Ο Κρόνος

Ο Κρόνος ήταν ο ηγέτης και ο νεώτερος της πρώτης γενεάς των τιτάνων, θεών απόγονων της Γαίας και του Ουρανού. Νίκησε τον πατέρα του, τον Ουρανό, και κυβέρνησε κατά τη διάρκεια της μυθολογικής χρυσής εποχής, έως ότου νικήθηκε από το γιο του, τον Δία.



Ήταν ο μικρότερος σε ηλικία και δύναμη από τους Τιτάνες, αλλά ο πιο πονηρός και φιλόδοξος. Ανέτρεψε τον πατέρα του με την βοήθεια της Γαίας, αλλά φοβούμενος μια ίδια μοίρα κατάπινε τα παιδιά του. Η γυναίκα του και αδερφή του Ρέα έκρυψε το τελευταίο τους παιδί, τον Δία, και έδωσε στον Κρόνο μια φασκιωμένη πέτρα για να καταπιεί, αντί για το μωρό. Ο Δίας, όταν μεγάλωσε, ελευθέρωσε και τα υπόλοιπα αδέρφια του δίνοντας στον Κρόνο να καταπιεί δηλητήριο.

Στον πόλεμο που ακολούθησε μεταξύ των Τιτάνων και των Ολύμπιων, την Τιτανομαχία, που κράτησε 10 χρόνια, ο Κρόνος και οι Τιτάνες σύμμαχοι του νικήθηκαν και φυλακίστηκαν στα Τάρταρα.

Κατά τη διάρκεια της χρυσής εποχής ο Κρόνος λατρεύονταν ως θεότητα της σοδειάς και των συγκομιδών, ενώ επιτηρούσε και την πρόοδο των ανθρώπων. Απεικονιζόταν συνήθως με ένα κρυστάλλινο δρεπάνι, το οποίο χρησιμοποιούσε για να συγκομίσει τις σοδειές και ήταν επίσης το όπλο που χρησιμοποίησε για να ευνουχίσει και να καθαιρέσει τον Ουρανό.

Μια γορτή που ονομαζόταν Κρόνια γινόταν προς τιμή του Κρόνου στην Αθήνα τη δωδέκατη ημέρα του μήνα Εκατομβαιώνα, αλλά και στην αρχαία Ολυμπία.

Η ετυμολογία του ονόματος δεν είναι ξεκάθαρη. Μπορεί να σημαίνει «κερασφόρος», αλλά πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι το όνομα προέρχεται από τον αρχαίο ινδικό δαίμονα Kroni. Στην Αλεξανδρινή περίοδο αλλά και την εποχή της Αναγέννησης στη λατινική γλώσσα υπήρξε κάποια σύγχυση της λέξης Κρόνος (Cronos) με αυτή του χρόνου (Chronos)

Κρόνια
Η παράδοση της γιορτής

Σύμφωνα με τον Δημοσθένη γινόταν τη νύκτα της Εαρινής Ισημερίας (12η μέρα του Εκατομβαιώνος). Ανήμερα της γιορτής οι δούλοι είχαν αργία, μπορούσαν να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι με τους αφέντες τους και γενικότερα είχαν περισσότερη ελευθερία μες στην πόλη, σε ανάμνηση της Χρυσής Εποχής του ανθρώπινου γένους, όταν δεν υπήρχε δουλεία και βαριές εργασίες. 

Αργότερα, το αγροτικό στοιχείο της εορτής άρχισε να εκλείπει και τα Κρόνια θεωρούνταν γιορτή θορυβώδης και ημέρα ακολασιών, ιδιαίτερα από την υιοθέτηση της εορτής από τους Ρωμαίους ως Σατουρνάλια, προς τιμήν του ρωμαϊκού Σατούρνους. Η κακή τους φήμη επέζησε μέχρι τη βυζαντινή περίοδο: ο Νικήτας Χωνιάτης (1155-1217) παρομοιάζει τη συμπεριφορά και τις ερωτικές περιπέτειες του Ανδρόνικου του Κομνηνού με τις ακολασίες της γιορτής.

Εορτασμός
Στην Ολυμπία
Στην Ολυμπία, η εορτή τελούνταν από τους αποκαλούμενους "Βασιλείς" ιερείς μέσα στο Κρόνιον Ιερό κι έπειτα πραγματοποιούνταν θυσία στον Κρόνιο Λόφο. Στην Αθήνα

Στην Αθήνα ο εορτασμός γινόταν προς τιμή του Κρόνου και της Ρέας και διαρκούσε μια ημέρα. Η ημέρα αυτή ήταν αργία, αφού οι δημόσιες εργασίες (ή οι δημόσιες υπηρεσίες όπως θα λέγαμε σήμερα) παρέμεναν κλειστές και η βουλή δεν συνεδρίαζε.

Στο Κρόνιον Ιερό, στον Ιλισό, κοντά στο Ναό του Ολυμπίου Διός, τελούνταν οι ευχαριστήριες θυσίες για το τέλος της συγκομιδής. Σύμφωνα με τον Φιλόχορο ο βωμός αυτός είχε χτιστεί από τον Κέκροπα, ο οποίος και όρισε ότι κάθε νοικοκυριό θα έπρεπε να προσφέρει θυσία στον Κρόνο στο τέλος της συγκομιδής των δημητριακών και των καρπών των δέντρων. 

Όρισε δε ότι, αυτή την ημέρα, οι δούλοι θα έπρεπε να κάθονται στο ίδιο τραπέζι με το αφεντικό ως αποζημίωση για τον τόσο κόπο που έκαναν στην συγκομιδή της σοδειάς.

Η γιορτή δεν περιελάμβανε αιματηρές θυσίες, ούτε και την σφαγή ζώων. Γίνονταν όμως προσφορά άρτου και φρούτων. Είχε γενικά εξοχικό και αγροτικό χαρακτήρα. Ο Lucius Accius αναφέρει ότι γινόντουσαν στους αγρούς, ενώ ο Φολόχορος αναφέρει μόνο την εξοχή της Αττικής χωρίς ποτέ να αναφέρει την πόλη των Αθηνών.

Σε άλλα μέρη
Εκτός από την Αθήνα, ο Κρόνος λατρευόταν επίσης στη Χαιρώνεια, στο Πήλιο, στη Θήβα, στην Αρκαδία, καθώς και στα παράλια της Μικράς Ασίας.


Παρόμοια γιορτή προς τιμήν του Κρόνου φαίνεται να τελούνταν στη Ρόδο κατά το μήνα Μεταγειτνιώνα, κατά την οποία γίνονταν ανθρωποθυσίες, κυρίως εγκληματιών, ίσως με επιρροές από τη λατρεία του φοινικικού Μολώχ.Στην Ρώμη η αντίστοιχη γιορτή ονομάζονταν Σατουρνάλια και γινόταν τον Δεκέμβριο.
http://archaia-ellada.blogspot.gr/

Οι ρίζες του καρναβαλιού στην αρχαία Ελλάδα

Οι ρίζες του καρναβαλιού στην αρχαία Ελλάδα

Αυτό το άρθρο είναι μια μικρή μελέτη σχετικά με την προέλευση των καρναβαλικών εθίμων των ημερών μας, που εντοπίζονται στον Ελλαδικό χώρο.Οι ρίζες των εθίμων αυτών εντοπίζονται στην αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στις Διονυσιακές εορτές όπως τα Ανθεστήρια, εορτές της Θράκης κτλ.

Ανθεστήρια: Αττική Διονυσιακή εορτή

Τα Ανθεστήρια ήταν ετήσια γιορτή της αναγέννησης της φύσης και γιορτή των νεκρών προς τιμή του Λιμναίου Διονύσου και του Xθόνιου Eρμή. Γίνονταν στην Aθήνα κατά τον μήνα Aνθεστηριώνα (τέλος Φεβρουαρίου – αρχές Μαρτίου) επί τρεις ημέρες. Tο όνομα της γιορτής πιθανολογείται από το ανθέω και το σχετίζουν με το έθιμο της δεύτερης μέρας των χοών να στεφανώνουν τα τρίχρονα αγόρια με λουλούδια.

Eπειδή τα Aνθεστήρια δεν ήταν γιορτή των λουλουδιών είχε υποστηριχθεί παλαιότερα η άποψη πως και το όνομα Aνθεστήρια της όλης γιορτής δε σχετίζεται με τα άνθη, αλλά με το ρήμα «αναθέσσασθαι» που σημαίνει την ανάκληση των ψυχών (όμως η συγκοπή της πρόθεσης ανά δεν είναι χαρακτήρας της ιωνικής διαλέκτου) και σχετίζουν την ετυμολογία με την τρίτη ημέρα της γιορτής που ήταν αφιερωμένη στις ψυχές των νεκρών.

Συνοπτικά τα δρώμενα των τριών ημερών των Ανθεστηρίων ήταν τα εξής:

1η μέρα Πιθοίγια

* Άνοιγαν τους πίθους με το νέο κρασί
* Συνήθιζαν να φέρνουν το πρώτο κρασί στο εν Λίμναις ιερό του Διονύσου
* κάνανε σπονδές έξω από το κλειστό ιερό του θεού, προς τιμή του ευχόμενοι να καταναλώσουν αίσια την καινούρια παραγωγή
* δοκίμαζαν οι ίδιοι το κρασί και χόρευαν και τραγουδούσαν ευχαριστώντας το Διόνυσο
* την ημέρα εκείνη καθώς και την επόμενη, οι Αθηναίοι, επέτρεπαν στους δούλους να πίνουν μαζί τους.

2η μέρα Χόες

* γινόταν η πομπική είσοδος του Διονύσου στην πόλη πάνω σε καράβι με τροχούς
* πάνω στο καράβι υπήρχαν μεταμφιεσμένοι σε ακόλουθους του Θεού Διονύσου. Αυτοί οι μεταμφιεσμένοι ήταν οι Σάτυροι και πείραζαν τον κόσμο με τις βωμολοχίες δημιουργώντας κέφι και χαρά και κωμική διάθεση.
* Οι μεταμφιεσμένοι Σάτυροι φορούσαν προσωπείο – μάσκα. Οι μάσκες αυτές ήταν πήλινες και όμοιες μεταξύ τους.
* Άλλοι Σάτυροι φορούσαν δέρματα ζώων, άλειφαν το πρόσωπό τους με την τρυγία (κατακάθι του κρασιού) και στεφανώνονταν με κισσό, το αειθαλές ιερό φυτό του Διόνυσου.
* Οι Σάτυροι προσπαθούσαν να μοιάζουν με με τράγους, και χαρακτηριστικό των τράγων είναι η μεγάλη ροπή προς τα αφροδίσια.
* Οι Σάτυροι χοροπηδούσαν γύρω από το τροχοφόρο καράβι του Διονύσου χτυπώντας την γη με τα πόδια τους. (ίσως από εδώ βγήκε και η λέξη καρναβάλι αφού καρναβαλλίζω σημαίνει βαλλισμός των κάρνων δλδ πηδηχτός χορός των βοσκημάτων. Κατά Ησύχιο κάρνος· φθείρ. βόσκημα, πρόβατον). Το βόσκημα γενικά μπορεί να είναι τράγος, γίδα, πρόβατο.
* γινόταν ο «ιερός γάμος» του θεού με τη σύζυγο του άρχοντος βασιλέως, την βασσίλινα, ο οποίος ήταν επικεφαλής του ιερατείου και όλων των θρησκευτικών αξιωματούχων της Aθήνας.
* Γίνονταν αγώνες οινοποσίας
* Tο απόγευμα των Xοών συνηθίζονταν στους δρόμους «αι εκ των αμαξών λοιδορίαι», δηλαδή πειράγματα εναντίον διαβατών που συνηθίζονταν και στην εορτή των Ληναίων.

