να περιβληθούν αυτά τα γεγονότα με την αίγλη του μύθου. Με την πάροδο των αιώνων ο μυθικός κισσός απέκτησε πλούσια παρακλάδια και ουσιαστικά εξαφάνισε τον ιστορικό κορμό γύρω από τον οποίο πλέχτηκε. Ο ιστορικός πυρήνας της κρητικής μυθολογίας είναι η ισχύς που απέκτησε η Κρήτη την εποχή των Μινωιτών βασιλιάδων, η θαλασσοκρατορία της και η εξάπλωση της (με αποικίες και εμπορικούς σταθμούς) σ’ όλη τη Μεσόγειο. Κορυφαίος μυθικός ήρωας ήταν ο βασιλιάς Μίνωας, απόγονοι ή συγγενείς του οποίου ήταν όλοι οι άλλοι Κρήτες ήρωες.
Βέβαια η μυθολογία δεν είναι καλλιτεχνική δημιουργία, ώστε να έχει μια αισθητική διάσταση. Όμως η ελληνική μυθολογία (στην οποία ανήκει και η κρητική μυθολογία) συμβαίνει να έχει μια μοναδική ομορφιά, έναν αισθητικό πλούτο που την έκανε αγαπητή σ’ όλο τον κόσμο. Κάποιο θεό είχαν για τους κεραυνούς και οι αρχαίοι Βαβυλώνιοι ή οι Ινδιάνοι του Αμαζονίου, αλλά μόνο ο Δίας είναι ευρύτατα γνωστός. Κάποιον παλικαρά που σκότωνε με άνεση άγρια θηρία και τέρατα θα είχαν και οι αρχαίοι Μογγόλοι ή οι Κέλτες, αλλά όλος ο κόσμος ξέρει μόνο τον ανίκητο Ηρακλή των αρχαίων Ελλήνων. Η ελληνική μυθολογία δεν είναι μόνο αντικείμενο μελέτης των ειδικών, αλλά ένας συναρπαστικός κόσμος που γοητεύει όλους τους ανθρώπους.
Η κρητική μυθολογία είναι μέρος του τοπίου που τώρα ετοιμάζεστε να εξερευνήσετε. Είναι οι βαθύτερες ρίζες των αρχαιολογικών θησαυρών που θα έχετε την ευκαιρία να θαυμάσετε σε πολλά μουσεία και στους αρχαιολογικούς χώρους σε κάθε γωνιά του νησιού. Γι’ αυτό προτιμήσαμε να σας παρουσιάσουμε την κρητική μυθολογία τμηματικά, στην περιγραφή των περιοχών με τις οποίες συνδέεται, και εδώ απλώς να σας δώσουμε μια συνοπτική αναφορά για τους κύριους ήρωες της καθώς και έναν πίνακα που δείχνει τη μεταξύ τους σχέση.
Αμάλθεια
Η Νύμφη του Ιδαίου Άντρου που ανέθρεψε τον Δία. Τον τάιζε με το γάλα μιας κατσίκας που την έλεγαν Αιξ (κατσίκα) και με άγριο μέλι. Κάποτε παίζοντας με αυτή την κατσίκα ο Δίας της έσπασε το ένα της κέρατο, το οποίο το χάρισε στην Αμάλθεια λέγοντας της ότι από αυτό θα ανάβλυζαν όλοι οι καρποί που θα επιθυμούσε (το περίφημο Κέρας της Αμαλθείας).
Ανδρόγεως
Ένας από τους γιους του Μίνωα και της Πασιφάης, πολυνίκης αθλητής σε όλα τα αθλήματα. Κάποτε πήγε στην Αθήνα και πήρε μέρος σε κάποιους τοπικούς αγώνες, όπου σάρωσε πάλι όλα τα βραβεία. Οι Αθηναίοι συναθλητές του, τυφλωμένοι από το φθόνο, του έστησαν καρτέρι λίγο έξω από την πόλη και τον σκότωσαν. ‘Οταν το έμαθε ο πατέρας του, εκστράτευσε εναντίον της Αθήνας, την κυρίεψε, και επέβαλε για τιμωρία στους Αθηναίους να του στέλνουν κάθε χρόνο εφτά νέους και εφτά νέες που ρίχνονταν στο Λαβύρινθο ως τροφή για το Μινώταυρο.
