Μυρμιδόνες...

Μυρμιδόνες, τα μυρμήγκια που έγιναν τρομεροί πολεμιστές στον στρατό του Αχιλλέα. Ο ομηρικός μύθος λέει ότι η πανοπλία τους ήταν ασήκωτη και στον Τρωικό πόλεμο κυρίευσαν συνολικά 23 πόλεις.

Στην Αρχαία Ελλάδα ο πόλεμος ήταν καθημερινό φαινόμενο και οι στρατιώτες που πολεμούσαν ήταν σεβαστοί από τους πολίτες.

Εκτός από τους Σπαρτιάτες του Λεωνίδα, υπήρχαν πολλές φυλές στον ελλαδικό χώρο που φημίζονταν για την ανδρεία και τις πολεμικές τους ικανότητες. Μία από αυτές ήταν οι Μυρμιδόνες του Αχιλλέα, που ταξίδεψαν στην Τροία για να πολεμήσουν στο πλευρό του. Διακρίθηκαν για την τόλμη και την αποτελεσματικότητά τους στο πεδίο της μάχης....

                                                        Ο μύθος των Μυρμιδόνων 

Οι Μυρμιδόνες κατάγονταν από τον Αιακό, τον γιο του Δία και της Αίγινας. Σύμφωνα με έναν από τους μύθους, η Ήρα για να εκδικηθεί την απιστία του συζύγου της έστειλε στο νησί του Αισώπου, την Αίγινα, τρία φίδια. Τα ερπετά δηλητηρίασαν το νερό και όλοι οι κάτοικοι του νησιού βρήκαν τραγικό θάνατο. Ο μόνος που επέζησε, ήταν ο Αιακός. Τότε η μητέρα του, Αίγινα, για να μην είναι μόνος του, παρακάλεσε τον Δία να τον βοηθήσει....

Ο Δίας μετέτρεψε τα μυρμήγκια που βρίσκονταν σε ένα σάπιο κορμό δέντρου σε ανθρώπους, τους Μυρμιδόνες....




Η πανοπλία των Μυρμιδόνων είχε καφέ χρώμα όπως και τα μυρμήγκια, από τα οποία κατάγονταν. Ήταν βαριά και συνήθως κατασκευάζονταν από χαλκό και μπρούτζο....

Ο Αιακός απέκτησε τρεις γιους. Ένας από αυτούς ήταν ο Πηλέας, ο οποίος, αφού σκότωσε τον έναν αδερφό του, κατέφυγε με μερικούς Μυρμιδόνες στην περιοχή της Φθίας, τη σημερινή ανατολική Φθιώτιδα και δημιούργησε το βασίλειο των Μυρμιδόνων. Ο Πηλέας παντρεύτηκε τη θεά της θάλασσας, Θέτις, και απέκτησαν έναν γιο, τον Αχιλλέα.

 Ο Αχιλλέας ήταν άτρωτος και υπό τη βασιλεία του οι Μυρμιδόνες γνώρισαν μεγάλη δόξα, όταν πήραν μέρος στον πόλεμο της Τροίας.

Οπλισμός  

Η πανοπλία των πολεμιστών έπαιζε σημαντικό ρόλο στην προστασία τους από τα χτυπήματα των εχθρών. Ήταν έμβλημα κύρους και ήταν διαφορετική για κάθε φυλή. Ήταν βαριά και συνήθως κατασκευαζόταν από χαλκό και μπρούτζο. Η πανοπλία των Μυρμιδόνων είχε καφέ χρώμα όπως και τα μυρμήγκια, από τα οποία κατάγονταν....

Η Θέτις παραλαμβάνει από τον Ήφαιστο την ασπίδα του Αχιλλέα...

Η πιο περίτεχνη και καλύτερη πανοπλία άνηκε στον βασιλιά τους, τον Αχιλλέα, καθώς την είχε κατασκευάσει ο θεός Ήφαιστος. Κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Τροία, ο Αχιλλέας έχασε την πανοπλία του, όταν ο Πάτροκλος  τη φόρεσε για να παραπλανήσει τους Τρώες και σκοτώθηκε από τον Έκτορα. Τότε η μητέρα του Αχιλλέα, Θέτις, ζήτησε από τον Ήφαιστο να του φτιάξει μια καινούργια....


Η νέα του ασπίδα του ήταν ένα έργο τέχνης και περιγράφεται με κάθε λεπτομέρεια από τον Όμηρο....
Από το κέντρο ως την άκρη της υπήρχαν λαξευμένες παραστάσεις με εικόνες από τη θάλασσα, τον ουρανό, τη γη , τον ήλιο, το φεγγάρι και τα αστέρια. Ο Ήφαιστος είχε χαράξει πάνω στην ασπίδα δύο πολιτείες, στη μία οι άνθρωποι παρουσιάζονταν να ζουν ειρηνικά και στη δεύτερη με πόλεμο. Η ασπίδα του Αχιλλέα εξιστορούσε τη χαρά της ειρήνης και τη συμφορά του πολέμου. Οι Μυρμιδόνες ανέπτυξαν ιδιαίτερα τη ναυτιλία τους και είχαν δημιουργήσει έναν μεγάλο στόλο από πλοία. Όπως και τα υπόλοιπα αρχαία φύλα πολεμούσαν με θάρρος, με σκοπό την κυριαρχία και τον ένδοξο θάνατο. Χρησιμοποιούσαν ακόντια, ξίφη και δόρατα. Η σύγκρουση ξεκινούσε με τη μονομαχία των αρχηγών που μετέβαιναν στο πεδίο της μάχης με άρματα. Ο βασιλιάς των Μυρμιδόνων, Αχιλλέας, έβγαινε μπροστά από την παράταξη των πολεμιστών και μονομαχούσε  με τον αντίπαλο του. Πρώτα πετούσαν από απόσταση τα ακόντια ο ένας στον άλλον. Ακολουθούσε η μάχη με τα δόρατα και όταν αυτά έσπαγαν, έβγαζαν τα ξίφη. Όταν ένας από τους δύο έπεφτε νεκρός οι στρατιώτες ρίχνονταν στη μάχη σώμα με σώμα. 

Οι Μυρμιδόνες στην Τροία 

Σύμφωνα με τη μυθολογία, όταν ο Αιακός κατασκεύασε τα τείχη της Τροίας, τρία φίδια βγήκαν από τη θάλασσα και κατευθύνθηκαν στην πόλη. Τα δύο δεν μπόρεσαν να διαπεράσουν το τείχος του Αιακού, αλλά το ένα κατάφερε να εισχωρήσει στην πόλη. Όταν οι Τρώες ρώτησαν το μαντείο, τι σήμαινε η εισβολή του φιδιού, ο θεός τους απάντησε ότι ο απόγονος του χτίστη θα τους κατέστρεφε την πόλη...

Mερικά χρόνια αργότερα ο Οδυσσέας κατάφερε να βρει τον περίφημο Μυρμιδόνα, Αχιλλέα και να τον πείσει να συμμετέχει στην εκστρατεία τους ενάντια στην Τροία. Οι Μυρμιδόνες με επικεφαλής τον βασιλιά τους, ξεκίνησαν με 50 πλοία για την Τροία. Θεωρούταν η καλύτερη ομάδα που συμμετείχε στον πόλεμο καθώς με το που πάτησαν το πόδι τους στην Τροία, το μένος του Αχιλλέα ανάγκασε τους Τρώες σε υποχώρηση....

Κατά τη διάρκεια της δεκαετούς πολιορκίας της Τροίας, οι Μυρμιδόνες κυρίευσαν και λεηλάτησαν συνολικά 23 συμμαχικές πόλεις. Ο Αχιλλέας ήταν το πρόσωπο που προκάλεσε τις μεγαλύτερες απώλειες στο αντίπαλο στρατόπεδο....

Ο Αχιλλέας περιφέρει το άψυχο σώμα του Έκτορα δεμένο στο άρμα του. Από τοιχογραφία του Αχιλλείου, Κέρκυρα...