3η μέρα Χύτροι

* μαγείρευαν τα πολυσπόρια (πανσπερμία, κόλλυβα), που τα αφιέρωναν στο χθόνιο Eρμή, τον ψυχοπομπό. Η παράδοση που εξηγεί την πανσπερμία είναι πως όσοι σώθηκαν από τον Κατακλυσμό του Δευκαλίωνα, μαγείρεψαν «χύτραν πανσπερμίας».
* Την ημέρα των Χύτρων πίστευαν ότι οι ψυχές ξαναγύριζαν στον επάνω κόσμο και βρίσκονταν αόρατες ανάμεσα στους ζωντανούς.
* Πίστευαν ακόμη πως ανάμεσα στις ψυχές υπήρχε και παρουσία πονηρών πνευμάτων που ανέβαιναν στη γη με το άνοιγμα του Άδη και μόλυναν τους ανθρώπους και τις τροφές.
* έβαζαν γύρω από τα ιερά τους ένα κόκκινο νήμα που λειτουργούσε αποτρεπτικά και εμπόδιζε τα πνεύματα να εισέλθουν.
* Επίσης για να τα εμποδίσουν να μπουν στα σπίτια τους άλειφαν τις πόρτες με πίσσα και μασούσαν ράμφους.
* Τα βλαβερά πνεύματα του κάτω κόσμου, που μαζί με τις ψυχές έμπαιναν στα σπίτια από το βράδυ των Xοών και έμεναν με τους ζωντανούς την ημέρα των Xύτρων, τις έδιωχναν την επόμενη ημέρα με τη γνωστή φράση: «Θύραζε Κᾶρες, οὐκ ἔτ’ Ἀνθεστήρια», δηλαδή «φύγετε ψυχές των νεκρών, τα Aνθεστήρια τελείωσαν πια».
* Τα Υδροφόρια ήταν μια γιορτή που γινόταν την τρίτη μέρα των Aνθεστηρίων σε ανάμνηση όσων πνίγηκαν κατά τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα:
“Yδροφόρια, εορτή πένθιμος Aθήνησιν επί τοις εν τω κατακλυσμώ απολομένοις”.
Κατά τη γιορτή αυτή έριχναν άρτους από σιτάρι και μέλι σε ένα χάσμα που υπήρχε μέσα στο ναό του Oλυμπίου Διός γιατί από το χάσμα εκείνο πίστευαν ότι η Γη είχε απορροφήσει τα νερά του κατακλυσμού.

Στις μέρες μας αυτά τα έθιμα έχουν διασωθεί αλλά μεταλλαγμένα ας τα δούμε ένα – ένα:
Σύγχρονη εποχή     Αρχαία εποχή
Οι μεταμφιέσεις και οι άσεμνες παραστάσεις     Σάτυροι τραγόμορφοι ροπή προς τα αφροδίσια, βωμολοχίες
Καλόγεροι, Κούκερος ή Χούχουτος ή Σταχτάς ή Μπέης ή Κιόρμπεκς     Σάτυροι
Μασκαράδες, Κουδουνάτους, γιανίτσαρους, κουκούγερους, μούσκουρους, κουμουζέλε, καρνάβαλους, προσώπεια     Ακόλουθοι Θεού Διονύσου με προσωπεία πήλινα
Κύριοι στοιχείο του καρναβαλιού είναι ο χορός: Τα χτυπήματα της γης με τα πόδια.     Ο βαλλισμός των κάρνων, βαλλισμός = πηδηχτός χορός, κάρνος = βόσκημα (τράγος, γίδα, πρόβατο)
Οι παράδοξοι χοροί των μεταμφιεσμένων και τα ποδήματά τους, πρεσβεύει η λαογραφία, πώς παρίσταναν την διέλευση των πνευμάτων της βλάστησης.     Αποτροπή των κακών πνευμάτων του Άδη, (Κάρες)
Καλοπέραση, φαγητό, οινοποσία.     Οινοποσίες πρώτη μέρα Πιθοίγια
Η θύμηση των νεκρών, που πρέπει να εξευμενισθούν, για να δώσουν καρπό στην γη – σύμφωνα πάντα με τις παραπάνω παγανιστικές αντιλήψεις – και να επιτρέψουν το ξεφάντωμα στους ζωντανούς. Έτσι εξηγούνται και τα Ψυχοσάββατα στην διάρκεια της αποκριάς     Θύμηση των νεκρών της εποχής του κατακλυσμού του Δευκαλίωνα, τρίτη μέρα Υδροφόρια.
Επίσης, γνώρισμα της αποκριάς είναι και οι φωτιές: Ανάβονται στα τρίστρατα σταυροδρόμια το βράδυ της παραμονής της 1ης Μαρτίου στην Θράκη ή το βράδυ της τελευταίας αποκριάς στην Ήπειρο και στην Δυτική Μακεδονία, έχουν καθαρτήριο, σύμφωνα με την λαογραφία     Καθάρσεις από τα κακά πνεύματα του Άδη στα τρίστρατα της Εκάτης
Η βασσιλίνα, η γυναίκα του καρνάβαλου.     Η ιερογαμία της γυναίκας του άρχοντα με τον Θεό Διόνυσο
Καρνάβαλος     Θεός Διόνυσος
Άρμα του καρνάβαλου.     Το τροχοφόρο καράβι του Θεού Διόνυσου.

Υπάρχουν πάρα πολλά καρναβαλικά έθιμα από την Τουρκοκρατία και δεν έχουν όλα σχέση με τις Διονυσιακές γιορτές αφού μερικά σατυρίζουν καταστάσεις στην Τουρκοκρατία. Παρακάτω θα παρατεθούν μερικά από αυτά τα έθιμα που σχετίζονται με τις Διονυσιακές γιορτές.

Σημερινά έθιμα με αρχαία Διονυσιακή προέλευση.

Ιερός Γάμος

Στην Κληματιά, στο Χλωμό, στο Μαραθιά, στα Κρητικά, στους Γιαννάδες κι αλλού έχουν τον Ιερό Γάμο. Η τέλεση του καρναβαλίτικου γάμου όπως λεγόταν στα χωριά της Κέρκυρας ως το 1960, γινόταν στα περισσότερα χωριά της Κέρκυρας. Σιγά – σιγά σε κάποια έσβησε και παρέμεινε μόνο ως ανάμνηση ενώ σε κάποια άλλα ευτυχώς διατηρείται μέχρι σήμερα.
Συμβαίνει την Κυριακή της Τυροφάγου ή Τυρινής και ξεκινά από το πρωί όταν οι άνδρες του χωριού μαζεύονται σε κάποιο σπίτι και ντύνουν το γαμπρό. Σε άλλη γειτονιά οι γυναίκες στολίζουν τη νύφη. Το ότι η νύφη είναι κι αυτή άνδρας και μάλιστα μουστακαλής, μάλλον οφείλεται στην πατριαρχική κοινωνία που απαγόρευε στις γυναίκες να χουν θέση στα δρώμενα της κοινότητας. Στην τελετή του γάμου συμμετέχει κι ένας δαίμονας με τη μορφή σάτυρου που προσπαθεί να χαλάσει το γάμο. Σ’ όλη τη διάρκεια του μυστηρίου οι χωριάτες αισχρολογούν ακατάπαυστα, πειράζοντας οι μεν τους δε.

Δίκη του Καδή – Λιτόχωρο

Στο Λιτόχωρο Πιερίας θα αναβιώσουν το βράδυ της Κυριακής έθιμα που έχουν σκοπό τον εξαγνισμό των κακών πνευμάτων και τον εξοβελισμό της κακοτυχίας. Αυτό επιτυγχάνει, σύμφωνα με το έθιμο, ο Χορός των βωμολόχων που περιδιαβάζει όλο το χωριό με πειράγματα για όλους τους περαστικούς. Ακολουθεί βέβαια ξέφρενο γλέντι.
Στην Πολυκάρπη της Πέλλας θα αναβιώσει η Δίκη του Καδή. Οι κάτοικοι θα συγκεντρωθούν στην πλατεία για να δικάσουν τον αντιπρόσωπο της κακοκεφιάς και της κακής τύχης. Τελικά τον καταδικάζουν και καίνε το ομοίωμά του ανάμεσα σε χορούς και τραγούδια

Οι “κουδουνάτοι” στην Νάξο

Η Νάξος θεωρείται η γενέτειρα του Θεού Διονύσου. Από το πρώτο κιόλας Σάββατο της Αποκριάς, ξεκινάει ο εορτασμός, με το σφάξιμο των χοίρων και άλλων εκδηλώσεων.
Το μεσημέρι της τελευταίας Κυριακής στην Απείρανθο, εμφανίζονται οι “κουδουνάτοι”. Αυτοί φορούν κάπα και κουκούλα, γυρνούν το χωριό κάνοντας θόρυβο και προκαλούν με άσεμνες εκφράσεις. Οι ίδιοι κρατούν “σόμπα”, ξύλο που παραλληλίζεται με τον διονυσιακό φαλλό. Μαζί τους μπλέκονται ο “Γέρος”, η “Γριά” και η “Αρκούδα”. Στις αποκριάτικες εκδηλώσεις των “Κουδουνάτων” μπορεί κανείς να δει το “γάμο της νύφης”, το “θάνατο”, την “ανάσταση του νεκρού” και το “όργωμα”. Την Καθαρή Δευτέρα στις κοινότητες Ποταμιά, Καλόξιδο, Λειβάδια κλπ. οι κάτοικοι ντύνονται “Κορδελάτοι” ή “Λεβέντες” γιατί στο φέσι και στους ώμους έχουν κορδέλες. Οι Κορδελάτοι είναι φουστανελοφόροι και η δεύτερη ονομασία τους “Λεβέντες” αποδίδεται στους Πειρατές. Από κοντά τους ακολουθούν και οι ληστές, οι “Σπαραρατόροι”, που αρπάζουν τις κοπέλες για να τις βάλουν με το ζόρι στον χορό και το γλέντι, που κρατάει ως το πρωί.