Αριάδνη
Κόρη του Μίνωα και της Πασιφάης. Ερωτεύτηκε τον Αθηναίο ήρωα Θησέα, όταν αυτός είχε έρθει στην Κνωσό για να σκοτώσει το Μινώταυρο. Παρ’ όλο που τον βοήθησε σημαντικά να φέρει την αποστολή του σε πέρας, με τον περίφημο μίτο που του έδωσε, ο αχάριστος Θησέας την παράτησε στη Νάξο, όπου έπιασε το καράβι του κατά το ταξίδι της επιστροφής στην Αθήνα. Εκεί τη βρήκε ο θεός Διόνυσος, την παντρεύτηκε και την ανέβασε πάνω στον Όλυμπο. Το γαμήλιο δώρο του Διονύσου προς την Αριάδνη ήταν το περίφημο στεφάνι με το όνομα της με το οποίο οι θεοί έκαναν καδένα από αστέρια στον ουρανό.
Βριτόμαρτις
Η γλυκιά (βριτύ) παρθένα (μάρτις) της κρητικής μυθολογίας, με λατρευτικά χαρακτηριστικά ίδια με της θεάς Άρτεμης. Κόρη του Δία και της Κάρμης, εγγονής της Δήμητρας, η Βριτόμαρτις γεννήθηκε στα άγρια φαράγγια των Σφακίων και ήταν ευκίνητη σαν αγρίμι. Οι Κρήτες τη λάτρευαν και με το όνομα Δίκτυννα, και να γιατί: Ο μεγάλος και τρανός βασιλιάς Μίνωας – φημισμένος γυναικάς, ως γνήσιο τέκνο του Δία – είδε κάποτε τη Βριτόμαρτι και πολύ του άρεσε. Εκείνη όμως ήθελε να παραμείνει και γλυκιά και παρθένα, οπότε άρχισε να τρέχει μέσα στα πυκνά δάση της Κρήτης για να ξεφύγει. Εννιά ολόκληρους μήνες την κυνηγούσε ο βασιλιάς, ώσπου κατάφερε να τη στριμώξει σ’ ένα ακρωτήρι της δυτικής Κρήτης. Το πέπλο της Βριτομάρτιδος μπλέχτηκε στους θάμνους, ο ξαναμμένος Μίνωας πλησίαζε, οπότε μπροστά στο δίλημμα «παρθενία ή θάνατος», η Βριτόμαρτις επέλεξε το δεύτερο. Το πέπλο σκίστηκε, η θεά έπεσε στο πέλαγος, αλλά σώθηκε τελικά χάρη στα δίχτυα των ψαράδων. Από τότε πήρε το όνομα Δίκτυννα, και το ακρωτήρι του παρ’ ολίγον βιασμού, Δικτύνναιον.
Δαίδαλος
Αθηναίος πολυτεχνίτης, ο μεγαλύτερος εφευρέτης της αρχαιότητας. Κάποτε καταδικάστηκε σε εξορία για ένα έγκλημα που διέπραξε στην Αθήνα. Έτσι βρέθηκε στην αυλή του βασιλιά Μίνωα, ο οποίος τον προσέλαβε ως αρχιτέκτονα και γλύπτη στο παλάτι του στην Κνωσό. Ο βασιλιάς ήταν ενθουσιασμένος με τα ποικίλα έργα του Δαιδάλου, και κυρίως με το Λαβύρινθο, όπου κλείστηκε ο Μινώταυρος. Αλλά όταν έμαθε ότι αυτός κατασκεύασε την ξύλινη αγελάδα με την οποία ενώθηκε η γυναίκα του η Πασιφάη με τον ταύρο και ότι αυτός συμβούλεψε την κόρη του Αριάδνη να δώσει το μίτο στο Θησέα, έγινε έξαλλος μαζί του και έδωσε διαταγή να τον σκοτώσουν. Όμως ο Δαίδαλος πρόλαβε και δραπέτευσε αεροπορικώς, κατασκευάζοντας φτερά για τον εαυτό του και για το γιο του τον Ικαρο. Ο μεν Ίκαρος σκοτώθηκε κατά την πτήση, ο δε Δαίδαλος προσγειώθηκε και βρήκε καταφύγιο στην πόλη Καμικό της Σικελίας, Εκεί τον ανακάλυψε ύστερα από μακρόχρονη καταδίωξη ο Μίνωας, αλλά ο εφευρετικός Δαίδαλος πρόφτασε να σκοτώσει το διώκτη του με τέχνασμα.