Η συμβολή των Μυρμιδόνων στον τρωικό πόλεμο, φάνηκε όταν αυτοί με εντολή του Αχιλλέα αποσύρθηκαν από τον πόλεμο για ένα διάστημα. Η αιτία ήταν η αντιπαλότητα του Αχιλλέα με τον Αγαμέμνονα, επειδή του πήρε την ιέρεια Βρισηίδα. Τότε, οι Τρώες κέρδισαν έδαφος και υπερίσχυσαν των Αχαιών στις μεταξύ τους μάχες. Οι Αχαιοί παρακάλεσαν τον Αχιλλέα, που είχε κλειστεί στη σκηνή του, και το επίλεκτο τάγμα του να επιστρέψει στον πόλεμο, υποσχόμενοι να του εκπληρώσουν κάθε επιθυμία. Έπειτα από πιέσεις οι Μυρμιδόνες που ζούσαν για να πολεμούν, ρίχτηκαν ξανά στη μάχη με επικεφαλής τον πιστό φίλο του Αχιλλέα, τον Πάτροκλο.

Ο Πάτροκλος φόρεσε την πανοπλία του Αχιλλέα για να παραπλανήσει τους εχθρούς. Όταν ο Έκτορας τον σκότωσε, η εκδίκηση του Αχιλλέα δεν είχε προηγούμενο. Προκάλεσε σε μονομαχία τον Έκτορα και τον σκότωσε....

Οι Μυρμιδόνες επαλήθευσαν τον χρησμό. Μπήκαν στην Τροία, κατέστρεψαν την πόλη και έσφαξαν τους κατοίκους με τον Αχιλλέα να σκοτώνεται, όταν χτυπήθηκε από τον Πάρη στο μοναδικό τρωτό του σημείο, την «Αχίλλειο πτέρνα»....

https://www.mixanitouxronou.gr/

όμαιμον, το ομόγλωσσον, το ομότροπον και το ομόθρησκον

ΗΡΟΔΟΤΟΣ

Απάντηση των Αθηναίων στους Λακεδαίμονες

αὖτις δὲ τὸ ῾Ελληνικόν, ἐὸν ὅμαιμόν τε καὶ ὁμόγλωσσον, καὶ θεῶν ἱδρύματά τε κοινὰ καὶ θυσίαι
ἤθεά τε ὁμότροπα, τῶν προδότας γενέσθαι ᾿Αθηναίους οὐκ ἂν εὖ ἔχοι.

Απάντηση των Αθηναίων στους απεσταλμένους της Σπάρτης : 

«Βέβαια, η ανησυχία των Λακεδαιμονίων μήπως κάνουμε συνθήκες με τους βαρβάρους ήταν απόλυτα ανθρώπινη·
όμως σχεδόν πρέπει να ντρέπεστε γι' αυτό το φόβο σας, την ώρα που ξέρετε καλά το φρόνημα των Αθηναίων, ότι σε κανένα μέρος της γης δε βρίσκεται τόσο χρυσάφι, ούτε χώρα υπέροχη σε ομορφιά και γονιμότητα, που θα τα δεχόμασταν ως αντάλλαγμα του μηδισμού μας και της υποδούλωσης της Ελλάδας. 

Γιατί είναι πολλά και μεγάλα αυτά που μας εμποδίζουν
να το κάνουμε αυτό, έστω κι αν το θέλαμε, πρώτα πρώτα και πάνω απ' όλα τα αγάλματα και οι ναοί των θεών που πυρπολήθηκαν κι έγιναν ερείπια, που μας υποχρεώνουν να πάρουμε τη μεγαλύτερη εκδίκηση που μπορούμε, και πολύ λιγότερο να συνομολογήσουμε συνθήκες μ' αυτόν που τα έπραξε· και κατόπιν

ο ελληνισμός, ένας κόσμος που στις φλέβες του κυλά το ίδιο αίμα και που μιλά την ίδια γλώσσα κι έχει κοινά τα λατρευτικά κέντρα των θεών και θυσίες και συνήθειες ίδιες κι απαράλλαχτες⁴⁹ –

 η προδοσία όλων αυτών θα ήταν αίσχος για τους Αθηναίους. Και να ξέρετε καλά τούτο, αν τυχαίνει να μην το ξέρετε ως τώρα, όσο θα μένει ζωντανός έστω και ένας Αθηναίος, δεν θα κάνουμε συνθήκες με τον Ξέρξη ποτέ».

http://ebooks.edu.gr/

Ο Μάρτιος στην αρχαιότητα

Το Καλαντάρι του Μαρτίου από το Très riches heures du duc de Berry

Εχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα, και συγκεκριμένα στα Ελευσίνια Μυστήρια, όπου έδεναν μια κλωστή (την Κρόκη) στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι.... 

Ο Μάρτης πήρε το όνομα του από το λατινικό όνομα του θεού Άρη (Mars = Άρης). Είναι ο πρώτος μήνας του Ρωμαϊκού ημερολογίου και αντιστοιχεί με τον Ελαφηβολιώνα των Αρχαίων Ελλήνων.

 Ο λαογράφος Λουκάτος αναφέρει ότι τα «χελιδονίσματα» προέρχονται από την αρχαιότητα. Την Πρώτη Μαρτίου οι μικροί έφτιαχναν ένα ομοίωμα χελιδονιού και τραγουδώντας το ανάλογο τραγούδι πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι για να μαζέψουν αυγά....https://www.mixanitouxronou.gr/

Η αντιστοιχία του Μαρτίου με το αρχαίο αττικό ημερολόγιο είναι κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο με τον όγοδοο μήνα, τον Ανθεστηριώνα, κατά δε το δεύτερο δεκαπενθήμερο με τον ένατο, τον Ελαφηβολιώνα.

Ήταν ο μήνας που γιόρταζε η Δήλος τον μουσηγέτη θεό της, ενώ εορταζόταν επίσης και ο Διόνυσος των Ελευθερών, μιας μικρής κωμόπολης στα σύνορα Αττικής και Βοιωτίας.
Αργότερα οι πολυήμερες γιορτές των «Διονυσίων εν άστει» στην Αθήνα ξεπέρασαν σε μεγαλείο όλες τις άλλες παρόμοιες γιορτές της περιφέρειας.
 Με τα Διονύσια συνδέθηκαν επίσης και τα Ασκληπιεία με θυσίες προς τιμήν του Ασκληπιού, και η πρώτη εμφάνιση των δραματικών αγώνων όπου διαγωνίζονταν τρεις τραγικοί ποιητές με μία τετραλογία και πέντε κωμικοί με μια κωμωδία ο καθένας.

Ρωμαϊκή Γερουσία: Ο Κικέρων επιτίθεται στον Καταλίνα, νωπογραφία 19ου αιώνα.

Κατά το αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο το έτος άρχιζε από τον Μάρτιο συνεπώς τότε ήταν ο πρώτος μήνας του έτους κι έτσι η Πρωτοχρονιά γιορτάζονταν την 1η Μαρτίου (Καλένδες Μαρτίου).
Την ημέρα εκείνη η «εσπερία δύσις» του Ταύρου (όταν δηλαδή ο αστερισμός του Ταύρου έδυε μαζί με τον Ήλιο) σήμαινε και την αρχή του νέου έτους, ενώ οι Εστιάδες Παρθένες άναβαν νέα ιερή φωτιά στον ναό της Εστίας στην αγορά της Ρώμης.

 Την Πρωτοχρονιά γιορτάζονταν επίσης και τα Ματρωνάλια, προς τιμή της θεάς Ήρας και μητέρας του Άρη, καθώς και τα γενέθλια του ίδιου του Άρη (λατινικά Mars) προς τιμήν του οποίου ο γιος του, ο μυθικός Ρωμύλος, έδωσε στον Μάρτιο το όνομα του πατέρα του που θεωρούνταν γενάρχης των Ρωμαίων.
 Για τούτο και κατά τον Πλούταρχο (Βίος Νουμά, 19) αναφέρεται πως ο Μάρτιος απεικονίζεται ως άνδρας ενδεδυμένος με δέρμα λύκαινας. Κατά τους χρόνους όμως της «ελεύθερης ρωμαϊκής πολιτείας» ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος στον θεό Ερμή.