Ο γέρος και η κορέλα στην Σκύρο

Με την αρχή του Τριωδίου και κάθε Σαββατοκύριακο των ημερών της Αποκριάς, το έθιμο του νησιού θέλει το “γέρο” και την “κορέλα” να βγαίνουν στους δρόμους και να δίνουν μία ξεχωριστή εικόνα των ημερών. Ο “γέρος” φοράει μία χοντρή μαύρη κάπα, άσπρη υφαντή βράκα και έχει στη μέση του 2-3 σειρές κουδούνια, το βάρος των οποίων μπορεί να φτάσει και τα 50 κιλά. Το πρόσωπο του καλύπτεται από προβιά μικρού κατσικιού και περπατώντας με χορευτικό ρυθμό, καταφέρνει να ηχούν μελωδικά τα κουδούνια που φοράει.
Η “κορέλα” η ντάμα του γέρου είναι ντυμένη με παραδοσιακά σκυριανά ρούχα με κυρίαρχο χρώμα το άσπρο σε πλήρη αντίθεση με το μαύρο χρώμα του “γέρου” έχοντας και αυτή καλυμμένο το πρόσωπό της. Χορεύει γύρω από τον γέρο καθώς αυτός βαδίζει ανοίγοντάς του δρόμο ή προσπαθώντας να τον βοηθήσει και να τον ξεκουράσει.
Οι ικανότεροι από τους γέρους μάλιστα, αφήνουν για λίγο τους δρόμους της αγοράς, όπου συγκεντρώνεται ο κόσμος και ανεβαίνουν στο Κάστρο του νησιού. Εκεί θα κτυπήσουν τις καμπάνες στο Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου.
Τότε η “κορέλα” την ώρα που ο “γέρος” θα σταματήσει να πάρει μίαν ανάσα, θα του τραγουδήσει σκυριανό τραγούδι, παινεύοντάς τον για τις αξίες και τις χαρές του. Το δίδυμο αυτής της σκυριανής αποκριάς συνοδεύει πολλές φορές και ο “φράγκος”. Αυτός ο μασκαράς, ντυμένος με παραδοσιακά ρούχα του νησιού αλλά και παντελόνι, σατιρίζει τους σκυριανούς εκείνους που έβγαλαν τις βράκες και φόρεσαν παντελόνια (φράγκικα).
Η προέλευση του εθίμου αυτού χάνεται στα χρόνια και πολλοί μελετητές υποστηρίζουν ότι υπάρχουν στοιχεία και ρίζες διονυσιακών τελετών και θεωρούν τις εκδηλώσεις αυτές κατάλοιπα τέτοιων εορτών.
Οι γεροντότεροι στο νησί αναφέρουν ότι ο “γέρος” και η “κορέλα”, έρχονται κάθε χρόνο να θυμίσουν στους σκυριανούς κάποια θεομηνία που κατέστρεψε όλα τα ζώα του νησιού και για το λόγο αυτό ο τσοπάνης ζώστηκε τα κουδούνια των ζώων και ήρθε στο χωριό να ειδοποιήσει τους υπόλοιπους.
Μία άλλη εκδήλωση της σκυριανής αποκριάς είναι η “τράτα” που είναι αναπαράσταση ναυτικής ζωής, όπου ψαράδες στην πλειοψηφία τους, σατιρίζουν έμμετρα καταστάσεις και γεγονότα που αφορούν τη κοινωνική ζωή στην Ελλάδα γενικότερα.
Με τα σατυρικά αυτά ποιήματα, αλλά και με την αμφίεσή τους, καταφέρνουν να προκαλούν την ευθυμία των θεατών της παράστασης αυτής που κορυφώνεται την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς.
Την Καθαρή Δευτέρα σχεδόν όλοι οι Σκυριανοί με παραδοσιακές τοπικές στολές, κατεβαίνουν στην πλατεία του χωριού και χορεύουν και τραγουδούν σκυριανά τραγούδια.

Αναπαράσταση του Βλάχικου Γάμου στην Θήβα

Ένας γάμος βρίσκεται στο επίκεντρο των εορταστικών εκδηλώσεων της Αποκριάς, στη Θήβα. Δεν πρόκειται για έναν «γάμο για τα καρναβάλια», αλλά για αναπαράσταση ενός εθίμου που φθάνει στις ημέρες μας περίπου από το 1830, μετά την απελευθέρωση των ορεινών περιοχών. Το τελετουργικό, παρά το γεγονός ότι μεταφέρθηκε εδώ από τους Βλάχους των περιοχών Μακεδονίας – Ηπείρου – Θεσσαλίας, ενσωματώθηκε εύκολα στον κάμπο της Βοιωτίας.
Από τα Βουκόλια της Θήβας (αρχαία διονυσιακή γιορτή που κατέληγε σε γάμο) μέχρι τον Βλάχικο γάμο με το γαϊτανάκι, την πομπή, τον Πανούση-σάτυρο, τον χορό του πεθαμένου, η απόσταση δεν φαίνεται καθόλου μεγάλη. Οι ομοιότητες με τις ανοιξιάτικες διονυσιακές γιορτές της γονιμότητας και ανανέωσης είναι πολλές, οπότε το έθιμο έχει πολύ μεγαλύτερη αξία από αυτήν που του αποδίδουμε σήμερα.
Στις μέρες μας 9 διευρυμένες «οικογένειες» της Θήβας, με 40-45 άτομα η κάθε μία, αναλαμβάνουν (με προκαθορισμένη σειρά ανά έτος) να πρωταγωνιστήσουν στον Βλάχικο γάμο. Από αυτές διαλέγεται ο γαμπρός. H νύφη δεν είναι πλέον άνδρας ντυμένος γυναίκα (όπως ήταν το έθιμο… και μάλιστα άνδρας με μουστάκι!). Ούτε καμία κοπέλα της Θήβας δέχεται να πάρει τη θέση της νύφης. Οπότε διαλέγουν «μοντέλο». Θα πρέπει επίσης να αναφέρουμε ότι σημαντική θέση στο τελετουργικό πέρα από τους Βλάχους και τους Λιάπηδες, έχουν οι Μακεδόνες με τις δικές τους στολές, ενώ το κατ’ εξοχήν μουσικό όργανο του Βλάχικου γάμου δεν είναι το κλαρίνο, αλλά η πίπιζα.
Οι… διαδικασίες αυτού του γάμου ολοκληρώνονται την Καθαρά Δευτέρα. Μία πολύχρωμη γαμήλια πομπή θα ξεκινήσει από την εκκλησία της «Αγιά Τριάδας» προς τον δρόμο του Επαμεινώνδα όπου είναι τα «κονάκια» των συμπεθέρων. Ο γαμπρός θα… ξυριστεί ενώ οι δύο συμπέθεροι θα έχουν έναν διασκεδαστικό διάλογο για το «ελάττωμα» της νύφης, όμως τελικά θα τα «συμφωνήσουν» και το γλέντι θα κορυφωθεί στον δρόμο του Επαμεινώνδα. Το απόγευμα δεν πρέπει να χάσετε τον «χορό του πεθαμένου». Πρόκειται για άλλο ένα παλαιό έθιμο που συμβολίζει τον θάνατο του χειμώνα και τη γέννηση της άνοιξης.

Οι θρύλοι για τα “στοιχειά” στην Αμφισσα

Οι θρύλοι για τα “στοιχειά”, είχαν μεγάλη διάδοση στην περιοχή. Λέγεται πως τα “στοιχειά” αποτελούν ψυχές σκοτωμένων ανθρώπων ή ζώων που τριγυρίζουν στην περιοχή. Το σπουδαιότερο στοιχειό, που είναι συνδεδεμένο με την παράδοση είναι το στοιχειό της “Χάρμαινας”. Αυτό αγαπούσε και προστάτευε τους Ταμπάκηδες (βυρδοδέψες), που η δουλειά τους ανάγκαζε να βρίσκονται στην Βρύση νύχτα – μέρα. Πολλοί ορκίστηκαν, πως είδαν το στοιχειό να τριγυρίζει τη νύχτα σ’ όλη τη συνοικία, να καταλήγει στην πηγή του νερού και να χάνεται.
Ακόμη διηγούνται οι πιο παλαιοί πως το στοιχειό της Χάρμαινας έβγαινε κάθε Σάββατο βράδυ, κατέβαινε από της “Κολοκυθούς το Ρέμα” και γύριζε στους δρόμους μουγκρίζοντας και σέρνοντας αλυσίδες. Το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς αναβιώνει στην Άμφισσα ο Θρύλος του “Στοιχειού”. Από την συνοικία Χάρμαινα, όπου βρίσκονται τα παλιά Ταμπάκικα και τα σκαλιά του Αϊ Νικόλα κατεβαίνει το “στοιχειό” και μαζί ακολουθούν εκατοντάδες μεταμφιεσμένοι. Στο ιστορικό μεγάλο καφενείο της πόλης γίνονται συζητήσεις σατυρικού περιεχομένου για τους Θρύλους και τα Στοιχειά.

Τυρναβίτικο Καρναβάλι – Μπουρανί (χορτόσουπα χωρίς λάδι)

Ένα από αυτά τα έθιμα που έκανα τον Τύρναβο ξακουστό είναι το έθιμο του «Μπουρανί» την ημέρα της Καθαρής Δευτέρας. Η χρησιμοποίηση σεξουαλικών και ερωτικών συμβόλων συνδυάζεται απόλυτα με τις παραδοσιακές λαϊκές εκδηλώσεις των Τυρναβιτών.
«Το μπουρανί» είναι στην κυριολεξία ένα λαϊκό πανηγύρι αλλά στην ουσία είναι η γιορτή του φαλλού και συμβολίζει την αναπαραγωγή και την ευτεκνία. Για την προέλευση του, υπάρχουν δύο εκδοχές.
Η πρώτη αναφέρει ότι οι ρίζες του βρίσκονται στις πανάρχαιες εορτές των Ελλήνων: τα Διονύσια, τα Θεσμοφόρια, τα Αφροδίσια, τα Θαργήλια και κυρίως οι αλωαί που ήταν γεωργική εορτή πανάρχαια λατρεία και προθρησκευτική.
Και η δεύτερη ότι προέρχεται από Αρβανίτες που εγκαταστάθηκαν στον Τύρναβο γύρω στο 1770, λίγο πριν τα Ορφωλικά. Η δεύτερη εκδοχή μάλλον είναι και η επικρατέστερη, καθώς τεκμηριώνεται από ιστορικά στοιχεία.
Καθώς λέγεται εκείνη την εποχή, έπεσε στον Τύρναβο επιδημία χολέρας και οι περισσότεροι κάτοικοι του βρήκαν θάνατο.
Η πόλη ερημώθηκε και ο σουλτάνος της περιοχής, έφερε ένα τμήμα Αρβανιτών, για να κτίσει την καινούργια πόλη, δίπλα στην παλιά (η περιοχή αυτή ονομάζεται «Κόκκαλα» επειδή στην περιοχή θάφτηκαν όσοι βρήκαν τον θάνατο από την χολέρα).
Οι Αρβανίτες αυτοί λοιπόν καθιέρωσαν το έθιμο που σώζεται ως τις μέρες μας.
Το έθιμο αυτό λαμβάνει χώρα την Καθαρή Δευτέρα κάθε χρόνο στον Τύρναβο. Οι κάτοικοι της πόλης πηγαίνουν στο εξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία στα βόρεια της πόλης σ’ έναν ελεύθερο ευρύ χώρο (ένα μεγάλο αλώνι).
Η πορεία γίνεται σε πομπή της οποίας προηγούνται διάφορες ομάδες (θίασοι) μεταμφιεσμένων ή μη (μόνον ανδρών), οι οποίοι κουβαλούσαν όλα τα απαραίτητα για την λειτουργία.
Όταν η πόλη έφθανε στο χώρο του Προφήτη Ηλία εκεί κάθε ομάδα έστρωνε στο έδαφος διάφορα φαγητά και μια μεγάλη φιάλη σε σχήμα «φαλλού» γεμάτη με κρασί ή με γαλακτόχρουν κράμα ούζου ή τσίπουρου με νερό.
Παράλληλα άναβαν φωτιά πάνω στην οποία παρασκευάζοταν το «Μπουρανί» μια χορτόσουπα από σπανάκι και ξύδι για να νοστιμίζει.
Αφού γινόταν το μπουρανί που είχε την μορφή σούπας σερβιριζόταν στους «μυουμένους» ως μέθεξη – συμμετοχή στα δρώμενα – και έτσι άρχιζε ο χορός και τα τραγούδια, οι αστεϊσμοί και τα πειράγματα με άσεμνες βασικά εκφράσεις.
Πολλοί από τους άντρες που συμμετείχαν σ’ αυτό το τελετουργικό κρατούσαν στα χέρια τους φαλλούς σαν σκήπτρα και ήταν κατασκευασμένα από ξύλο ή πηλό ή ακόμα και από ψωμί και που αποτελούσαν το κυριότερο τελετουργικό σύμβολο.
Στο έθιμο αυτό συμμετείχαν αυστηρά μόνο άντρες ενώ οι γυναίκες απείχαν, ίσως για λόγους σεμνοτυφίας λόγω των φερόμενων φαλλικών συμβόλων.
Γυναικόπαιδα όμως παρακολουθούσαν τα δρώμενα καθώς επίσης και πλήθη επισκεπτών από διάφορα μέρη της Ελλάδας.