Δίας
Ευρώπη
Κόρη του βασιλιά της Τύρου Αγήνορα και της Τηλέφασσας. Μια μέρα την είδε ο Δίας να παίζει με τις φίλες της στην ακρογιαλιά και την ερωτεύτηκε. Εμφανίστηκε μπροστά της με τη μορφή ενός συμπαθέστατου ταύρου, η απονήρευτη μικρή έκατσε στη ράχη του, και τότε ο Δίας-ταύρος όρμηξε στο νερό κουβαλώντας στην πλάτη του την αγαπημένη του και πήγε στην Κρήτη. Ερωτικό τους καταφύγιο έγινε ένα ειδυλλιακό παραποτάμιο τοπίο στη θέση όπου αργότερα χτίστηκε η Γόρτυνα. Όταν χόρτασε τον έρωτα μαζί της, την έδωσε στο βασιλιά της Κρήτης Αστερίωνα, ο οποίος την παντρεύτηκε και υιοθέτησε και τα τρία παιδιά που έκανε με το Δία (το Μίνωα, το Σαρπηδόνα και το Ραδάμανθυ). Όταν πέθανε, οι Κρήτες την τίμησαν με θεϊκές τιμές και έδωσαν το όνομα της σε μια από τις ηπείρους της γης.
Θησέας
Γιος του βασιλιά της Αθήνας Αιγέα, ο μεγαλύτερος μυθικός ήρωας της Αθήνας, με αναρίθμητες ηρωικές καλές πράξεις. Κάποτε συμμετείχε εθελοντικά στην ομάδα των δεκατεσσάρων νέων που στάλθηκαν για τροφή στο Μινώταυρο. Ο Θησέας κατάφερε και σκότωσε το Μινώταυρο και μετά βγήκε από το Λαβύρινθο χρησιμοποιώντας ένα κουβάρι νήμα (τον περίφημο μίτο) που του έδωσε η Αριάδνη. Φεύγοντας για την Αθήνα πήρε μαζί του την Αριάδνη, όπως της είχε υποσχεθεί, αλλά μετά από λίγες μέρες την παράτησε στη Νάξο και επέστρεψε στην Αθήνα μόνος του. Ξέχασε όμως να αλλάξει τα μαύρα πανιά του πλοίου του με άσπρα, που ήταν το συμφωνημένο σημάδι για τον πατέρα του ότι η αποστολή είχε πετύχει, κι έτσι ο πατέρας του, ο βασιλιάς της Αθήνας Αιγέας, έπεσε και πνίγηκε στη θάλασσα, που από τότε ονομάστηκε Αιγαίο πέλαγος.
Κουρήτες
Εφτά γιγαντόσωμες θεότητες με καλό χαρακτήρα, που κατάγονταν από την Εύβοια. Περιπλανήθηκαν ανά τον ελληνικό κόσμο, προσφέροντας τις καλές υπηρεσίες τους όπου ήταν ανάγκη. Όταν γεννήθηκε ο Δίας έτυχε να βρίσκονται στην Κρήτη. Η μητέρα του Δία, η Ρέα, τους παρακάλεσε να εγκατασταθούν έξω από το Ιδαίο Άντρο και να χορεύουν χτυπώντας δυνατά τις χάλκινες ασπίδες τους για να μην ακούσει ο πατέρας του Δία» ο Κρόνος, το κλάμα του γιου του. Έτσι κατάφερε να ανδρωθεί ο Δίας και μετά να γίνει ο βασιλιάς των θεών. Μετά από πολλά χρόνια, η γυναίκα του Δία, η Ήρα, τους ζήτησε να εξαφανίσουν τον Έπαφο, ένα παιδί που είχε κάνει ο Δίας με μια θνητή. Οι Κουρήτες εκτέλεσαν την επιθυμία της θεάς, αλλά ο Δίας οργίστηκε πολύ μαζί τους, ξέχασε την προστασία που κάποτε του είχαν προσφέρει και τους σκότωσε μ’ έναν κεραυνό.