Κατά την υπό του Νουμά όμως διαρρύθμιση μετακινήθηκε ως τρίτος μήνας και πρώτος ο προς τιμή του ειρηνικού θεού Ιανού. Κατ΄ άλλους η μετατόπιση αυτή έγινε μετά το 153 π.Χ. από τους υπάτους εξακολουθώντας να παραμένει ο Μάρτιος πρώτος μήνας του θρησκευτικού έτους.

https://el.wikipedia.org/

Ο Πλάτωνας και η ιδανική του «Πολιτεία»: Ανάλυση του έργου και συσχετισμός με την σημερινή κοινωνία

Μπορεί οι απόψεις του Πλάτωνα να έχουν χαρακτηριστεί συντηρητικές και αντιδημοκρατικές. Κρίνοντας όμως από την ποιότητα της δημοκρατίας που απολαμβάνουμε σήμερα, οφείλουμε να παραδεχτούμε πως πολλές από τις απόψεις του είναι ριζοσπαστικές και αντισυμβατικές ακόμα και σήμερα.
 Ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης ήταν δύο από τους σημαντικότερους φιλοσόφους της αρχαίας Ελλάδας, των οποίων τα γραπτά έχουν επηρεάσει το μέλλον και τον τρόπο σκέψης όλου του κόσμου.  Ο Πλάτωνας ήταν μαθητής του Σωκράτη, ο οποίος έθεσε τα θεμέλια για τη φιλοσοφία γενικότερα. 
Λόγω των ακραίων απόψεων του, ο Σωκράτης καταδικάστηκε σε θανατική ποινή λόγω βλασφημίας, γεγονός καθοριστικό στη ζωή του Πλάτωνα, που τον έκανε να αναθεωρήσει τις ιδέες του. 
Ο Πλάτων γεννήθηκε το 427 π.Χ. και προέρχονταν από μια συντηρητική οικογένεια που είχε σχέση με τη δικτατορία των 30 τυράννων στην Αθήνα. Για το λόγο αυτό, αντιτάχθηκε εναντίον της ολιγαρχίας. Ο θάνατος του δασκάλου του, όμως, τον έκανε επιφυλακτικό προς τη δημοκρατία, διότι πίστευε ότι ο κόσμος δεν  λαμβάνει πάντα σωστές αποφάσεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, έγραψε ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία, την » Πολιτεία», στην οποία εξηγεί το ουτοπικό καθεστώς του. 

Η ιδανική δημοκρατία σύμφωνα με τους πλατωνικούς διαλόγους Ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία που γράφτηκαν από τον μεγάλο φιλόσοφο, το οποίο έχει επηρεάσει το μέλλον και τις ιδέες του σύγχρονου κόσμου είναι η  »Πολιτεία» ή »Περί δικαίου». Ο Πλάτωνας εισάγει μέσω της ουτοπίας του την ιδανική μορφή διακυβέρνησης. Μια από τις πιο θεμελιώδεις έννοιες σε αυτό το βιβλίο είναι η δικαιοσύνη, η οποία είναι μια πολύ πολύπλοκη και διφορούμενη έννοια. Με άλλα λόγια, η δικαιοσύνη, κατά τον Πλάτωνα, ορίζεται ως μια κατάσταση στην οποία ο καθένας κάνει ό, τι είναι προορισμένος να κάνει. Αυτό σημαίνει ότι κάθε κοινωνική τάξη λαμβάνει τις  δέουσες υποχρεώσεις και δικαιώματα και έχει ένα συγκεκριμένο ρόλο μέσα στην κοινωνία. 

Σε αυτή την ιδανική κατάσταση, υπάρχουν τρεις κατηγορίες: οι φιλόσοφοι-βασιλείς, οι φύλακες και οι δημιουργοί, όπου στην καθεμία αντιστοιχεί ένα από τα μέρη της ψυχή, δηλαδή το λογιστικό, το θυμοειδές και το επιθυμητικό. Το καθήκον των φιλοσόφων-βασιλέων είναι να κυβερνούν, σύμφωνα με την αρετή, αμερόληπτα, για το κοινό όφελος, απολαμβάνουν σεβασμό, αλλά όχι τον πλούτο ή και τιμές. Η κατηγορία των φυλάκων οφείλει να προστατεύσει την πόλη, έχει στρατιωτικές τιμές, αλλά όχι τον ελεύθερο χρόνο ή πλούτο.

 Επίσης, η τάξη των δημιουργών προμηθεύει την πόλη με αγαθά, έχει την οικογενειακή ζωή, πλούτο και ελευθερία, αλλά δεν μπορεί να κυβερνήσει. Οι τρεις διαφορετικές κοινωνικές τάξεις συμμετέχουν αμοιβαία στην κοινή ωφέλεια, έτσι ώστε να εξυπηρετούνται τα συμφέροντα όλων.
 Ένα άλλο θέμα που αναλύεται στη »Πολιτεία» είναι ποιος είναι υπεύθυνος να κυβερνήσει και ποία η φύση της δημοκρατίας. Χρησιμοποιώντας μια αλληγορία, που ονομάζεται »Η αλληγορία του σπηλαίου », ο Πλάτων προσπαθεί να αποσαφηνίσει την παρούσα κατάσταση όλων των ανθρώπων. 
Στην αλληγορία, ο Πλάτων παρομοιάζει τους απαίδευτους ανθρώπους ως κρατούμενους αλυσοδεμένους σε μια σπηλιά. Δεν μπορούν να γυρίσει το κεφάλι τους και το μόνο που μπορούν να δουν είναι το τοίχωμα του σπηλαίου. Πίσω τους καίει μια πυρκαγιά. Μεταξύ της φωτιάς και των φυλακισμένων υπάρχει ένα στηθαίο, κατά μήκος του οποίου περπατούν άνθρωποι κρατώντας αγγεία και διάφορα αντικείμενα.  Οι άνθρωποι που βρίσκονται πίσω από τους κρατούμενους, δημιουργούν σκιές  στον τοίχο της σπηλιάς. Οι κρατούμενοι δεν είναι σε θέση να δουν αυτές τις μορφές, τα πραγματικά αντικείμενα που περνούν πίσω τους.



\
Στη συνέχεια ο Πλάτωνας, υποθέτει ότι ένας κρατούμενος έχει απελευθερωθεί, και αναγκάζεται να γυρίσει και να δει τη φωτιά. Αρνείται να αποδεχτεί και να κατανοήσει πως όλα όσα έβλεπε ήταν ψεύτικα, και αμφισβητεί το τι είναι όντως αληθινό και τι όχι. Αργότερα, υποθέτει ότι ο κρατούμενος πηγαίνει έξω από τη σπηλιά και βλέπει το φως του ήλιου. Δυσκολεύεται αρχικά να κοιτάξει το δυνατό φως του ήλιου και μετανιώνει που βγήκε από το σπήλαιο, μέχρις ότου προσαρμόζεται και αποφασίζει να μείνει έξω από αυτό. 
 Το ζήτημα είναι, όμως,  κατά τον Πλάτωνα να επιστρέψει και να απελευθερώσει και τους άλλους δεσμώτες, όσο απρόθυμοι και να είναι, προκειμένου να αντικρίσουν την πραγματική αλήθεια και να μην ζήσουν άλλο παγιδευμένοι μέσα σε αυταπάτες και σε σκιές. 