Το έθιμο του καλόγερου στο νομό Σερρών

Στο νομό Σερρών στην Αγία Ελένη την Δευτέρα της Τυρινής συναντάμε το έθιμο του “καλόγερου”. Την γιορτή αυτή αρχίζουν οι Αναστενάρηδες με απόκρυφη μυσταγωγία και συμμετέχουν και οι μίμοι, οι οποίοι συγκροτούν τον θίασο: ο Βασιλιάς, το Βασιλόπουλο, ο καπιστράς, ο καλόγερος, η νύφη, η μπάμπω και το εφταμηνίτικο, οι γύφτοι με την αρκούδα και τέλος οι Κουρούτζηδες (φύλακες).
Αφού ο θίασος του Καλόγερου επισκεφθεί όλα τα σπίτια του χωριού, συγκεντρώνονται όλοι οι κάτοικοι στην πλατεία, όπου γίνεται η προετοιμασία του συμβολικού αγρού για την σπορά και ακολουθεί η σκηνή του θανάτου και της ανάστασης του πρωταγωνιστή Καλόγερου. Μόλις αναγγελθεί η ανάσταση του πρωταγωνιστή, ο θίασος αρχίζει κυκλικό χορό γύρω από το συμβολικά σπαρμένο χωράφι με τον Βασιλιά Σπορέα, στην κορυφή του χορού. Μετά τον χορό ο Αναστενάρης δίνει τις ευχές του και το πλήθος ευχόμενο “κι από του χρόνου” διαλύεται.
Η λαϊκή αυτή θρακική λατρεία, παρουσιάζει επίσης εμφανή τα γνωστά στοιχεία του αρχαίου Διονυσιασμού.
Οι ερευνητές του εθίμου, βλέπουν τα πάθη και την Ανάσταση του Καλόγερου ως επιβίωση από τα πάθη του Θεού Διονύσου.

Το έθιμο του Μπέη – Διδυμότειχο

Πραγματοποιείται αναβίωση του εθίμου του “Μπέη”, που περιέχει διονυσιακά στοιχεία και έχει σατυρικό χαρακτήρα. Ο Μπέης είναι ώριμος άνδρας με μουστάκι, ντυμένος με “γούνα”, βαμμένος με κοκκινάδι, πολλά στολίδια, μαύρο φέσι, μπότες και φέρει μαζί του ραβδί, πιστόλια και ναργιλέ. Μέσα από αυτή την αναπαράσταση σατιριζόταν η τουρκική κατοχή και η ανέχεια της εποχής εκείνης.
Προηγείται όλων ο τελάλης, ακολουθεί η φρουρά του Μπέη, δηλ. οι αστυνομικοί του, έπειτα ο ίδιος, οι αυλικοί και οι γεωργοί, που αναπαριστούν γεωργικές εργασίες της εποχής εκείνης. Το ντύσιμο όλων σχεδόν των προσώπων, βασίζεται σε ρούχα παλαιότερων εποχών και στον αυτοσχεδιασμό. Αφού τελειώσει η “γύρα” του μπέη, γίνεται αναπαράσταση των τοπικών εργασιών (όργωμα, θερισμός) από τους γεωργούς. Ακολουθεί γαϊδουροδρομία και ρωμαϊκή πάλη. Μετά την ολοκλήρωση της ρωμαϊκής πάλης στο Μεσοχώρι, ο κόσμος μαζεύεται στις ταβέρνες, και μαζί με το προσωπικό του Μπέη, πίνει και διασκεδάζει με παραδοσιακά όργανα της περιοχής.

Δερβένα στο χωριό Μυρρίνη

Εθιμο των Αποκριών, η Δερβένα τηρείται στο χωριό Μυρρίνη, όπου οι κάτοικοι από τις γύρω περιοχές συναθροίζονται στην πλατεία του χωριού και ανάβουν φωτιές για να ξορκίσουν το κακό. Με το άναμμα της φωτιάς και το κάψιμο των ξύλων θεωρείται ότι καίγονται τα πάθη, το μίσος, η κακία και η εχθρότητα ανάμεσα στους ανθρώπους. Είναι η ημέρα της συγχώρησης των μικρών από τους μεγάλους και των μεγάλων από τους μικρούς. Η παραδοσιακή αυτή τελετουργία συνοδεύεται από φαγοπότι, τραγούδια και χορούς.

Η χάσκα στις Αμυγδαλιές Γρεβενών

Την Κυριακή της Τυρινής (την Μεγάλη Αποκριά) λίγο πριν ανάψει ο φανός, συνηθιζόταν και συνηθίζεται οι πιο νέοι σε ηλικία να επισκέπτονται τους μεγαλύτερους συγγενείς τους. Τους φιλούσαν το χέρι (με το αζημίωτο φυσικά, πάντα οι μεγαλύτεροι “κερνούσαν” τους νεότερους συγγενείς τους χρήματα όταν είχαν ή γλυκά και άλλα κεράσματα)και αλληλοσυγχωριούνταν ενόψει των Αποκριών. Αφού τρώγανε στο οικογενειακό τραπέζι, η βραδιά τελείωνε με την περίφημη παραδοσιακή “χάσκα“.
Στην άκρη μακριού σπάγκου στερεωμένου σε έναν κλώστη, έδεναν ένα σφιχτό-βρασμένο και καθαρισμένο αυγό. Αυτός που κρατούσε τον σπάγκο από τον κλώστη τον περιέφερε γύρω-γύρω μπροστά στα στόματα των συγκεντρωμένων, οι οποίοι προσπαθούσαν να αρπάξουν με τα δόντια το αυγό. Αυτό ήταν πολύ δύσκολο, γιατί συχνά η “χάσκα” δεν σταματούσε σε ένα σημείο και το αυγό τους ξέφευγε. Έτσι δημιουργούνταν μια ατμόσφαιρα γεμάτη με ευθυμία, γέλια και ξεφωνητά.
Μετά, περίπου στις 9 το βράδυ ακολουθούσε το άναμμα του φανού. Ο κόσμος συγκεντρώνονταν γύρω από το φανό. Τα πειράγματα, οι αθυροστομίες, οι βωμολοχίες και τα υπονοούμενα κυριαρχούν στα τραγούδια και τους χορούς γύρω από τη φωτιά, απομεινάρια από τις αρχαίες Διονυσιακές γιορτές και Αριστοφανικές εκφράσεις. Τα τραγούδια τα τραγουδούσε ο πρωτοχορευτής και επαναλάμβαναν τα λόγια οι υπόλοιποι. . Οι πιο νέοι παίρνουν φόρα και επιχειρούν να πηδήσουν πάνω από τον φανό φωνάζοντας “ψύλλοι, ψύλλοι, ψύλλοι …..”. Πολλοί τα καταφέρνουν, αλλά άλλοι όχι. Και τότε ακολουθούν γέλια και πειράγματα .Οι παλαιότεροι λένε πως αυτό γινόταν παλιά για να διώξουν τις ψείρες και τους ψύλλους που είχαν πάνω τους .Αλλά το πιο πιθανό είναι πως και αυτό είναι απομεινάρι αρχαίας λατρείας.

ΜΩΜΟΓΕΡΟΙ

- Στις περιοχές της Μακεδονίας, Θράκης και Θεσσαλίας εμφανίζεται το έθιμο των μεταμφιέσεων, που φαίνεται πως έχει σχέση με τους καλικάντζαρους. Συγκεκριμένα, στα χωριά (Σιταγροί κ.ά.) όπου υπάρχουν πρόσφυγες του Πόντου, την παραμονή των Χριστουγέννων, εφτά άνδρες του χωριού γίνονται οι Μωμόγεροι: η αρκούδα, που συμβολίζει τη δύναμη, η γραία το παρελθόν, η νύφη το μέλλον, το άλογο την ανάπτυξη, ο γιατρός την υγεία, ο στρατιώτης την άμυνα, η κατσίκα το την τροφή και ο Άι Βασίλης είναι η νέα χρονιά που θα έρθει σε λίγες ημέρες. Οι μεταμφιεσμένοι γυρίζουν όλη την ημέρα στους δρόμους με τη συνοδεία ζουρνάδων και νταουλιών .
- Οι επτά πρωταγωνιστές κάνουν μεταξύ τους διάφορα αστεία και από πίσω τους ακολουθεί όλο το χωριό. Ο κάθε μεταμφιεσμένος πλησιάζει ένα άτομο από το πλήθος και δεν το αφήνει ήσυχο, αν δεν προσφέρει κάτι. Αν δεν πληρώσει, τότε του αλείφει το πρόσωπο με “παστί καν” (ξινό γιαούρτι). Συχνά γίνεται και παραγγελία προς τον πρωταγωνιστή, δηλαδή τον πλήρωναν και του ζητούσαν να αλείψει με το ξινό γιαούρτι κάποιο συγκεκριμένο άτομο.  Σήμερα ο σκοπός του εθίμου είναι ψυχαγωγικός, ενώ μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ΄50 ήταν ευετηρικός, δηλαδή ανήκε στις εθιμικές εκείνες παραστάσεις, που κατά κανόνα είχαν ένα μαγικό χαρακτήρα και αποσκοπούσαν σε μια εύφορη χρονιά.