Η γλυκιά (βριτύ) παρθένα (μάρτις) της κρητικής μυθολογίας, με λατρευτικά χαρακτηριστικά ίδια με της θεάς Άρτεμης. Κόρη του Δία και της Κάρμης, εγγονής της Δήμητρας, η Βριτόμαρτις γεννήθηκε στα άγρια φαράγγια των Σφακίων και ήταν ευκίνητη σαν αγρίμι. Οι Κρήτες τη λάτρευαν και με το όνομα Δίκτυννα, και να γιατί: Ο μεγάλος και τρανός βασιλιάς Μίνωας – φημισμένος γυναικάς, ως γνήσιο τέκνο του Δία – είδε κάποτε τη Βριτόμαρτι και πολύ του άρεσε. Εκείνη όμως ήθελε να παραμείνει και γλυκιά και παρθένα, οπότε άρχισε να τρέχει μέσα στα πυκνά δάση της Κρήτης για να ξεφύγει. Εννιά ολόκληρους μήνες την κυνηγούσε ο βασιλιάς, ώσπου κατάφερε να τη στριμώξει σ’ ένα ακρωτήρι της δυτικής Κρήτης. Το πέπλο της Βριτομάρτιδος μπλέχτηκε στους θάμνους, ο ξαναμμένος Μίνωας πλησίαζε, οπότε μπροστά στο δίλημμα «παρθενία ή θάνατος», η Βριτόμαρτις επέλεξε το δεύτερο. Το πέπλο σκίστηκε, η θεά έπεσε στο πέλαγος, αλλά σώθηκε τελικά χάρη στα δίχτυα των ψαράδων. Από τότε πήρε το όνομα Δίκτυννα, και το ακρωτήρι του παρ’ ολίγον βιασμού, Δικτύνναιον.
Δαίδαλος
Αθηναίος πολυτεχνίτης, ο μεγαλύτερος εφευρέτης της αρχαιότητας. Κάποτε καταδικάστηκε σε εξορία για ένα έγκλημα που διέπραξε στην Αθήνα. Έτσι βρέθηκε στην αυλή του βασιλιά Μίνωα, ο οποίος τον προσέλαβε ως αρχιτέκτονα και γλύπτη στο παλάτι του στην Κνωσό. Ο βασιλιάς ήταν ενθουσιασμένος με τα ποικίλα έργα του Δαιδάλου, και κυρίως με το Λαβύρινθο, όπου κλείστηκε ο Μινώταυρος. Αλλά όταν έμαθε ότι αυτός κατασκεύασε την ξύλινη αγελάδα με την οποία ενώθηκε η γυναίκα του η Πασιφάη με τον ταύρο και ότι αυτός συμβούλεψε την κόρη του Αριάδνη να δώσει το μίτο στο Θησέα, έγινε έξαλλος μαζί του και έδωσε διαταγή να τον σκοτώσουν. Όμως ο Δαίδαλος πρόλαβε και δραπέτευσε αεροπορικώς, κατασκευάζοντας φτερά για τον εαυτό του και για το γιο του τον Ικαρο. Ο μεν Ίκαρος σκοτώθηκε κατά την πτήση, ο δε Δαίδαλος προσγειώθηκε και βρήκε καταφύγιο στην πόλη Καμικό της Σικελίας, Εκεί τον ανακάλυψε ύστερα από μακρόχρονη καταδίωξη ο Μίνωας, αλλά ο εφευρετικός Δαίδαλος πρόφτασε να σκοτώσει το διώκτη του με τέχνασμα.
Δίας
Γιος του Κρόνου και της Ρέας, ανήκει στη δεύτερη γενιά των θεών, δηλαδή στους Ολύμπιους θεούς. Ο Κρόνος είχε ειδοποιηθεί από κάποιο χρησμό ότι ένα από τα παιδιά του θα του έπαιρνε την εξουσία, γι’ αυτό και δεν άφηνε κανένα να ζήσει, αλλά τα κατάπινε τη στιγμή που γεννιόντουσαν. Η Ρέα κάποια στιγμή αγανάκτησε, κι όταν ήρθε η ώρα να γεννήσει το Δία, έδωσε στον Κρόνο να φάει ένα βράχο τυλιγμένο με φασκιές και πήγε και γέννησε το Δία στο Δικταίο Άντρο, μια ερημική σπηλιά πάνω στο όρος Δίκτη της Κρήτης. Σύντομα ο μικρός Δίας μετακόμισε για λόγους ασφαλείας σ’ ένα άλλο κρητικό σπήλαιο, το Ιδαίον Άντρο, στο όρος Ίδη, όπου ανέλαβε να τον μεγαλώσει μια Νύμφη των σπηλαίων, η Αμάλθεια (που σύμφωνα με μια παραλλαγή του μύθου ήταν κατσίκα που μεγάλωσε το Δία με το γάλα της).