Χρησιμοποιώντας αυτή την αλληγορία, ο Πλάτων συγκρίνει τους κρατούμενους με τους απλούς ανθρώπους, οι οποίοι είναι αλυσοδεμένοι στη λήθη, στις σκιές και σε μια ψεύτικη πραγματικότητα. Το φως του ήλιου συμβολίζει τη δύναμη της γνώσης και της αρετής. Ο ίδιος παραλληλίζει τον απελευθερωθεί κρατούμενο με φιλοσόφους, που πρέπει να οδηγήσουν τους απλούς ανθρώπους στο δύσβατο μονοπάτι της γνώσης, της σοφίας και της αρετής. 
Τέτοια κρίσιμα ζητήματα περί δικαιοσύνης έχουν επίσης αναφερθεί στο »Δαχτυλίδι του Γύγη’‘, όπου υποδεικνύεται πως ο άνθρωπος είναι από την φύση του άδικος και πως αν μπορούσε να διαπράττει αδικοπραξίες άνευ ποινής, θα το έπραττε συστηματικά.
 Τα έργα του Πλάτωνα έχουν επηρεάσει την mainsteam κουλτούρα, ιδιαίτερα μέσω των ταινιών »Matrix» και »Lord of the rings». Αναφορικά με τις σύγχρονες κοινωνίες, είναι κρίσιμο να αναρωτηθούμε αν σήμερα είμαστε αιχμάλωτοι, ανίκανοι να δούμε την πραγματικότητα, σε μια δική μας φυλακή, όπου αλήθεια θεωρούμε μόνο ότι βλέπουμε. \

Αναγάγοντας την αλληγορία αυτή με την σύγχρονη Ελλάδα θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε φιλόσοφους-βασιλείς με τους διανοούμενους, οι οποίοι βοήθησαν τους »φυλακισμένους» Έλληνες για να βγουν  από τις αλυσίδες τους σε πολλές μεταβατικές περιόδους της ιστορίας. Παρ’ όλα αυτά, κανένας τους δεν είχε πρόθεση να κυβερνήσει σύμφωνα με την πλατωνική αλληγορίας.
 Ένα βασικό ζήτημα ακόμα, που ο Πλάτωνας αλλά και ο Αριστοτέλης είχαν μελετήσει ήταν η σωστή μορφή δημοκρατίας και, κατά συνέπεια, το ποιος είναι ικανός να κυβερνήσει. Και οι δύο ήταν διστακτικοί εναντίον της δημοκρατίας υπό το φόβο του να γίνει αναρχία και κακοδιοίκηση.  Μερικοί συντηρητικοί θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι δεν είναι ορθό να έχουν λόγο στην πολιτική ζωή οι μη ειδικοί και οι απαίδευτοι, δεδομένου ότι είναι εύκολα χειραγωγούνται. Για αυτό την χειραγώγηση, δε, κύριος υπεύθυνος είναι τα μέσα επικοινωνίας και ενημέρωσης, των οποίων η προπαγάνδα θα μπορούσε να συγκριθεί με τις σκιές που κρατουμένων  που βλέπουν ως αλήθεια. Από την άλλη πλευρά, η ανάλυση του Πλάτωνα περί δικαιοσύνης γεννά ένα φιλοσοφικό ερώτημα σχετικά με τα όρια της ελευθερίας και το δίκαιο.
 Μερικές φορές, αυτό σημαίνει ότι ένα συγκεκριμένο πρόσωπο θα πρέπει να περιορίσει τις ελευθερίες του του στο όνομα του κοινού καλού; Ή μήπως οφείλει να περιοριστεί η ασυδοσία μέσω του καταναγκασμού; Τέλος, το ζήτημα του καταναγκασμού γεννά ερωτήματα σχετικά με την χρήση της βίας για την επιβολή του κοινού καλού. Ο Πλάτων πίστευε πως, μερικές φορές, είναι αναγκαίο για να αναγκαστούν οι απρόθυμοι πεφωτισμένοι να κυβερνήσουν. Σήμερα, όμως, η αλόγιστη χρήση βίας από κρατικές αρχές δεν φαίνεται να έχει στόχο το συλλογικό καλό αλλά την καταστολή και παθητική υπακοή.  

Πηγή: https://frapress.gr/2016/03/o-platonas-ke-idees-tou-archea-filosofia-ke-sigchroni-ellada-meros-1/

ΕΤΕΟΚΛΗΣ - ΠΟΛΥΝΕΙΚΗΣ

Στ᾽ όνομα των θεών, σας ικετεύω, αφήστε,

αφήστε τις υπερβολές! Δεν είναι συμφορά βαρύτερη

απ᾽ το να σμίξει η μισαλλοδοξία δύο ανθρώπων.

(Η Ιοκάστη στα παιδιά της· Ευρ., Φοίν. 583-585)

Καρπός της αιμομεικτικής σχέσης του Οιδίποδα και της Ιοκάστης ήταν ο Ετεοκλής και ο Πολυνείκης. Τα δύο αδέλφια δεν μπορούσαν παρά να έχουν κακή τύχη λόγω της κατάρας που βάραινε το γένος των Λαβδακιδών ή γιατί τους βάραινε η κατάρα του πατέρα τους να μην χαρούν την εξουσία και τα αγαθά τους, επειδή δεν του στάθηκαν στη δυστυχία του. Στην αρχή την εξουσία τής Θήβας τη πήρε ο θείος τους Κρέοντας, επειδή ήταν ανήλικα, στη συνέχεια όμως θέλησαν να την αναλάβουν αυτοί. Ο Απολλόδωρος (3.57-3.77) παραδίδει ως εξής την ιστορία τους:

3.57 Ο Ετεοκλής και o Πολυνείκης συνήψαν μια συμφωνία μεταξύ τους σχετικά με την άσκηση της εξουσίας, και αποφάσισαν να βασιλεύουν ο ένας μετά τον άλλον για ένα χρόνο. Κάποιοι λοιπόν αφηγούνται ότι πρώτος βασίλευσε ο Πολυνείκης και ότι παρέδωσε την εξουσία στο τέλος του χρόνου, άλλοι πάλι ισχυρίζονται ότι πρώτος βασίλεψε ο Ετεοκλής και ότι δεν θέλησε να παραδώσει τον θρόνο. Διωγμένος λοιπόν ο Πολυνείκης από τη Θήβα, κατέφυγε στο Άργος παίρνοντας μαζί του το περιδέραιο και το πέπλο [της Αρμονίας]. Τότε βασιλιάς του Άργους ήταν ο Άδραστος, ο γιος του Ταλαού· νύχτα πλησίασε ο Πολυνείκης στα ανάκτορά του και ήρθε στα χέρια με τον Τυδέα, τον γιο του Οινέα, εξόριστο από την Καλυδώνα. Και όπως ακούστηκαν άξαφνα φωνές φάνηκε ο Άδραστος και τους χώρισε· τότε θυμήθηκε κάποιο μάντη που του είχε πει ότι θα παντρέψει τις θυγατέρες του με κάπρο και λιοντάρι και τους πήρε και τους δυο για γαμπρούς του· γιατί πάνω στις ασπίδες τους είχαν ο ένας προτομή κάπρου, ο άλλος λιονταριού. Και ο μεν Τυδέας πήρε για γυναίκα του τη Δηιπύλη, ο δε Πολυνείκης την Αργείη, ενώ ο Άδραστος υποσχέθηκε και στους δύο να τους επαναφέρει στις πατρίδες τους. Και έσπευσε να εκστρατεύσει καταρχάς εναντίον των Θηβών και για τον σκοπό αυτό συγκέντρωνε τα παλικάρια.