Άλλα καρναβαλικά έθιμα http://www.asxetos.gr/libView.aspx?s=156&sc=130&o=-1&ofs=1

Ετυμολογία της λέξης “καρναβάλι”

Η λέξη καρναβάλι δεν έχει αποδεκτή ετυμολογία από όλους, είναι μια λέξη άγνωστη, υπάρχουν ωστόσο πιθανές ετυμολογίες που δίνουν διάφοροι λαογράφοι.

* Η λέξη σχετίζεται με την λέξη “αποκριά” δλδ αποχή από το κρέας. Έτσι λένε καρναβάλι σημαίνει στα λατινικά carne (κρέας), vale (γειά σου). Αυτή όμως είναι μια ετυμολογία της λέξεως σύγχρονη βασισμένη στην Χριστιανική νηστεία και τοποθετεί την παραγωγή της λέξεως καρναβάλι μετά την επικράτηση του Χριστιανισμού
* Η λέξη σχετίζεται πάλι με την λέξη αποκριά. Μια άλλη εκδοχή, το καρναβάλι ετυμολογικά προήλθε από τις λατινικές λέξεις=κάρνε (κρέας) και λεβάρε (αίρω, σηκώνω) και σημαίνει παύση της κρεοφαγίας, αντιστοιχεί δηλαδή ακριβώς στην δική μας λέξη: αποκριά, δηλαδή “αποχή από το κρέας, για την τελευταία εβδομάδα του τριωδίου και κατ’ επέκταση εννοεί όλη την χαρούμενη περίοδο του καρναβαλιού. Επίσης αυτή η ετυμολογία τοποθετείται μετά την Χριστιανική επικράτηση.
* Η λέξη σχετίζεται με τα Κάρνεια και τον Θεό Κάρνειο Απόλλωνα. Η ετυμολογία αυτή μάλλον δεν στέκει αφού τα Κάρνεια γιορταζόντουσαν τον Αύγουστο – Σεπτέμβριο και δεν είχαν τα έθιμα των μασκαράδων, ανάμνηση νεκρών κτλ
* Η λέξη σχετίζεται με τον χοροπηδηχτό χορό των Σατύρων που είναι μεταμφιεσμένοι ως τράγοι. Έτσι το καρναβάλι μπορεί να σημαίνει βαλλισμός των κάρνων. Κάρνος κατά τον λεξικογράφο Ησύχιο είναι κάρνος· φθείρ. βόσκημα, πρόβατον. Έτσι οι τράγοι που είναι τα βοσκήματα, βαλλίζουν δλδ χοροπηδάνε. Ίσως αυτή η ετυμολογία είναι πιο σωστή από τις άλλες και να συμβαδίζει και με τα αρχαία έθιμα.
* Μια άλλη ετυμολογία είναι η εξής: Η ερμηνεία της λέξης “Καρναβάλι”, που δίνουν οι Έλληνες και οι ξένοι λαογράφοι, ότι δηλαδή προέρχεται από το λατινικό CARNE και LEYALEM, που σημαίνει αποχή από το κρέας, φαίνεται ότι δεν είναι σωστή, γιατί πρωταρχικό γνώρισμα των εορτών αυτών δεν είναι η αποχή αλλά η υπερκατανάλωση και το πλούσιο φαγοπότι, που πρέπει και ο πιο φτωχός να κάνει. Η λέξη αυτή, τονίζει ο ερευνητής και λαογράφος Μάνος Φαλτλαιτς, πρέπει να προέρχεται από τις λέξεις “ΚΟΡΝ”, δηλαδή κέρατο, και “ΒΑΑΛ ή ΒΗΛΟΣ”, που ήταν η επίσημη ονομασία του Θεού-Βοδιού. Η γιορτή των καρναβαλιών λοιπόν σημαίνει “ΒΟΪΔΟΚΕΡΑΤΟ” και δόθηκε ειρωνικά για να θυμίζει τη νίκη των αιγοπροβατοτρόφων εναντίων των βοϊδοτρόφων και του θεού ΒΑΑΛ. Λεπτομέριες εδώ http://2dim-efkarp.thess.sch.gr/old-web/EFIMERIDA/ELLINIKA/istoria_karnavaliou.htm
* Μια άλλη ετυμολογία που οι λαογράφοι την απορριπτουν είναι  η λέξη Καρναβάλι να προέρχεται από τις λατινικές λέξεις «carrus navalis», που σημαίνει ναυτικό αμαξίδιο, επειδή ο Θεός Διόνυσος στις γιορτές ερχόταν με τροχοφόρο καράβι.

mysticsongs.wordpress.com                    http://www.24grammata.com/

Ορφεύς, Ορφικά Μυστήρια και Σύμπαν ΒΙΝΤΕΟ

ΟΙ ΠΑΓΑΝΙΣΤΕΣ ΗΤΑΝ ΟΙ ΕΘΝΙΚΙΣΤΕΣ

Ας δούμε τώρα την ουσία του όρου παγανιστής ή Έλληνας, αυτό θα ήταν καλό να το διαβάσουν όσοι ξεστομίζουν αυτό τον όρο:

"Για να βγούμε από το αδιέξοδο που δημιουργεί μια εξέλιξη φωνητικά αναμφίβολη αλλά σημασιολογικά ακατανόητη, θα πρέπει να αναρωτηθούμε πως γίνεται η ίδια λέξη να έχει τρεις σημασίες τόσο ποικίλες: "χωρικός", "πολίτης" και "ειδωλολάτρης". Ας αρχίσουμε με τις δύο πρώτες που είναι και οι παλαιότερες. Στην αυτοκρατορική κοινωνία paganus, ονομάζεται ο κάτοικος του pagus, δηλαδή μιας επαρχίας (με την έννοια της μικρότερης διοικητικής ενότητας), κάποιος που οι ρίζες του βρίσκονται εκεί που ζει (αντίθετα από τον στρατιώτη), είναι λοιπόν φυσικό ο χωρικός να είναι ο κατ' εξοχήν paganus, αν και ο όρος από την εποχή του Κικέρωνα και έπειτα, μπορούσε να δηλώσει και τους αστούς (Pro, domo 74)."

Δηλαδή οι παγανιστές ήταν οι ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ και αυτοί που ήθελαν να διαφυλάξουν την ΕΘΝΙΚΗ ΤΟΥΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ απέναντι στην νέα τάξη πραγμάτων και στην παγκοσμιοποίηση την οποία προσπαθούσαν να επιβάλουν οι Ρωμαίοι μέσω του χριστιανισμού! Και παρακάτω μας το λέει ξεκάθαρα ο συγγραφέας:

"Οι pagani είναι πολύ απλά "οι άνθρωποι του τόπου", οι ντόπιοι -της πόλης ή της επαρχίας-, αυτοί που διαφύλαξαν τα τοπικά έθιμα. Αντίθετα οι alieni, οι "άνθρωποι που κατάγονται από αλλού", οι ξενομερίτες, γίνονταν όλο και περισσότερο χριστιανοί. Η εξήγηση αυτή αντιστοιχεί στην ετυμολογία της λέξης, στην οποία αναφέρονται οι χριστιανοί συγγραφείς που την χρησιμοποιούσαν με το νέο της νόημα, ανταποκρίνεται επίσης στην προτίμηση των εθνικών της ύστερης αρχαιότητας για οτιδήποτε ανήκε στα πάτρια, την κληρονομιά των προγόνων τους. Ορίζει τον παγανισμό ως θρησκεία της πατρίδας, με την στενότερη έννοια της πόλης και της επαρχίας της. Προβλέπει ακόμα την ποικιλία των παγανιστικών πρακτικών και πεποιθήσεων. Ανάλογη είναι άλλωστε και η σημασία της Ελληνικής λέξης εθνικός, που χρησιμοποιούσαν οι χριστιανοί για τους παγανιστές προτού η λέξη Έλλην αναδειχτεί σε πάγιο όρο και υπαινίσσεται τις τοπικές ή φυλετικές διασυνδέσεις του παγανισμού και τον τοπικό χαρακτήρα των παγανιστικών πρακτικών. (Glen W. Bowrsock, "Ο Ελληνισμός στην ύστερη αρχαιότητα" ΜΙΕΤ, Αθήνα 1996, σελ. 33)."

Άρα αφού οι Έλληνες πατριώτες ήταν εχθροί των Ρωμαίων, έτσι και οι σημερινοί σκεπτόμενοι άνθρωποι είναι εχθροί του τελευταίου Ρωμαϊκού κατάλοιπου που έχει απομείνει. Μέσα στην σύγχυση τους οι υπηρέτες των αυτοκρατόρων και των σουλτάνων και σημερινοί υπερπατριώτες αυτοαναιρούνται. Από την μία επικαλούνται την παράδοση και τα εθνικά ιδεώδη και από την άλλη τα θεωρούν ύβρι... Ίσως και από την άγνοια και την αμορφωσιά, με την οποία καταδίκασαν τον Ελληνικό λαό και θύματά της φαίνεται ότι έπεσαν και οι ίδιοι!

Ο ΟΡΚΟΣ ΣΤΗ ΣΤΥΓΑ,ΟΡΚΟΣ ΘΕΩΝ

Τα Ύδατα της Στυγός είναι οι πηγές ]ου ποταμού Κράθη στον Χελμό της Αχαΐας σε υψόμετρο 2.100 μέτρα. Κατά την μυθολογία, η Στύγα ήτανΩκεανίδα που είχε το παλάτι της στα Τάρταρα και την φυλάνε μέρα νύχτα δράκοι ακοίμητοι. Πιστευόταν ότι τα νερά της πηγής έβγαιναν από εκεί, από τα Τάρταρα και το παλάτι της Στύγας.

Στην Τιτανομαχία ήταν με το μέρος του Δία, όταν αυτός πολέμησε τον πατέρα του τον Κρόνο. Παιδιά της ήταν το Κράτος, η Βία, ο Ζήλος και η Νίκη. Στα ύδατα της Στύγας ορκίζονταν όλοι οι θεοί, ακόμη και ο Ήλιος: ήταν ο μεγαλύτερος όρκος που μπορούσε να κάνει ένας θεός και εκεί εξέτιαν την ποινή τους οι θεοί όταν ήταν τιμωρημένοι. Έλεγαν πως όποιο ον ζωντανό έπινε από το νερό της πέθαινε, και οποιοδήποτε μέταλλο το βουτούσαν στο νερά της έλιωνε.. Εκεί βούτηξε τον Αχιλλέα η μητέρα του Νηρηίδα Θέτιδα και έγινε άτρωτος, αλλά τον κρατούσε από την φτέρνα και έμεινε το μοναδικό τρωτό σημείο στο σώμα του.

Όταν κάποιος θεός έπρεπε να αποδειχθεί ότι έλεγε ψέμματα ή αλήθεια, τότε έπρεπε να πιει νερό της Στύγας. Έστελνε ο Δίας την Ίριδα στην Στύγα να φέρει νερό σε ένα χρυσό σταμνί.