Οταν ο Δίας μεγάλωσε, κατάφερε μετά από ένα φοβερό αγώνα να εκτοπίσει τον πατέρα του, κι έτσι έγινε αυτός βασιλιάς των θεών. Οι υπόλοιποι θεοί του Ολύμπου είναι είτε αδέρφια του είτε παιδία του. Γυναίκα του ήταν η Ήρα, αλλά είχε αμέτρητες ερωτικές σχέσεις με άλλες θεές, και κυρίως με θνητές γυναίκες. Μία από αυτές ήταν η Ευρώπη, που την απήγαγε από την Τυρό της Συρίας και την έφερε στην Κρήτη, για να χαρεί τον έρωτα της.Ευρώπη
Κόρη του βασιλιά της Τύρου Αγήνορα και της Τηλέφασσας. Μια μέρα την είδε ο Δίας να παίζει με τις φίλες της στην ακρογιαλιά και την ερωτεύτηκε. Εμφανίστηκε μπροστά της με τη μορφή ενός συμπαθέστατου ταύρου, η απονήρευτη μικρή έκατσε στη ράχη του, και τότε ο Δίας-ταύρος όρμηξε στο νερό κουβαλώντας στην πλάτη του την αγαπημένη του και πήγε στην Κρήτη. Ερωτικό τους καταφύγιο έγινε ένα ειδυλλιακό παραποτάμιο τοπίο στη θέση όπου αργότερα χτίστηκε η Γόρτυνα. Όταν χόρτασε τον έρωτα μαζί της, την έδωσε στο βασιλιά της Κρήτης Αστερίωνα, ο οποίος την παντρεύτηκε και υιοθέτησε και τα τρία παιδιά που έκανε με το Δία (το Μίνωα, το Σαρπηδόνα και το Ραδάμανθυ). Όταν πέθανε, οι Κρήτες την τίμησαν με θεϊκές τιμές και έδωσαν το όνομα της σε μια από τις ηπείρους της γης.
Θησέας
Γιος του βασιλιά της Αθήνας Αιγέα, ο μεγαλύτερος μυθικός ήρωας της Αθήνας, με αναρίθμητες ηρωικές καλές πράξεις. Κάποτε συμμετείχε εθελοντικά στην ομάδα των δεκατεσσάρων νέων που στάλθηκαν για τροφή στο Μινώταυρο. Ο Θησέας κατάφερε και σκότωσε το Μινώταυρο και μετά βγήκε από το Λαβύρινθο χρησιμοποιώντας ένα κουβάρι νήμα (τον περίφημο μίτο) που του έδωσε η Αριάδνη. Φεύγοντας για την Αθήνα πήρε μαζί του την Αριάδνη, όπως της είχε υποσχεθεί, αλλά μετά από λίγες μέρες την παράτησε στη Νάξο και επέστρεψε στην Αθήνα μόνος του. Ξέχασε όμως να αλλάξει τα μαύρα πανιά του πλοίου του με άσπρα, που ήταν το συμφωνημένο σημάδι για τον πατέρα του ότι η αποστολή είχε πετύχει, κι έτσι ο πατέρας του, ο βασιλιάς της Αθήνας Αιγέας, έπεσε και πνίγηκε στη θάλασσα, που από τότε ονομάστηκε Αιγαίο πέλαγος.
Κουρήτες
Εφτά γιγαντόσωμες θεότητες με καλό χαρακτήρα, που κατάγονταν από την Εύβοια. Περιπλανήθηκαν ανά τον ελληνικό κόσμο, προσφέροντας τις καλές υπηρεσίες τους όπου ήταν ανάγκη. Όταν γεννήθηκε ο Δίας έτυχε να βρίσκονται στην Κρήτη. Η μητέρα του Δία, η Ρέα, τους παρακάλεσε να εγκατασταθούν έξω από το Ιδαίο Άντρο και να χορεύουν χτυπώντας δυνατά τις χάλκινες ασπίδες τους για να μην ακούσει ο πατέρας του Δία» ο Κρόνος, το κλάμα του γιου του. Έτσι κατάφερε να ανδρωθεί ο Δίας και μετά να γίνει ο βασιλιάς των θεών. Μετά από πολλά χρόνια, η γυναίκα του Δία, η Ήρα, τους ζήτησε να εξαφανίσουν τον Έπαφο, ένα παιδί που είχε κάνει ο Δίας με μια θνητή. Οι Κουρήτες εκτέλεσαν την επιθυμία της θεάς, αλλά ο Δίας οργίστηκε πολύ μαζί τους, ξέχασε την προστασία που κάποτε του είχαν προσφέρει και τους σκότωσε μ’ έναν κεραυνό.
Ο ΙΚΑΡΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΦΤΕΡΑ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ
Το μήλο πέφτει πάντα κάτω από τη μηλιά. Έτσι κι ο γιος του Δαίδαλου, ο Ίκαρος, έπεσε ακριβώς κάτω από τον πατέρα του. Έπεσε κυριολεκτικά, στη θάλασσα έξω από τη Σάμο, και ταυτόχρονα έγινε ο νονός του Ικάριου πελάγους και της Ικαρίας.