3.60 Αλλά ο Αμφιάραος, ο γιος του Οϊκλέα, που ήταν μάντης και ήξερε ότι ήταν γραφτό όλοι όσοι συμμετάσχουν στην εκστρατεία να πεθάνουν εκτός από τον Άδραστο, δίσταζε να πάρει μέρος και απέτρεπε και τους υπόλοιπους. Και ο Πολυνείκης κατέφυγε στον Ίφι, τον γιο του Αλέκτορα, και ζητούσε να μάθει πώς ο Αμφιάραος θα εξαναγκαζόταν να εκστρατεύσει· και εκείνος του απάντησε ότι προϋπόθεση ήταν να πάρει το περιδέραιο η Εριφύλη. Ο Αμφιάραος λοιπόν απαγόρευσε στην Εριφύλη να δεχτεί δώρα από τον Πολυνείκη, ο Πολυνείκης όμως, αφού της έδωσε το περιδέραιο, απαιτούσε από αυτήν να πείσει τον Αμφιάραο να εκστρατεύσει. Γιατί ήταν στο χέρι της· γιατί, όταν κάποτε ανέκυψε μια διαφορά ανάμεσα σε αυτόν και τον Άδραστο και εκείνη τη διευθέτησε, ορκίστηκε σε μελλοντικές διαφορές με τον Άδραστο να βάλει την Εριφύλη κριτή. Όταν λοιπόν ήταν να γίνει η εκστρατεία εναντίον των Θηβών, και ο Άδραστος συνηγορούσε, ενώ ο Αμφιάραος ήταν αντίθετος, η Εριφύλη, αφού πήρε το περιδέραιο, τον έπεισε να εκστρατεύσει μαζί με τον Άδραστο. Και ο Αμφιάραος, εξαναγκασμένος πια να εκστρατεύσει, έδωσε εντολή στα παιδιά του, όταν ενηλικιωθούν να σκοτώσουν τη μητέρα τους και να εκστρατεύσουν εναντίον των Θηβών.

Και ο Άδραστος, αφού συγκέντρωσε στρατό με επτά αρχηγούς επικεφαλής, επιτάχυνε τον πόλεμο εναντίον των Θηβών. Και οι αρχηγοί ήταν οι εξής: ο γιος του Ταλαού Άδραστος, ο Αμφιάραος, γιος του Οϊκλή, ο Καπανέας, γιος του Ιππόνοου, ο Ιππομέδοντας, γιος του Αριστόμαχου, άλλοι πάλι λένε ότι ήταν του Ταλαού. Αυτοί ήταν από το Άργος, ενώ ο Πολυνείκης, ο γιος του Οιδίποδα από τη Θήβα, ο Τυδέας, γιος του Οινέα, από την Αιτωλία, ο Παρθενοπαίος, γιος του Μελανίωνα, από την Αρκαδία. Ορισμένοι δεν συμπεριλαμβάνουν τον Τυδέα και τον Πολυνείκη, ενώ συγκαταλέγουν τον γιο του Ίφι Ετέοκλο και τον Μηκιστέα.

[…] Όταν ήρθαν στον Κιθαιρώνα, έστειλαν τον Τυδέα να μηνύσει στον Ετεοκλή να παραδώσει την εξουσία στον Πολυνείκη, όπως είχαν συμφωνήσει. Αλλά ο Ετεοκλής αγνόησε το μήνυμα, και θέλοντας ο Τυδέας να δοκιμάσει τους Θηβαίους τους προκαλούσε έναν έναν σε μονομαχία και τους νίκησε όλους. Και αυτοί όπλισαν πενήντα άνδρες και του έστησαν ενέδρα την ώρα που αποχωρούσε· αλλά αυτός τους σκότωσε όλους, εκτός από τον Μαίονα [γιο, σύμφωνα με τη χαμένη τραγωδία του Ευριπίδη «Αντιγόνη»] της Αντιγόνης και του Αίμονα· ύστερα γύρισε στο στρατόπεδο. Οι Αργείοι, αφού οπλίσθηκαν, πλησίασαν στα τείχη, και καθώς οι πύλες ήταν επτά, ο Άδραστος τοποθετήθηκε μπροστά στις Ομολωίδες, ο Καπανέας στις Ωγυγίες, ο Αμφιάραος στις Προιτίδες, ο Ιππομέδων στις Ογκαΐδες, ο Πολυνείκης στις Υψίστες, ο Παρθενοπαίος στις Ηλέκτρες, ο Τυδέας στις Κρηνίδες. Όπλισε και ο Ετεοκλής τους Θηβαίους, και αφού όρισε ισάριθμους αρχηγούς, τους παρέταξε αντίστοιχα· στη συνέχεια ζήτησε χρησμό πώς θα μπορέσει να νικήσει τους εχθρούς. Μάντης στους Θηβαίους ήταν ο Τειρεσίας, γιος του Εύρη και της νύμφης Χαρικλώς, από τη γενιά του Οιδαίου του Σπαρτού, που είχε χάσει το φως του. […] Στους Θηβαίους, λοιπόν, που τον ρώτησαν έδωσε χρησμό ότι θα νικήσουν αν ο Μενοικέας, ο γιος του Κρέοντα, προσφέρει τον εαυτό του θυσία στον Άρη. Μόλις τ' άκουσε αυτό ο γιος του Κρέοντα, ο Μενοικέας, σφάχτηκε με το ίδιο του το χέρι μπροστά στις πύλες. Στη μάχη που ακολούθησε, οι Καδμείοι εκδιώχθηκαν μέχρι τα τείχη, και ο Καπανέας άρπαξε μια σκάλα και άρχισε να σκαρφαλώνει στα τείχη, όμως ο Δίας τον κατακεραύνωσε. Ύστερα από αυτό οι Αργείοι τράπηκαν σε φυγή. Και επειδή οι απώλειες ήταν μεγάλες, αποφάσισαν και τα δύο στρατόπεδα να μονομαχήσουν ο Ετεοκλής και ο Πολυνείκης για τη βασιλεία, και σκοτώνονται και οι δυο. [ …]

Ο Κρέοντας, που παρέλαβε τη βασιλεία των Θηβαίων, πέταξε άταφους τους νεκρούς των Αργείων και αφού έβγαλε διακήρυξη κανένας να μην τους θάψει, τοποθέτησε φρουρά. Η Αντιγόνη όμως, μία από τις κόρες του Οιδίποδα, έκλεψε το σώμα του Πολυνείκη και το έθαψε κρυφά, αλλά την έπιασε ο ίδιος ο Κρέοντας και την έθαψε ζωντανή

.http://www.greek-language.gr/

Η μυθική πριγκίπισσα Διδώ που έδωσε τέλος στη ζωή της γιατί προδόθηκε ο έρωτάς της.

Στους αρχαιοελληνικούς και ρωμαϊκούς μύθους είναι πολύ συνηθισμένο οι ήρωες να εγκαταλείπουν τις αγαπημένες τους, προτάσσοντας το καθήκον. Αυτή η πρακτική ήταν τόσο συνηθισμένη ώστε οι τραγικοί ποιητές επέλεγαν πολύ συχνά το θέμα αυτό στα έργα τους.
 Μία από τις πιο «διάσημες εγκαταλελειμμένες» γυναίκες στην αρχαία μυθολογία ήταν η Διδώ, βασίλισσα της Καρχηδόνας. 
Σύμφωνα με τον Ρωμαίο ποιητή Βιργίλιο, ο Αινείας που είχε λάβει μέρος στον Τρωϊκό πόλεμο, στο πλευρό των Τρώων και μάλιστα υπήρξε ο γενναιότερος σύμμαχός τους μετά τον Έκτορα, φεύγει μετά την πτώση της Τροίας και αρχίζει την αναζήτηση της Ρώμης....



Όταν ο Αινείας βρήκε προσωρινά καταφύγιο στην Καρχηδόνα, η θέα Αφροδίτη και μητέρα του, ανάγκασε την βασίλισσα να τον ερωτευτεί. Μαγεμένη από τον γοητευτικό ξένο, η Διδώ του παρείχε την προστασία που αναζητούσε. Μία μέρα που είχαν βγει οι δυο τους για κυνήγι ξέσπασε μια καταιγίδα και αναγκάστηκαν να μπουν σε μια σπηλιά, όπου και ολοκλήρωσαν τον έρωτά τους. Η Διδώ εξέλαβε το γεγονός αυτό ως υπόσχεση γάμου. ‘Ομως ο Αινείας δεν σκόπευε να αλλάξει τα σχέδιά του. Όταν ο Δίας του έδωσε εντολή να φύγει για να ιδρύσει πόλη στην Ιταλία, ο Αινείας άρχισε τις προετοιμασίες κρυφά


. Η Διδώ κατάλαβε τις προθέσεις του Αινεία και ράγισε η καρδιά της 

Τον καταράστηκε και υποσχέθηκε ότι ακόμα και οι απόγονοί τους θα συνεχίσουν τη βεντέτα προκαλώντας πολέμους μεταξύ Ρώμης και Καρχηδόνας. Έγιναν τον 3ο και 2ο αιώνα π. Χ . Και ενώ ζητά να κάψουν στην πυρά τα πράγματα του Αινεία, το ξίφος και ό,τι άλλο της θύμιζε την απιστία, πέφτει και η ίδια στη φωτιά προκαλώντας έκπληξη στους υπηκόους της.