Κατά άλλους,το γυαλί, οι κρύσταλλοι, τα πήλινα αγγεία, έσπαζαν μόλις βυθίζονταν στα παγωμένα νερά της Στυγός. Αλλοιώνονταν τα μέταλλα ακόμη και ο άργυρος και ο χρυσός, το ήλεκτρο (κεχριμπάρι). Μόνον οι οπλές των αλόγων άντεχαν, γι' αυτό οι θεοί το έπιναν μέσα σε κύπελλα καμωμένα από οπλή αλόγου.

Στα νερά της Στύγας ορκίζονταν όλοι οι θεοί .Τα περισσότερα νερά της ανάβλυζαν από την ιερή πηγή της  και κυλούσαν κάτω από τα έγκατα της απέραντης γης, μέσα στο σκοτάδι και έβγαιναν στον ωκεανό. Το ένα δέκατο από αυτά τα νερά ήταν προορισμένο για τον όρκο....'' Τα άλλα εννιά φιδώνουν ολόγυρα στη γη και ύστερα, χύνονται στη θάλασσα σχηματίζοντας ρουφήχτρες, . Και το νερό που πέφτει από το βράχο είναι για τιμωρία των θεών''.

Αυτό το νερό έφερνε η Ίριδα και όταν ο ψεύτης θεός το έπινε, έπεφτε σε κώμα για ένα χρόνο. Μετά το χρόνο, έμενε 9 χρόνια μακριά από τον Όλυμπο ως εξόριστος. Έπειτα επέστρεφε στον ΄Όλυμπο μόνο για τα συμβούλια και μετά 10 χρόνια έπαυε η τιμωρία του.

Το όνομα της ΣΤΥΓΑΣ το αναφέρει συχνά στα ποιήματά του ο ΟΜΗΡΟΣ. Στον όρκο της ΣΤΥΓΑΣ λέει:

Μάρτυρές μου γι’ αυτό είναι η γη και ο πλατύς ουρανός πάνω

και το νερό της ΣΤΥΓΑΣ που κάτω στάζει

[ΙΛΙΑΔΟΣ ΡΑΨΩΔΙΑ Ο, στ. 36-37].

Εκανε τους στίχους αυτούς σαν να είχε δει το νερό της ΣΤΥΓΑΣ που στάζει. Παρουσιάζει επίσης στον κατάλογο εκείνων που πήγαν στην Τροία με του ΓΟΥΝΕΑ το νερό του ΤΙΤΑΡΗΣΙΟΥ ως προερχόμενο από την ΣΤΥΓΑ [ΡΑΨΩΔΙΑ Β, 748-755]. Αναφέρει και στον ΑΔΗ ύδωρ της ΣΤΥΓΟΣ, βάζοντας την ΑΘΗΝΑ να λέει πως ο ΖΕΥΣ ξέχασε πως με τη δική της τη βοήθεια μπόρεσε να κρατήσει στη ζωή τον ΗΡΑΚΛΗ κατά τους άθλους του ΕΥΡΥΣΘΕΑ.

Αν εγώ το ήξερα αυτό τότε

που τον είχε στείλει στον ΑΔΗ με τις καλοκλεισμένες πύλες

να φέρει από το ΕΡΕΒΟΣ το σκυλί του μισητού ΑΔΗ

δεν θα γλίτωνε από τα φοβερά ρείθρα του ύδατος της ΣΤΥΓΑΣ.

[ΙΛΙΑΔΟΣ Θ, στ. 366-369].>>

Η Καλυψώ ορκίζεται μιλώντας στον Οδυσσέα :

Α, τετραπέρατο κορμί, που κόβει ο νους σου πάντα.
Τι λόγια που σοφίστηκες να βγάλεις απ’ το στόμα!
Ναι, μάρτυράς μου ας είναι η γη και τα ψηλά τα ουράνια,
και το τρεχάμενο νερό της Στύγας, πού ᾽ναι ο όρκος
ο πιο μεγάλος, πιο φριχτός των αθανάτων όλων,
πως άλλο δε σου μελετώ πάθος κακό να πάθεις.

(ΟΔΥΣΣΕΙΑ Ε, στ.182-187)

Ο Όμηρος παρουσιάζει την Ήρα να λέει "μάρτυράς μου η γη κι ο πλατύς ουρανός που απλώνεται πάνω από τα κεφάλια σας και η Στύγα που τα νερά της κυλούν από ψηλά μέσα στη γη".

«Όμωσε τώρα της Στυγός το φοβερό ποτάμι,

το ένα βάλε χέρι σου στην γην την πολυθρέπτραν

τ’ άλλο στην άσπρην θάλασσαν, να μαρτυρήσουν όλοι

όσοι θεοί κάτω απ’ τη γη στο πλάγι είναι του Κρόνου

που μίαν συ μου υπόσχεσαι των λυγερών Χαρίτων,

την Πασιθέαν, πόγινε λαχτάρα της ψυχής μου.».

(Ξ 271-276).

Ένας τρομερός όρκος που φόβιζε θεούς και θνητούς αλλά και που δείχνει σε μας πόσο κακό θεωρούσαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι το ψέμα...

Γεωγραφικά, τα Ύδατα της Στυγός είναι οι πηγές του ποταμού Κράθη, ο οποίος κοντά στις πηγές του λέγεται Μαυρονέρι γιατί τα νερά όπως κυλάνε πάνω στα μαύρα βράχια φαίνονται σαν να είναι μαύρα. Φαίνεται ότι στην αρχαιότητα γνώριζαν το σημείο ακριβώς όπου ήταν τα Ύδατα της Στυγός διότι ο Παυσανίας (Αρκαδικά)  τα τοποθετεί γεωγραφικά με μεγάλη ακρίβεια. «…φεύγοντας από τον Φενεό…..ο δρόμος δεξιά οδηγεί στα ερείπια όπου υπήρχε πόλις Νώνακρις και κοντά στα ερείπια υπάρχει γκρεμός που άλλον με τόσο ύψος δεν ξέρω και τρέχει νερό από τον γκρεμό και οι έλληνες το λένε τα Ύδατα της Στυγός..». Από την περιγραφή του Παυσανία προκύπτει ότι είίπλαε ο ίδιος τα Ύδατα της Στυγός και δεν μεταφέρει περιγραφές άλλων.
Στα Ύδατα της Στυγός μπορεί να πάει κάποιος με δύο τρόπους. Ούτε ο ένας ούτε ο άλλος είναι απλά μία εκδρομή. Θα έλεγα μάλλον ότι το αντίθετο ισχύει, δηλαδή πρέπει να είναι έμπειρος ορειβάτης αυτός που θα το επιχειρήσει.
Από την Ακράτα παίρνουμε τον δρόμο για Ζαρούχλα και στρίβουμε δεξιά για Περιστέρα. Από το χωριό φεύγει χωματόδρομος, ο οποίος τελειώνει σε τρία τέσσερα χιλιόμετρα. Στο τέλος του δρόμου υπάρχει μονοπάτι το οποίο ακολουθούμε. Το μονοπάτι συνέχεια ανεβαίνει μέσα σε έλατα έχοντας δεξιά την καταπληκτική ορθοπλαγιά της Νεραϊδόραχης. Το τμήμα αυτό του μονοπατιού δεν έχει κανένα πρόβλήμα. Σε λίγο όμως φτάνουμε σε σάρα και πρέπει να περάσουμε ένα εκτεθειμένο σημείο. Εάν υπάρχει το μονοπάτι, γιατί πολλές φορές το χειμώνα καταστρέφεται, προχωράμε με αργά και σταθερά βήματα, χωρίς να γέρνουμε προς τη πλαγιά και περνάμε χωρίς πρόβλημα. Στο τέλος της σάρας κατεβαίνουμε μέχρι το Μαυρονέρι, όπου τρέχουν τα Υδατα της Στυγός. Προχωράμε μέσα στη χαράδρα και περνάμε πάλι δεξιά. Όπως ανεβαίνουμε βλέπουμε στο βάθος τον θεόρατο γκρεμό. Όσο πλησιάζουμε τόσο περισσότερο μας εντυπωσιάζει το τοπίο. Τα βράχια είτε από τα νερά είτε από τη σύσταση τους είναι μαύρα και το νερό που κυλάει πράγματι φαίνεται μαύρο. Όταν φτάσεις πολύ κοντά, το τοπίο σου επιβάλλεται και αποδέχεσαι ότι ο μύθος μπορεί και να ήταν πραγματικότητα. Στη βάση του καταρράκτη δεξιά τα βράχια σχηματίζουν κάτι σαν πεζούλι. Αν πάς μέχρι την άκρη μπορείς να καθίσεις, η πλάτη σου θα ακουμπάει στο παλάτι της Στύγας, τα πόδια σου θα κρέμονται στο κενό. Εκεί, με το χάος κάτω από τα πόδια σου και δίπλα να τρέχουν τα νερά από το παλάτι της Στύγας, αισθάνεσαι το μεγαλείο και την απεραντοσύνη της φύσης, αλλά και το μεγαλείο του ανθρώπου.
Μετά αν γυρίσεις πίσω, ο δρόμος είναι γνωστός. Αν συνεχίσεις, αμέσως μετά τον καταρράκτη πρέπει να ανέβεις κάτι βράχια, που όμως είναι διαβρωμένα από τον αέρα, τις βροχές, τα χιόνια. Δεν έχουν σίγουρα σημεία στήριξης. Όταν ανέβεις τα βράχια μπορείς να πας ευθεία στην Ψηλή Κορυφή (2355), την ψηλότερη κορυφή του Χελμού, η οποία φαίνεται ευθεία εμπρός. Αν κάνεις μία μικρή παράκαμψη προς τα δεξιά θα φθάσεις στη Μαυρολίμνη, μία μικρή αλπική λίμνη στα 2050 μέτρα. Στη Μαυρολίμνη μπορείς να πας και από το χιονοδρομικό κέντρο. Ανεβαίνεις στην κορυφογραμμή και μετά κατεβαίνεις προς τα Ύδατα. Αυτή είναι η δεύτερη διαδρομή.Δεν την έχω κάνει αλλά φοβάμαι ότι είναι δυσκολότερη από την πρώτη. Είναι αυτονόητο ότι οι απλοί πεζοπόροι, τις δύο αυτές διαδρομές με χιόνια η με βροχές ούτε να το σκέπτονται.

πηγη βικιπεδια

http://www.waterfall-hiking.gr/axaia/ydatasthgos.html

ΚΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΡΕΑ

Ο Κρόνος διαδέχτηκε στην εξουσία τον Ουρανό. Χρειαζόταν όμως και μια γυναίκα για να τον συντροφεύει και να τον βοηθάει στο δύσκολο έργο του. Ερωτεύτηκε λοιπόν την αδερφή του Ρέα, που ήταν και η πιο αγαπημένη κόρη της Γης. Είδε την ψηλή κορμοστασιά της, το κατάλευκο δέρμα της και τα μακριά μαλλιά της και μαγεύτηκε.