Πατέρας και γιος δραπέτευσαν πετώντας από το κράτος του Μίνωα, αλλά με αλλιώτικα φτερά. Αυτά που φόρεσε ο Δαίδαλος ήταν για «προσγειωμένες»πτήσεις. Κατασκευή ενός άψογου τεχνοκράτη, λειτουργώντας με λογική καιμέτρο, μετέφεραν τον πολυτεχνίτη δημιουργό τους στη Σικελία. Τα φτερά του Ίκαρου όμως ήταν τα φτερά ενός πουλιού, και μαζί τα φτερά τουονείρου.
Ο Ίκαρος δεν πέταξε βάσει προδιαγραφών. Αδιαφόρησε για τα ατέλειωτα «μη» και «δεν πρέπει». Ο ορθολογισμός του Δαίδαλου μύριζε γήινα δεσμά,ακόμη κι αν τα φτερά που έφτιαξε λειτουργούσαν άψογα. Ο Ίκαρος όλη τούτη τη μιζέρια την περιφρόνησε. Τα φτερά Στην πλάτη του Δαίδαλου ήτανεπιστήμη. Στην πλάτη του Ικάρου ήταν ποίηση. Έτσι ο φίλος μας πέταξε από τον « ακαδημαϊκό Λαβύρινθο» στις γοητευτικές ουράνιες καμπύλες. Ήξερε μόνο τα «ψηλότερα» και το «πλατύτερα».
Τα όνειρα όμως είναι καλά όσο μένουν όνειρα. Όταν βάλουν φτερά, όλο και κάποιος θεός θα φιλοτιμηθεί να αποκαταστήσει τη διασαλευθείσα τάξη. Να εξαγνίσει με φωτιά και κεραυνό τον ταραξία. Να λιώσει τα φτερά του. Ο Ίκαρος σάρκωσε το όνειρό του. Είπε το φως φως και το γαλάζιο γαλάζιο. Κι έπεσε …
Αν κοιτάξετε με προσοχή, ίσως τον δείτε στις μινικές τοιχογραφίες. Είναι παντού. Στα φυτά, στα πουλιά, μέσα στις λόχμες, στα πολύχρωμα μοτίβα, στις σπείρες, στους μαιάνδρους, στα δελφίνια … Είναι μέσα σ’ ό,τι κρατάει την τρέλα και τη χαρά για τη ζωή. Είναι μέσα σ’ ότι μας δίνει φτερά. Ο Ίκαρος, ο υπέροχος αρχάγγελος της Πτήσης και της Πτώσης …
ΜίνωαςΠατέρας και γιος δραπέτευσαν πετώντας από το κράτος του Μίνωα, αλλά με αλλιώτικα φτερά. Αυτά που φόρεσε ο Δαίδαλος ήταν για «προσγειωμένες»πτήσεις. Κατασκευή ενός άψογου τεχνοκράτη, λειτουργώντας με λογική καιμέτρο, μετέφεραν τον πολυτεχνίτη δημιουργό τους στη Σικελία. Τα φτερά του Ίκαρου όμως ήταν τα φτερά ενός πουλιού, και μαζί τα φτερά τουονείρου.
Ο Ίκαρος δεν πέταξε βάσει προδιαγραφών. Αδιαφόρησε για τα ατέλειωτα «μη» και «δεν πρέπει». Ο ορθολογισμός του Δαίδαλου μύριζε γήινα δεσμά,ακόμη κι αν τα φτερά που έφτιαξε λειτουργούσαν άψογα. Ο Ίκαρος όλη τούτη τη μιζέρια την περιφρόνησε. Τα φτερά Στην πλάτη του Δαίδαλου ήτανεπιστήμη. Στην πλάτη του Ικάρου ήταν ποίηση. Έτσι ο φίλος μας πέταξε από τον « ακαδημαϊκό Λαβύρινθο» στις γοητευτικές ουράνιες καμπύλες. Ήξερε μόνο τα «ψηλότερα» και το «πλατύτερα».