 Πριν να αυτοκτονήσει η Διδώ είπε: 

«Δεν έχω καμία ελπίδα να συγκινηθείς από την έκκλησή μου, αφού οι θεοί είναι ήδη εναντίον μου. Αφού όμως έχω θυσιάσει την υπόληψή μου, το κορμί και το μυαλό μου , δεν θα χάσω τίποτα να προσπαθήσω πάλι. Είσαι ακόμα αποφασισμένος να εγκαταλείψεις την καημένη τη Διδώ; Οι άνεμοι θα πάρουν μακριά και το πλοίο σου και την υπόσχεσή σου; » (Οβίδιος , Ηρωίδες VII.3-9) Πριν συναντήσει τον Αινεία, η Διδώ ήταν χήρα και η πόλη της ήταν υπό την απειλή ενός άλλου επίδοξου μνηστήρα. Ένας γάμος με τον Αινεία θα τερμάτιζε τα προβλήματά της. Όταν ο Αινείας την εγκατέλειψε η Διδώ απελπίστηκε, όπως λέει και η επιτύμβια επιγραφή. «Ο Αινείας ευθύνεται για τον θάνατό μου. Αυτός όπλισε τα χέρια της Διδούς που έβαλε τέλος στη ζωή της». Η μυθική πριγκίπισσα έδωσε το όνομά της σε έναν μεγάλο αστεροειδή που ανακαλύφθηκε το 1879 και η ιστορία της ενέπνευσε ποιητές και συγγραφείς

. Η αρχική εικονογράφηση προέρχεται από πίνακα του Joseph Werner (1668) με θέμα τον θάνατο της Διδούς...

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/i-mithiki-prigkipissa-dido-pou-edose-telos-stin-zoi-tis-giati-prodothike-o-erotas-tis-i-istoria-tis-enepnefse-piites-ke-singrafis/

Μάγοι και κατάρες στην Αρχαία Ελλάδα

Κατάρες, ομοιώματα, ερωτικά φίλτρα, φυλακτά, δεισιδαιμονίες, μαντζούνια, μαγγανείες. Οι μελέτες φέρνουν στο φως εντυπωσιακά στοιχεία για τη μαγεία ως φαινόμενο.... και νοοτροπία στην αρχαιότητα. Δυστυχώς οι πρακτικές της μαγγανείας συνεχίζονται μέχρι σήμερα στον «πολιτισμένο» τεχνολογικό, ορθολογιστικό κόσμο μας, όχι από τίποτε περιθωριακούς τύπους, αλλά από φαινομενικά σοβαρούς, ερευνητές του αγνώστου ή του μεταφυσικού, της μαγείας ή του φανταστικού. Μαντζούνια, σύμβολα, λιβάνια, λάδια, ψυχικές επιθέσεις, κατάρες, χίλιες δυο μαγγανείες, πάντα με το προσωπείο της αυθεντίας.

> «Αναθέτω στη Δήμητρα και την Κόρη αυτόν που με κακολόγησε ισχυριζόμενος ότι κάνω δηλητήρια κατά του άντρα μου. Να ανεβεί κι αυτός κι όλο του το σόι στο ιερό της Δήμητρας καιόμενος και ομολογώντας και να μην τον σπλαχνιστούν ούτε η Δήμητρα ούτε η Κόρη ούτε οι άλλοι θεοί».

> «Αφέντη Ποσειδώνα,σου παραδίδω τον άντρα που έκλεψε τον σόλιδο και έξι νομίσματα του Μουκόνιου. Μακάρι να πιεις και να πάρεις το αίμα του κλέφτη,αφέντη Ποσειδώνα».

> «Καταδέω τον Σμινδυρίδην προς τον Ερμήν τον Εριόνιον και προς την Περσεφόνην και προς την Λήθη. Καταδέω τον νου του,τη γλώσσα του,την ψυχή του και όσα κάνει εναντίον μου σε σχέση με τη δίκη που ο Σμινδυρίδης έχει ξεκινήσει εναντίον μου».

Αιώνες πριν, το αρχαιοελληνικό παρελθόν δεν περιελάμβανε μόνο τη δημιουργία έργων υψηλής τέχνης και την ανάπτυξη της φιλοσοφικής σκέψης, είχε και μια λιγότερο λαμπερή πλευρά. Στην καθημερινή ζωή και στον αγώνα για την επιβίωση οι δεισιδαιμονίες κατείχαν σοβαρή θέση. Η μαγεία δεν ήταν άγνωστη στην αρχαία Ελλάδα, το αντίθετο. Μπορεί να ήρθε από την Ανατολή, μπορεί να διαποτίστηκε από το Ελληνικό πνεύμα, ταυτόχρονα όμως παρέμεινε αυτό που ήταν: μαγεία. Οσο για τις λέξεις «Αμπρα κατάμπρα» που όλοι κάποτε έχουμε χρησιμοποιήσει, υποψιάζεται κανείς ότι ανάγονται σε αρχαίους μαγικούς λόγους όπως το όνομα του δαίμονα Αβρασάξ και η παλινδρομική φράση «ΑΒΛΑΝΑΘΑΝΑΛΒΑ»;

Για ένα διεφθαρμένο άτομο λένε ότι είναι «εξώλης και προώλης», κάτι το οποίο όμως αποτελεί παρεφθαρμένη μορφή μιας στερεότυπης φράσης που εμφανίζεται σε αρχαίες κατάρες. Ενώ αν κάποιοι έχουν βρεθεί στον έβδομο ουρανό, ας γνωρίζουν ότι πρόκειται για κατάλοιπο της αρχαίας αντίληψης περί επτά ουρανών, η οποία επίσης ανάγεται στην αρχαία μαγεία. Η επιβίωση αυτών των φράσεων στη νεοελληνική γλώσσα, δηλωτική της σημασίας που είχε στην αρχαιότητα η μαγεία ως φαινόμενο και νοοτροπία, είναι ένας από τους λόγους που έχει ωθήσει τη σύγχρονη έρευνα στη μελέτη του αντικειμένου. Όπως συνέβη με τον κύκλο ομιλιών με θέμα «Η μαγεία στην αρχαία Ελλάδα», ο οποίος διοργανώθηκε από το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών σε επιμέλεια της δόκτορος Αφροδίτης Αβαγιανού και με τη συμμετοχή ειδικών επιστημόνων στο πεδίο της Αρχαίας Ελληνικής θρησκείας.

«Σύντομα κείμενα, γραμμένα στη μεγάλη πλειοψηφία τους σε μολύβδινα πινακίδια τοποθετημένα σε τάφους συνήθως οργισμένων νεκρών, “άωρων και βιαιοθανάτων”, δηλαδή προσώπων που είχαν πεθάνει πριν από την ώρα τους και με βίαιο τρόπο, είναι τα μαγικά κείμενα της αρχαιότητας,γνωστά ως κατάδεσμοι» λέει ο καθηγητής στο Αll Souls College της Οξφόρδης κ. Αγγελος Χανιώτης. Προσθέτοντας πως η κατάδεση- δηλαδή το δέσιμο του αντιπάλου και η παράδοσή του στην επενέργεια των καταχθόνιων δυνάμεων- συνδεόταν με διάφορες τελετουργίες. H επιλογή του μολύβδου σαν το μέσο που θα φέρει την κατάρα δεν είναι τυχαία, αφού πρόκειται για ένα βαρύ, ψυχρό και γκρίζο μέταλλο που συνδέεται και με τον πλανήτη Κρόνο.