Η Ρέα, εκτός από την ομορφιά της, είχε καλό χαρακτήρα. Της άρεσε όμως να κάνει συντροφιά με τις αδερφές της και να περιποιείται τη μητέρα της. Γι' αυτό δεν ήθελε να παντρευτεί τον Κρόνο. Μάταια αυτός της υποσχόταν αιώνια πίστη και οι υπόλοιπες Τιτανίδες προσπαθούσαν να την πείσουν να δεχτεί. Η Ρέα δεν ήθελε να χάσει την κοριτσίστικη ευτυχία της τόσο γρήγορα· ήθελε να χαρεί το φως της Ημέρας που στερήθηκε τόσα χρόνια εξαιτίας του σκληρόκαρδου πατέρα της.

Η Γη όμως που έβλεπε πόσο λυπημένος και μόνος ήταν ο αγαπημένος της γιος, του υποσχέθηκε ότι σύντομα θα έκανε δική του τη Ρέα. Αυτός πέταξε από τη χαρά του και φίλησε με σεβασμό το χέρι της γριάς μητέρας του. Η Γαία λοιπόν κάλεσε την κόρη της και αγκαλιάζοντάς την, της είπε ότι ήτανε γραφτό να παντρευτεί τον Κρόνο και να γίνει δίπλα του η πρώτη από τις Τιτανίδες, η βασίλισσα του Κόσμου. Η Ρέα που πάντα άκουγε τις συμβουλές της, με δάκρυα στα μάτια δέχτηκε να παντρευτεί. 

Ο γάμος ήταν πράγματι θεϊκός. Ο Κρόνος έλαμπε από χαρά δίπλα στην πεντάμορφη Ρέα. Οι Τιτάνες και οι Τιτανίδες τους έφεραν πολύτιμα δώρα. Η Γη ήταν συγκινημένη που έβλεπε τον πιο γενναίο και αποφασιστικό γιο της να παντρεύεται την αγαπημένη της κόρη. Ακολούθησε γλέντι που κράτησε μερόνυχτα ολόκληρα και συμμετείχε ολόκληρη η πλάση. Μονάχα ο Ουρανός κοίταζε θυμωμένος από ψηλά το νιόπαντρο ζευγάρι, αλλά και όλα τα υπόλοιπα παιδιά του που ξέφυγαν από τη φυλακή όπου τα είχε ρίξει. Στο βάθος όμως ήξερε ότι και ο Κρόνος θα πάθαινε κάποτε τα ίδια από κάποιο παιδί του.

Έτσι, ο Κρόνος και η Ρέα ζούσαν ευτυχισμένοι και αγαπημένοι περνώντας αρμονικά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους έξω από τα Τάρταρα. Κυβερνούσαν με φρόνηση ολόκληρο το σύμπαν και γιόρταζαν με μεγάλα γλέντια την επέτειο της απελευθέρωσής τους μαζί με τα υπόλοιπα αδέρφια τους. Κάποια μέρα η Ρέα ανακοίνωσε πανευτυχής στον Κρόνο ότι περίμενε το πρώτο της παιδί και έτρεξε χαρούμενη να το πει στις αδερφές της και στη μητέρα της. Μόλις άκουσε το νέο ο Κρόνος, αμέσως ήρθε στο μυαλό του η τρομερή εικόνα του πληγωμένου Ουρανού και θυμήθηκε το φοβερό χρησμό που του είπε ο πατέρας του πριν απομακρυνθεί για πάντα ψηλά στον ουράνιο θόλο: "Κάποτε θα πάθεις και εσύ το ίδιο από το παιδί σου". Μαύρες σκέψεις άρχισαν να κυριεύουν το μυαλό του. Δεν μπορούσε να ηρεμήσει ούτε λεπτό και γι' αυτό έτρεξε στη σεβαστή Γαία για να επιβεβαιώσει το χρησμό. Δυστυχώς όμως κι αυτή, η οποία είχε μαντικές ικανότητες, του είπε ότι ήταν γραφτό να χάσει την κοσμική εξουσία από κάποιο παιδί του. 

Από εκείνη τη στιγμή ο Κρόνος έγινε τελείως διαφορετικός. Ήταν διαρκώς νευριασμένος και σκυθρωπός. Δεν έλεγε γλυκόλογα, ούτε περιποιόταν τη Ρέα όπως άλλοτε. Μα το χειρότερο ήταν πως δεν μπορούσε να κλείσει μάτι από τη στενοχώρια του. Η Μέρα διαδεχόταν τη Νύχτα, μα έβρισκε πάντα τον Κρόνο ξύπνιο και ανήσυχο.

Η Ρέα δεν μπορούσε να εξηγήσει αυτή την κατάσταση, αλλά έπλεε σε πελάγη ευτυχίας γιατί περίμενε το πρώτο της παιδί.

Και να που σε λίγο την έπιασαν οι πόνοι της γέννας. Βογκούσε και έσκουζε από τους πόνους και οι φωνές της ανατάραζαν ολόκληρο το σύμπαν. Ο Κρόνος ήταν πολύ ανήσυχος, μα όχι από συμπόνια για τη γυναίκα του αλλά από στενοχώρια για το μέλλον του θρόνου του. Πλάι στη Ρέα έτρεξαν οι αδερφές της και η μάνα της που είχε γεννήσει μόνη της τόσα παιδιά και ήταν η πιο έμπειρη απ' όλες. Έτσι, με τις φροντίδες της Γης, η Ρέα γέννησε την πρωτότοκη κόρης της, την Ήρα, που ήταν γραφτό να γίνει η πρώτη θεά ανάμεσα στις Ολύμπιες.

Η Ήρα ήταν όμορφη και χαριτωμένη, μεγάλωσε γρήγορα και έπαιζε όλη μέρα με τις ξαδέρφες της, τις Ωκεανίδες. Ήταν το καμάρι της Ρέας και η αδυναμία της γιαγιάς της. Ευτυχισμένη κυκλοφορούσε ανάμεσα στους τεράστιους Τιτάνες. Ο Κρόνος δεν την έβλεπε με καλό μάτι, μα για να μη βάλει σε ανησυχίες τη γυναίκα του, κάθε φορά που τον πλησίαζε η Ήρα της χαμογελούσε και έπαιζε μαζί της. Αυτό όμως που σκεφτόταν όλη μέρα και όλη νύχτα ήταν πώς θα έβρισκε έναν τρόπο να εξαφανίσει την κόρη του. Έπρεπε να φανεί προσεχτικός για να μην πάθει καμιά συμφορά όπως ο πατέρας του. Τα ζοφερά Τάρταρα επομένως δεν ήταν η καλύτερη λύση για το πρόβλημά του.

Μια μέρα είδε την Ήρα μόνη της να παίζει κρυφτό με τα σύννεφα. Γύρισε προσεκτικά το κεφάλι του για να δει μήπως ήταν κάποιος κοντά. Μόλις βεβαιώθηκε ότι δεν τον έβλεπε κανένας, άρπαξε την κόρη του και πριν καλά καλά η μικρή προλάβει ν' αντιδράσει άνοιξε το τεράστιο στόμα του και την κατάπιε. Η Ήρα χωρίς να συνειδητοποιήσει τι της είχε συμβεί, βρέθηκε φυλακισμένη στο τεράστιο στομάχι του πατέρα της. Σε λίγο άρχισε να κλαίει και να οδύρεται· του κάκου όμως, κανένας δεν μπορούσε να την ακούσει.

Μόλις έπεσε η νύχτα, η Ρέα άρχισε να ανησυχεί· ποτέ η Ήρα δεν είχε αργήσει τόσο πολύ. Άρχισε λοιπόν να ψάχνει παντού την κόρη της. Έψαξε καλά μέσα σε όλα τα σύννεφα, κοίταξε μέσα στα δάση μήπως και η μικρή θεά είχε αποκοιμηθεί κουρασμένη από το πολύωρο παιχνίδι. Ρωτούσε τις Ωκεανίδες και τους Τιτάνες μήπως την είχαν δει. Όλα μάταια, κανένας δεν ήξερε τίποτα για την Ήρα. Η Ρέα άρχισε να κλαίει, αλλά συνέχισε το ψάξιμο και μαζί της άρχισαν να φωνάζουν τη μικρή όλες οι Τιτανίδες. Πέρασαν μέρες και νύχτες, η θεϊκή μάνα γύρισε πάνω κάτω τον ουρανό και τη γη, μα χωρίς αποτέλεσμα. Τελικά απογοητευμένη έτρεξε στη μητέρα της που τα γνώριζε όλα να ρωτήσει για την τύχη της κόρης της. Η Γη με πόνο πολύ της αποκάλυψε την τρομερή αλήθεια.

Όταν το άκουσε η Ρέα, έγινε έξαλλη και έτρεξε οργισμένη στον Κρόνο. Του φώναζε και τον χτυπούσε για να αφήσει ελεύθερη την Ήρα. Αυτός όμως αρκετά απαθής, της είπε πως ό,τι έγινε πια δεν μπορούσε ν' αλλάξει και κανένας δε θα έβγαζε την Ήρα μέσα από το στομάχι του. Η Ρέα έβαλε τα κλάματα, άρχισε να χτυπιέται και να τραβάει τα μαλλιά της, τον θερμοπαρακαλούσε και τον ικέτευε. Μάταια όμως, δεν μπορούσε με κανένα τρόπο να τον μεταπείσει.

Σε λίγο καιρό η Ρέα ένιωσε πάλι κάτι να σαλεύει στα σπλάχνα της. Τη χαρά της όμως την έπνιγε ο φόβος για την τύχη του νέου της παιδιού. Έτσι, σκαρφίστηκε ένα σχέδιο. Όταν ήρθε η ώρα της γέννας μάζεψε μαύρα, πυκνά σύννεφα κι εκεί μέσα μαζί με τις δυο φρόνιμες αδερφές της, τη Μνημοσύνη και τη Θέμιδα, περίμενε να φέρει το νέο της καρπό.Πράγματι, χωρίς πολλές ταλαιπωρίες, ξεπετάχτηκε ένα ακόμη χαριτωμένο κοριτσάκι, η Εστία. Το νεογέννητο όμως άρχισε να κλαίει, όπως ήταν φυσικό. Το θεϊκό του κλάμα έφτασε στ' αυτιά του Κρόνου που πετάχτηκε αμέσως από το θρόνο του. Έτρεξε και βρήκε τη Ρέα ιδρωμένη και κατάκοπη να κρατά σφιχτά στον κόρφο της το βρέφος. Με χείλη που έτρεμαν και μάτια δακρυσμένα κοίταζε ικετευτικά τον παντοδύναμο άντρα της. Ο Κρόνος άρπαξε με θυμό τη μικρή Εστία και μονομιάς την έβαλε στο τεράστιο στόμα του και την κατάπιε. Μετά είπε απειλητικά στη Ρέα:

- Ξέρε το ότι δεν έχω σκοπό να παραδώσω τόσο εύκολα το θρόνο μου· κι εσύ σαν γυναίκα μου πρέπει να με βοηθήσεις και να μου παρασταθείς. Γι' αυτό άλλη φορά, εσύ η ίδια μόλις γεννάς τα παιδιά μου θα μου τα παραδίδεις.