Τα όνειρα όμως είναι καλά όσο μένουν όνειρα. Όταν βάλουν φτερά, όλο και κάποιος θεός θα φιλοτιμηθεί να αποκαταστήσει τη διασαλευθείσα τάξη. Να εξαγνίσει με φωτιά και κεραυνό τον ταραξία. Να λιώσει τα φτερά του. Ο Ίκαρος σάρκωσε το όνειρό του. Είπε το φως φως και το γαλάζιο γαλάζιο. Κι έπεσε …
Αν κοιτάξετε με προσοχή, ίσως τον δείτε στις μινικές τοιχογραφίες. Είναι παντού. Στα φυτά, στα πουλιά, μέσα στις λόχμες, στα πολύχρωμα μοτίβα, στις σπείρες, στους μαιάνδρους, στα δελφίνια … Είναι μέσα σ’ ό,τι κρατάει την τρέλα και τη χαρά για τη ζωή. Είναι μέσα σ’ ότι μας δίνει φτερά. Ο Ίκαρος, ο υπέροχος αρχάγγελος της Πτήσης και της Πτώσης …
Ο πιο ισχυρός και διάσημος βασιλιάς της Κρήτης. Γιος του Δία και της Ευρώπης, διάδοχος του θετού πατέρα του Αστερίωνα στο θρόνο της Κνωσού. Είχε την εύνοια και την προστασία του Δία σ’ όλη τη διάρκεια της βασιλείας του. Κάθε εννιά χρόνια ανέβαινε στο Ιδαίο Άντρο και παραλάμβανε απευθείας από το Δία τους νόμους με τους οποίους κυβερνούσε τους Κρήτες. Κάτω από την εξουσία του η Κρήτη γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή της και άπλωσε την εξουσία της σ’ όλο το Αιγαίο. Γυναίκα του ήταν η Πασιφάη, με την οποία απέκτησε τέσσερις κόρες και τέσσερις γιους, αλλά είχε και πολλά παιδιά από τις αμέτρητες ερωμένες του. Σκοτώθηκε στην πόλη Καμικό της Σικελίας, σε μια εκστρατεία που έκανε κυνηγώντας το Δαίδαλο. Μετά το θάνατό του έγινε κριτής των ψυχών στον Κάτω Κόσμο, μαζί με τον αδελφό του Ραδάμανθυ, και έναν άλλο γιο του Δία, τον Αιακό.
Mινώταυρος
Τέρας με σώμα ανθρώπου και κεφάλι ταύρου, που γεννήθηκε από την ένωση της Πασιφάης με τον ιερό ταύρο του Ποσειδώνα. Ο Μίνωας τον έκλεισε στο Λαβύρινθο, ένα σκοτεινό υπόγειο συγκρότημα διαδρόμων που σχεδίασε και κατασκεύασε κάτω από το παλάτι της Κνωσού ο Αθηναίος τεχνίτης Δαίδαλος ειδικά για την περίπτωση. Τρεφόταν με ανθρώπινο κρέας και συγκεκριμένα με εφτά νέους και εφτά νέες που υποχρεώθηκαν να στέλνουν κάθε χρόνο οι Αθηναίοι ύστερα από την ήττα τους στον πόλεμο με το Μίνωα. Στο τέλος όμως τον σκότωσε ο Θησέας.
Πασιφάη
Αρχοντοπούλα από κακόφημη γενιά. Αδελφή της ήταν η μάγισσα Κίρκη, που μεταμόρφωσε τους συντρόφους του Οδυσσέα σε γουρούνια και αδελφός της ήταν ο αιμοβόρος βασιλιάς της Κολχίδος Αιήτης, πατέρας της ,μάγισσας Μήδειας, που σκότωσε τα παιδιά της. Η Πασιφάη ήταν η σύζυγος του Μίνωα και μητέρα των οχτώ νόμιμων παιδιών του. Είχε και η ίδια μαγικές ιδιότητες τις οποίες χρησιμοποίησε για να αποτρέψει το σύζυγό της από τις απιστίες, χωρίς ικανοποιητικά αποτελέσματα. Όμως την Πασιφάη την ταλαιπώρησαν όχι μόνο οι απιστίες του Μίνωα αλλά και η επιορκία του προς τον Ποσειδώνα. Εκνευρισμένος ο τελευταίος, για να εκδικηθεί το Μίνωα που δεν του θυσίασε τον ταύρο που του υποσχέθηκε, ενέπνευσε στην Πασιφάη ερωτικό πόθο για το ζώο. Με τη βοήθεια του Δαίδαλου η Πασιφάη ενώθηκε με τον ταύρο και έτσι γεννήθηκε ο Μινώταυρος.