Η κατασκευή ομοιωμάτων του αντιπάλου, η λεγομένη καταπασσάλευση - και το κάρφωμά τους, το κλείσιμό τους σε ομοιώματα φερέτρων, η απαγγελία μαγικών εκφράσεων και η τελετουργική εναπόθεση του καταδέσμου σε τάφους ή σε άλλες εισόδους του κάτω κόσμου, για παράδειγμα σε πηγάδια, ανήκαν σε αυτές. Σήμερα αν επισκευφθείτε το μουσείο του Κεραμεικού στην Αθήνα θα δείτε τέτοια παραδείγματα.

Οι υποχθόνιοι θεοί Εκάτη, Ερμής, Περσεφόνη, Δήμητρα, Ερινύες και γενικά οι δαίμονες του Κάτω Κόσμου ήταν αυτοί που επικαλούνταν οι κατασκευαστές των καταδέσμων.

Όσο για τους λόγους προσφυγής στη μαγεία ήταν πολλοί, με το ερωτικό πάθος να κυριαρχεί- ο Σωκράτης ωστόσο ειρωνευόταν τις γυναίκες που χρησιμοποιούσαν γοητείες αγάπης, φίλτρα, επωδές και ίυγγες, δηλαδή το πτηνό σουσουράδα δεμένο σε έναν τροχό τον οποίο περιέστρεφαν - , αλλά χωρίς να υπολείπεται και η αντιπαλότητα σε προσωπικό ή κοινωνικό επίπεδο. Είτε προς το ίδιο είτε προς το αντίθετο φύλο, ο σκοπός όσων χρησιμοποιούσαν την ερωτική μαγεία ήταν να φέρουν στην αγκαλιά τους το πρόσωπο που τους ενδιαφέρει, αλλά και να κάνουν κακό σε όσους στέκονται εμπόδιο μεταξύ αυτών και του προσώπου που ήθελαν.



Εικόνα 2. Ελεφάντινη σφραγίδα με τρεις σκορπιούς. Φυλακτό αποτροπαϊκό (2000- 1800 
π.Κ.Ε.) Εικόνα 3.Φιδόμορφο βραχιόλι από τη Ρήνεια (1ος αιώνας π.Κ.Ε.), αιτία κατάρας εναντίον αυτών που το έκλεψαν.Εικόνα 4. Ανάγλυφο με παράσταση ζωόμορφων φτερωτών φαλλών και επιγραφή «τούτο εμοί και τούτο σοι».Οι μάγοι:
Ποιοι ήταν όμως οι μάγοι; Ήταν μία εκ των έξι φυλών των Μήδων, όπως επεξηγεί η ιστορικός - Βυζαντινολόγος δόκτωρ Αναστασία Βακαλούδη. «Θεωρείται ότι οι Ελληνες μπορεί να τους γνώρισαν ως θρησκευτικούς αξιωματούχους στον στρατό του Κύρου και να κατονόμασαν γενικά με τον όρο “μαγεία” την ακατανόητη γι΄ αυτούς γλώσσα, τις παράξενες πρακτικές που χρησιμοποιούσαν και βέβαια την ενασχόλησή τους με τις απόκρυφες τέχνες.

Όταν οι Έλληνες γνώρισαν τους μάγους,τον 6ο αιώνα π.Κ.Ε., εποχή των Αχαιμενιδών, είχαν το όνομα “Μαγουσαίοι” και ισχυρίζονταν ότι ήταν απόγονοι των Μάγων ιερέων του ιδρυτή της περσικής πυρολατρίας Ζωροάστρη (άλλωστε και οι Πέρσες ονομάζονταν Μαγώγ)» λέει η ίδια.
Στην πορεία όμως οι Μαγουσαίοι διαφοροποιήθηκαν, με σημαντικότερη απόκλιση την καλλιέργεια της λατρείας και των θεών του Κακού, ενώ ήταν οι πρώτοι οι οποίοι συστηματοποίησαν την τέχνη της επίκλησης των κακοποιών δαιμόνων με «επωδές». Δαίμονες «υπήρχαν» στην αρχαιότητα ήδη από τη Μινωική και τη Μυκηναϊκή εποχή. (Η λέξη προέρχεται από το ρήμα δαίω και δαίνυμι και σημαίνει ο διανέμων, ορίζων τις τύχες των ανθρώπων.)

Στον Ομηρο η ίδια λέξη σήμαινε μία θεϊκή, άγνωστη και απρόσωπη δύναμη τόσο ισχυρή ώστε να προκαλέσει εντυπωσιακά φαινόμενα, ενώ στην Αρχαία Ελληνική Θρησκεία και σύμφωνα με τον Ησίοδο οι δαίμονες ήταν θεότητες μεταξύ των θεών και των ανθρώπων.

Εικόνα 5 - Ελεφάντινη σφραγίδα σε σχήμα μύγας, αποτροπαϊκής σημασίας (Φουρνί Αρχανών,2000-1800 π.Κ.Ε.) Εικόνα 6- Χάλκινα ομοιώματα σκανίου (Δήλος,1ος αιώνας π.Κ.Ε.). ανδρών από τη Δήλο και μολύβδινοι τροχοί (1ος αιώνας π.Κ.Ε.) για να «δεθούν» εραστές, Εικόνα 7- Προβασκάνιο από τη Ρήνεια,που παριστάνει δύσμορφο ιθυφαλλικό άνδρα μεταφέροντα τον τεράστιο φαλλό του επί τροχού.Η Εκάτη:
Δίπλα στους Ολύμπιους θεούς άλλωστε άρχισαν σιγά σιγά να κερδίζουν έδαφος και κατώτερες θεότητες, δημιουργήματα της λαϊκής πίστης, με ιδιαίτερη την περίπτωση της Εκάτης, υποχθόνιας θεάς, της οποίας η λατρεία έλαβε μεγάλη έκταση. «Η Εκάτη έγινε δημιουργός και υποκινήτρια κάθε είδους φρικώδους φαντασίωσης. Εκεί όπου υποχωρούσαν με τρόμο οι ουράνιοι θεοί και δαίμονες εκείνη βρισκόταν στο στοιχείο της.Πριν από κάθε εμφάνισή της ακούγονταν ουρλιαχτά σκύλων,βροντές και φοβερή βοή. Κατόπιν εμφανιζόταν εκείνη ξαφνικά στον άνθρωπο,για να του προξενήσει κακό,με τρομακτικές μορφές,όπως πελώριας γυναίκας με φίδια αντί για μαλλιά κρατώντας πυρσό στο ένα χέρι και ξίφος στο άλλο» σημειώνει η κυρία Βακαλούδη.

Τον 4ο αιώνα π.Κ.Ε. η θεωρία του Πλάτωνα περί των δαιμόνων, τους οποίους θεωρούσε κάτι μεταξύ θνητού και αθανάτου και με αποστολή να μεταφράζουν τις θελήσεις των θεών στους ανθρώπους αλλά και να μεταφέρουν τις επικλήσεις των τελευταίων προς τις θεότητες, υπήρξε καθοριστική για την κυριάρχηση της λατρείας των δαιμόνων στην Ελλάδα. Ο Αριστοτέλης εξάλλου έβλεπε την περσική μαγεία ως φιλοσοφία, όπως επίσης τις θεωρίες των Βαβυλωνίων, των Ασσυρίων και Χαλδαίων, των γυμνοσοφιστών των Ινδιών και άλλων. Σημειώνεται ωστόσο ότι και οι δύο εξέφραζαν την αποστροφή τους για τη μαύρη μαγεία που στόχευε στη βλάβη και στον θάνατο των ανθρώπων. Εξάλλου τα εγκλήματα μαγείας και φαρμακείας τιμωρούνταν πολύ αυστηρά από την πολιτεία.


Εικόνα. Χρυσό σφραγιστικό δαχτυλίδι με πομπή λεοντοκέφαλων δαιμόνων (Τίρυνθα,15ος αιώνας π.Κ.Ε.).Τα φυλακτά:
Οι πλέον φημισμένες μάγισσες φαρμακίδες στην Ελλάδα ήταν Θεσσαλές, οι οποίες θεωρούνταν ότι είχαν τη δυνατότητα να κατεβάζουν τη Σελήνη από τον ουρανό και να τη φυλακίζουν ή να προκαλούν έκλειψη Ηλίου! Δεν είναι περίεργο λοιπόν που όλοι κατέφευγαν σε φυλακτά για να τους προστατεύουν από το Κακό. Ειδική ομάδα φυλακτών εξάλλου υπήρχε για την προστασία των γυναικών από ασθένειες, οι οποίες προκαλούνταν λόγω, υποτίθεται, μετακινήσεων της μήτρας. Τα συγκεκριμένα φυλακτά λοιπόν, αποτροπαϊκά του κακού, εξόρκιζαν τη μήτρα να μείνει στη θέση της: «μένειν επί τω τόπω». Και «είναι μάλλον περιττό να αναφέρω σε ποια σύγχρονη έκφραση διαιωνίζεται ο εξορκισμός “έλα μήτρα στον τόπο σου”» σημειώνει ο κ. Χανιώτης.

Ιδιαίτερη κατηγορία αποτελούσαν οι κατάδεσμοι μεταξύ αντιδίκων στο δικαστήριο όπου οι κατάρες έρχονταν επομένως ως αρωγοί της προσδοκίας για δικαιοσύνη.Ενδιαφέρον έχει, όπως επισημαίνει ο κ. Χανιώτης, ότι αρχικώς καμία από αυτές τις τελετουργίες δεν έκανε διάκριση ανάμεσα στο δίκαιο και στο άδικο. Κάτι που άρχισε να αλλάζει από την Κλασική εποχή με τον Ευριπίδη να είναι ο πρώτος που διακρίνει την καθαρότητα του σώματος από την καθαρότητα της ψυχής. «Τα χέρια μου είναι καθαρά μα η ψυχή μου έχει μίασμα» όπως λέει χαρακτηριστικά η Φαίδρα στον Ιππόλυτο. Οι λόγοι αλλαγής της νοοτροπίας δεν ήταν ωστόσο θρησκευτικοί αλλά κοινωνικοί.

Άλλη μία ιδιαίτερη κατηγορία κατάρων είναι αυτές που έχουν βρεθεί σε μικρά μολύβδινα ελάσματα στον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας και αφορούν την απόδοση των αθλητών στα διάφορα αγωνίσματα. Πολλά από αυτά έχουν βρεθεί στο γυμνάσιο και στον ιππόδρομο κάτω από το έδαφος. Οι αντίπαλοι αθλητές, αλλά θα προσθέσω και άλλοι που μπορεί να είχαν συμφέρον (όπως στοιχήματα) έγραφαν κατάρες στα ελάσματα για να προκαλέσουν κάποιο ατύχημα στον αντίπαλό τους ή στα άλογά του την μέρα των αγώνων και κατόπιν τα έθαβαν στον αγωνιστικό χώρο.

Από τα τέλη του 7ου αιώνα π.Κ.Ε. ο Δράκων έχει κάνει τη διάκριση μεταξύ του φόνου εκ προμελέτης και του φόνου εξ αμελείας και σιγά σιγά η ικεσία γίνεται ισχυρή όταν συνοδεύεται με το επιχείρημα της δικαιοσύνης. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις όμως η μαγεία ουδεμία είχε σχέση με το δίκαιον. Διατηρώντας έναν δικό της χώρο μέσα στις λαϊκές παραδόσεις κατόρθωσε να επιζήσει και στην εποχή του Χριστιανισμού αναπροσαρμοζόμενη κάθε φορά στις νέες συνθήκες. Η κυριότερη μορφή κατάρων κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων του Χριστιανισμού είναι αυτές που συναντάμε σε επιταφίους, όπου ο νεκρός προειδοποιεί, αλλά και συχνά καταριέται όποιον θα διαταράξει τον «ύπνο» του για να χρησιμοποιήσει στο μέλλον τον δικό του τάφο.

http://aorata-gegonota.blogspot.com/2012/05/blog-post_3190.html

ΓΗΡΥΟΝΗΣ ή ΓΗΡΟΝΕΥΣ ή ΓΗΡΥΩΝ ( ΤΡΙΣΩΜΑΤΟΣ ΓΙΓΑΝΤΑΣ)

Στην ελληνική μυθολογία ο Γηρυόνης (από το ρήμα γηρύω = φωνάζω, σκούζω) ήταν ένας τρισώματος ή τρικέφαλος γίγαντας, γιος του Χρυσάωρα ή του θεού Ποσειδώνα και της Καλλιρρόης, κόρης του Ωκεανού.

Και στις δύο εκδοχές, είναι εγγονός της Μέδουσας Γοργώς. Είναι επίσης γνωστός με τα ονόματα Γηρυονέας, Γηρυονεύς και Γηρυών.

Ο Γηρυόνης κατοικούσε στη νήσο Ερύθεια, στην ομιχλώδη Δύση, στα πέρατα του Ωκεανού. Είχε πλούσια κοπάδια βοδιών, που τα έβοσκε ο Ευρυτίων και ο δικέφαλος σκύλος Όρθρος ή Όρθος, κοντά στο μέρος όπου ο Μενοίτιος έβοσκε τα κοπάδια του Άδη.

10ος άθλος Ηρακλή

Με διαταγή του Ευρυσθέα ο Ηρακλής ήρθε στην Ερύθεια για να πάρει τα βόδια του Γηρυόνη στον ομώνυμο άθλο του, τον δέκατο κατά σειρά. Ο Ηρακλής σκότωσε τελικά τότε τον Γηρυόνη, κοντά στον ποταμό Ανθεμούντα, όπου συναντήθηκαν και αναμετρήθηκαν.

Οι αρχαίοι προσπάθησαν να ερμηνεύσουν ποικιλότροπα τον μύθο του τρισώματου Γηρυόνη, λέγοντας ότι στην πραγματικότητα ήταν οι τρεις γιοί του Χρυσάορα, που εξεστράτευσαν κατά του Ηρακλή, είτε ότι ο Γηρυόνης εκφράζει τις τρεις χρονικές κατηγορίες (παρελθόν – παρόν – μέλλον).

Επιστημονικότερος, ο Θουκυδίδης ερμηνεύει τον μύθο ως ανάμνηση της παλαιότερης εποχής, κατά την οποία οι ληστείες ήταν συχνές, αλλά δεν θεωρούνταν επίμεμπτη πράξη. Ο Παλαίφατος, στο βιβλίο του “Περί Απίστων”, αναφέρει πως ο Γηρυόνης καταγόταν από την πόλη Τρικαρηνία (κάρα = κρανίο) κι έτσι από παρανόηση, όταν αναφέρονταν στον Γηρυόνη τον Τρικάρηνο, νόμιζαν πως είχε τρία κεφάλια.

Η πάλη του Ηρακλή με τον Γηρυόνη απεικονιζόταν κατά τον Παυσανία στη Λάρνακα του Κυψέλου στην Ολυμπία. Επίσης, η πάλη αυτή παριστανόταν στη μετόπη του «θησαυρού» των Αθηναίων στους Δελφούς, στη μετόπη του ναού του Δία στην Ολυμπία, στις δύο μετόπες του ναού του Ηφαίστου στην Αθήνα (το γνωστό «Θησείο»), σε πολλά αρχαϊκά αγγεία, ιδίως χαλκιδικά, καθώς και σε αττικά μελανόμορφα και ερυθρόμορφα αγγεία.

Από τα μελανόμορφα το πιο αξιόλογο θεωρείται ο αμφορέας του Εξηκία (σήμερα στο Λούβρο), ενώ από τα ερυθρόμορφα η κύλιξ του Ευφρονίου.

https://artemidanews.gr/