Έπειτα γύρισε πάλι στο παλάτι του και κοιμήθηκε ήσυχος που για λίγο καιρό δε θα είχε την έγνοια της γέννας.

Η Ρέα απελπισμένη σχεδόν το πήρε απόφαση ότι με τέτοιο σκληρόκαρδο άντρα δεν πρόκειται να χαρεί κανένα παιδί της. Τα έβαζε μάλιστα με τις αδερφές της και με τη μάνα της που την πίεζαν, όταν ήταν κοπέλα ακόμη, να πάρει για άντρα της αυτόν τον απαίσιο παιδοφάγο. Έτσι όταν γέννησε μετά από καιρό την καρπερή Δήμητρα, παρέδωσε με τα ίδια της τα χέρια το σπαργανωμένο βρέφος στο σκληρό Κρόνο. Αυτός έκανε μια χαψιά την κόρη του και ευχαριστημένος που η Ρέα αυτή τη φορά δε σκαρφίστηκε κανένα κόλπο, χάιδεψε τα μακριά άσπρα γένια του και ήσυχος συνέχισε το έργο του. Τα παιδιά βέβαια του Κρόνου και της Ρέας ήταν αθάνατα όπως και οι γονείς τους. Έτσι συνέχιζαν να ζούνε μέσα στην ιδιόμορφη φυλακή τους, το τεράστιο στομάχι του πατέρα τους. Η Ήρα μάλιστα που ήταν μεγαλύτερη απ' όλες τις κόρες και πρόλαβε να ζήσει μερικά χρόνια έξω από το παράξενο κελί της, ανέλαβε να φροντίζει τις νεογέννητες αδερφές της και τις μεγάλωσε η ίδια. Όταν άρχισαν να καταλαβαίνουν, τους εξήγησε ποια ήταν η συμφορά που περνούσαν όλες μαζί κι άρχισαν κι αυτές να νιώθουν απεριόριστο μίσος για τον πατέρα τους.

Σε λίγο καιρό πλάι στις αδερφές προσγειώθηκε ένα ακόμη βρέφος. Ήταν ο θαλασσοσείστης Ποσειδώνας. Και να πώς είχαν γίνει τα πράγματα:

Η Ρέα ήταν έτοιμη να γεννήσει. Αυτή τη φορά ο Κρόνος ήταν περισσότερο ανήσυχος από ποτέ. Κάτι του έλεγε μέσα του πως μετά από τόσα θηλυκά η Ρέα θα του έκανε γιο και ο τρόμος του ήταν μεγαλύτερος.

Πράγματι, η Ρέα γέννησε τον Ποσειδώνα. Αυτή θέλοντας να ξεγελάσει τον εαυτό της πίστευε πως ο Κρόνος όταν έβλεπε τον όμορφο γιο του θα άλλαζε γνώμη και θα τον άφηνε να ζήσει.

Συνέβη όμως το αντίθετο. Μόλις ο Κρόνος είδε αρσενικό παιδί, το άρπαξε με λύσσα και το κατάπιε αμέσως, πριν προλάβει καν ν' ανοίξει τα μάτια του. Γιατί φυσικά ένας γιος ήταν πολύ πιο επικίνδυνος και είχε μεγάλες πιθανότητες να του πάρει το θρόνο. Την ίδια τύχη είχε και ο μελαμψός Πλούτωνας. Η Ρέα με τα ίδια της τα χέρια παρέδωσε απαρηγόρητη το μαυρομάτη γιο της στον τρομερό παιδοφάγο. Ο Κρόνος, ικανοποιημένος από τη γυναίκα του, κατάπιε μονομιάς κι αυτό το μαυριδερό βρέφος χωρίς πολλές κουβέντες.

Η πληγωμένη μάνα όμως δεν μπορούσε να πάρει απόφαση το φοβερό της μαρτύριο. Μόλις κατάλαβε τη νέα της εγκυμοσύνη, έτρεξε στη γερόντισσα Γαία. Εκεί ξέσπασε σε αναφιλητά και φιλώντας τα χέρια και τα πόδια της Παγκόσμιας Μητέρας ζητούσε τη βοήθειά της. Η Γη θυμήθηκε τα δικά της βάσανα όταν ο τρομερός Ουρανός φυλάκιζε το ένα πίσω από τ' άλλο τα παιδιά της στα σκοτεινά Τάρταρα. Ένιωθε καλά την αγανάκτηση και το παράπονο της κόρης της. Τη συμβούλεψε λοιπόν να ζητήσει χρησμό από τον πατέρα της. Η Ρέα ταράχτηκε μόλις το άκουσε, γιατί ήξερε ποια ήταν τα αισθήματα του Ουρανού για όλους τους Τιτάνες και τις Τιτανίδες. Καθώς όμως ένιωθε να μεγαλώνει στα σπλάχνα της το νέο βρέφος, πήρε την απόφαση.

Εννιά ολόκληρες μέρες ταξίδευε πάνω σ' ένα παχύ σύννεφο για να φτάσει στα μέρη του Αιθέρα, εκεί όπου ήταν χτισμένο το παλάτι του Ουρανού. Μόλις αντίκρισε το γέροντα πατέρα της, έπεσε στα γόνατα και του φίλησε τα πόδια και τις άκρες του γαλάζιου χιτώνα του. Με δάκρυα στα μάτια του είπε:

- Παντοδύναμε γεννήτορα, συγχώρα με για όσα δεινά σου προκαλέσαμε εγώ και τα θεϊκά αδέρφια μου. Μα τώρα ξέχασε όσα έγιναν και δώσε μου την ιερή συμβουλή σου για τη συμφορά που με βρήκε. Εσύ που όλα τα βλέπεις από τα αέρινα παλάτια σου, ξέρεις το κακό που μου κάνει τόσα χρόνια ο άντρας μου. Όμως τώρα που πάλι κάτι σαλεύει μέσα στα σπλάχνα μου, πες μου, πάνσοφε πατέρα, πώς θα το γλιτώσω από το μίσος του άκαρδου Κρόνου;

Ο Ουρανός μόλις άκουσε τα λόγια της κόρης του, τη σπλαχνίστηκε. Από την άλλη θυμήθηκε το φοβερό έγκλημα του Κρόνου πριν από πολλούς αιώνες, που έγινε αιτία να χάσει την εξουσία του κόσμου. Έτσι, για να βοηθήσει την κόρη του, αλλά κυρίως για να εκδικηθεί το γιο του, έδωσε τη θεϊκή συμβουλή. Είπε στη Ρέα ότι έπρεπε να πάει να γεννήσει στην Κρήτη και στη συνέχεια να επιστρέψει στον Κρόνο και να προσποιηθεί μια ψεύτικη γέννα. Η Ρέα χαρούμενη, ευχαρίστησε με δάκρυα τον πατέρα της και γύρισε με ήσυχο ταξίδι πίσω στη γη.

Όταν πια έφτασαν οι μέρες να γεννήσει, είπε στον Κρόνο ότι θα πήγαινε ένα ταξίδι στην Κρήτη, στις ανιψιές της, τις Νύμφες της Ίδης, γιατί τις είχε πεθυμήσει και επιπλέον ήθελε να ξεκουραστεί στον καθαρό αέρα. Ο Κρόνος προειδοποίησε τη γυναίκα του να μη σοφιστεί κάποιο καινούριο κόλπο για να σώσει το παιδί της, γιατί αυτή τη φορά η οργή του θα ήταν μεγάλη.

Η Ρέα έφτασε στην Κρήτη. Εκεί τη βοήθησαν οι Νύμφες της Ίδης να γεννήσει τον Δία, το μελλοντικό κυβερνήτη του κόσμου. Οι Κουρήτες και οι Κορύβαντες χτυπώντας δαιμονισμένα τα δόρατά τους πάνω στη γη κάλυψαν το κλάμα του μωρού για να μη φτάσει στ' αυτιά του πατέρα του. Η Ρέα εμπιστεύτηκε το νεογνό στις Νύμφες και επέστρεψε στο παλάτι του Κρόνου. Στο δρόμο βρήκε ένα λιθάρι που είχε το σχήμα μωρού και το πήρε μαζί της. Μόλις έφτασε στο παλάτι προσποιήθηκε ότι την έπιασαν οι πόνοι της γέννας. Βογκούσε και φώναζε για να ξεγελάσει τον Κρόνο που περίμενε να καταπιεί το νιογέννητο παιδί του. Κατόπιν, φάσκιωσε το λιθάρι που είχε βρει και κλαίγοντας σπαραχτικά με ψεύτικα δάκρυα, το έδωσε στο φοβερό σύζυγό της. Αυτός το κατάπιε ανίδεος και άρχισε πάλι ήσυχος να ασχολείται με τις υποθέσεις του κόσμου.

Πέρασαν πολλά χρόνια, ο Δίας στο μεταξύ με τις φροντίδες των Νυμφών θέριεψε και έγινε ένα δυνατό και όμορφο παλικάρι. Η Μήτιδα, η αγαπημένη του Νύμφη, του εξήγησε τίνος γιος ήταν. Τότε ο Δίας έτρεξε στο παλάτι του Κρόνου, του αποκάλυψε την ταυτότητά του και του ζήτησε το θρόνο και το σκήπτρο του. Ο Κρόνος όμως ήταν αποφασισμένος να μην παραδώσει τόσο εύκολα την εξουσία του. Έτσι άρχισε μια πάλη ανάμεσα στον πατέρα και το γιο, που κράτησε χρόνια ολόκληρα. Τελικά ο νεαρός Δίας κατάφερε να νικήσει το γέροντα πατέρα του και τον έδεσε με βαριές αλυσίδες πάνω στο θρόνο του. Μετά τον υποχρέωσε να πιει ένα μαγικό βότανο που του είχε δώσει η Μήτιδα. Αμέσως ο Κρόνος άρχισε να βγάζει από το στόμα του τα παιδιά που είχε καταπιεί. Και πρώτα πρώτα έβγαλε τη φασκιωμένη πέτρα που του είχε δώσει η Ρέα ξεγελώντας τον. Ο Δίας φύλαξε αυτή την πέτρα και αργότερα την τοποθέτησε πάνω στον Παρνασσό, στο ιερό του Πύθωνα που οι αρχαίοι πίστευαν ότι ήταν ο ομφαλός της γης.

Στη συνέχεια βγήκαν ο μελαχρινός Πλάτωνας και ο γαλανομάτης Ποσειδώνας. Κατόπιν ξεπήδησαν από το στόμα του Κρόνου η Δήμητρα, η Εστία και η Ήρα. Μόλις συνήλθαν από την παραζάλη τους και συνήθισαν τα μάτια στο φως της ημέρας, ο Δίας τους εξήγησε τι είχε γίνει. Τα έξι αδέρφια αντάλλαξαν αγκαλιές και φιλιά για πολλές ώρες. Μετά κάθησαν γύρω από τη σεμνή Ρέα, τη μάνα τους, που ξέσπασε σε δάκρυα χαράς. Όλοι μαζί υποσχέθηκαν στον Δία ότι θα τον βοηθούσαν ναγίνει ο νέος άρχοντας του κόσμου. http://clubs.pathfinder.gr/