Ραδάμανθυς
Γιος του Δία και της Ευρώπης, μικρότερος αδελφός του Μίνωα. Είχε τόσο δίκαιη κρίση, που απέκτησε τη φήμη του πιο δίκαιου ανθρώπου πάνω στη γη. Όταν ο Μίνωας διαδέχτηκε τον Αστερίωνα στο θρόνο τη Κρήτης, εξόρισε τον αδελφό του, φοβούμενος ότι θα τον επισκίαζε. Ο Ραδάμανθυς περιπλανήθηκε στα νησιά του Αιγαίου και στα παράλια της Μικράς Ασίας, όπου όλοι οι λαοί σέβονταν τη δίκαιη κρίση του και του ανέθεταν την επίλυση των διαφορών τους. Όταν πέθανε, ο Δίας, τον όρισε κριτή των ψυχών στον Κάτω Κόσμο, μαζί με τον αδελφό του Μίνωα.
Σαρπηδόνας
Γιος του Δία και της Ευρώπης, αδελφός του Μίνωα. Πήρε κι αυτός (μαζί με τον αδελφό του το Ραδάμανθυ) το δρόμο της εξορίας, όταν ο Μίνωας ανέβηκε στο θρόνο της Κρήτης. Κατέληξε στη Λυκία της Μικράς Ασίας, όπου έγινε βασιλιάς και συμμετείχε στον Τρωικό πόλεμο στο πλευρό των Τρώων. Ο Σαρπηδόνας ήταν το μόνο παιδί θεού που συμμετείχε ενεργά σ’ αυτό τον πόλεμο. Σκοτώθηκε από τον Πάτροκλο και ο πατέρας του ο Δίας τον πένθησε με ξεχωριστό τρόπο: έριξε βροχή από αίμα και ένα βαρύ πέπλο σκοταδιού πάνω από τη γη.
Τάλως
Το πρώτο ρομπότ που γέννησε η ανθρώπινη φαντασία. Ο Τάλως ήταν ένας χάλκινος γίγαντας, έργο του Ηφαίστου και δώρο των θεών στο Μίνωα. Δουλειά του ήταν να τριγυρίζει σ’ όλη την Κρήτη (μπορούσε να κάνει το γύρο του νησιού τρεις φορές την ημέρα) και να την προστατεύει από τους εισβολείς. Τα αγαπημένα του όπλα ήταν οι τεράστιοι βράχοι, τους οποίους εκσφενδόνιζε πάνω στα εχθρικά καράβια που πλησίαζαν στην ακτή. Αν παρ’ ελπίδα κάποια κατάφερναν να αποβιβαστούν, τους επιφύλασσε μια θερμή υποδοχή: πηδούσε στη φωτιά, πυρακτωνόταν καλά καλά, και μετά έπιανε και έσφιγγε στην αγκαλιά του τους δύστυχους εισβολείς, μετατρέποντας τους σε ψητές μπριζόλες. Είχε όμως κι αυτός την «αχίλλειο πτέρνα» του: ήταν μια μικρή φλέβα στο πίσω μέρος της κνήμης, που έφραζε με μια μεταλλική τάπα. ‘Οταν πέρασαν οι Αργοναύτες από την Κρήτη, η μάγισσα Μήδεια κατάφερε και του έβγαλε την τάπα, και ο χάλκινος γίγαντας σωριάστηκε διαλυμένος.
Φαίδρα
Κόρη του Μίνωα και της Πασιφάης, αδελφή της Αριάδνης. Η Φαίδρα παντρεύτηκε το Θησέα, όταν έγινε βασιλιάς της Αθήνας, παρά την αισχρή συμπεριφορά του μερικά χρόνια πριν προς την αδελφή της (την παράτησε σύξυλη στη Νάξο την ώρα που κοιμόταν) και έκανε μαζί του δύο παιδιά, το Δημοφώντα και τον Ακάμαντα. Η Φαίδρα δεν ήταν μόνο πιο τολμηρή, αλλά ήταν και πιο ζωηρή από την αδελφή της. Κάποτε βαρέθηκε το Θησέα και ερωτεύτηκε τον Ιππόλυτο, γιο του Θησέα από μια προηγούμενη γυναίκα του (την αμαζόνα Αντιόπη). Ο Ιππόλυτος όμως δεν ανταποκρίθηκε στα αισθήματα της μητριάς του και τότε η Φαίδρα, φοβούμενη μήπως αποκαλυφθεί, συκοφάντησε τον Ιππόλυτο στο Θησέα ότι δήθεν επιχείρησε να τη βιάσει. Ο Θησέας την πίστεψε και μετά από λίγο ο Ιππόλυτος ήταν νεκρός. Μετά απ’ αυτό η Φαίδρα έπεσε σε βαθιά απελπισία και από τις τύψεις της κρεμάστηκε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου